ගුවන් විදුලි මාධ්‍යය

1
මාතෘකාව
“ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යක් වශෙයන් තත්කාලීන ගුවන් විදුලි මාධ්‍යය තුළ ජන
සන්නිෙව්දනෙයහි සාධනීය ලක්ෂණයන් නිෙශේධනය ෙවමින් පවතීද ? ”
කණ්ඩායම - අංක 01
1. කමල් බණ්ඩාර හීන්ෙකන්ද (FGC/MACO/MA/12/095)
2. ඩබ්. එම්. පී. පී. වාසල (FGC/MACO/MA/12/032)
3. පී. ෙක්. හර්ෂණී (FGC/MACO/MA/12/020)
4. ආර්. එස්. ඩබ්. එම්. අෙනෝජා පුබුදිනී (FGC/MACO/MA/12/013)
5. ඒ. එම්. ඒ. බණ්ඩාර
6. ඩබ්. ඒ. ඩී. මෙහේෂ් ටිලාන් (FGC/MACO/MA/08/019)
7. පියෙසේන දිසානායක
8. ඒ. එම්. සී. සංජීවනී අෙබ්ෙකෝන් (FGC/MACO/MA/12/016)
9. විනූ නිවන්තිකා ෙහන්දවිතාරන
10. ඩබ්. ඩී. එස්. ඩී. වීරසිංහ (FGC/MACO/MA/12/002)
11. මධූෂා බණ්ඩාර
12. ,eÍ Ydksld iur;=x. ^ FGC/MACO/MA/12/018&
13. අයි. එල්. පතිරණ (FGC/MACO/MA/12/074)
14. ෙක්.පී. ඩබ්. ගීතාංජලී (FGC/MACO/MA/12/080)
15. වයි. එම්. ජී. සන්ධ්‍යා කුමාරි මැණිෙක් (FGC/MACO/MA/12/084)
16. ෙක්.බී.එස්. විෙජ්ෙසේකර (FGC/MACO/MA/12/034)
17. ෙජ්. ෙක්. ඩී. ජයලත් (FGC/MACO/MA/12/070)
18.ඊ.එම්. එම්. එස්. බණ්ඩාර
2
mgqk
ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යක් වශෙයන් තත්කාලීන ගුවන් විදුලි මාධ්‍යය තුළ ජන
සන්නිෙව්දනෙයහි සාධනීය ලක්ෂණයන් නිෙශේධනය ෙවමින් පවතීද ?
01. ගුවන් විදුලි මාධ්‍යයෙය් සම්භවය.
∗ විද􀉖තය හඳුනා ගැනීම
∗ විද􀉖ත් තාක්ෂණික මූලධර්මය
∗ දුරකථන සංෙද්ශ විකාශන කම (ෙටලිගාෆ්/ෙමෝස්)
02. ගුග්ලිෙමෝ මාර්ෙකෝනි හා ඔහුෙග් පර්ෙය්ෂණ.
∗ කම්බි රහිත ෙටලිගාෆ් කමය බිහි වීම
∗ මාර්ෙකෝනි සමාගම බිහි වීම
∗ මිනිස් හඬ විකාශනය කිරීම හා ගෘහස්ථ ගුවන් විදුලි විකාශනය
03. ගුවන් විදුලිය වාණිජත්වයට පත්වීම හා යටත් විජිත කරණයට පත්වීම.
∗ ශී ලංකාෙව් සිදු කළ පර්ෙය්ෂණ හා බිතාන්‍ය යටත්විජිතෙය් පළමු ගුවන්
විදුලිය ස්ථාපිත කිරීමට බලපෑ ෙහේතු සාධක
∗ ලංකා ගුවන් විදුලිෙය් මුල් කාලීන අරමුණු සහ එහි යටත් විජිත
කියාකාරීත්වය
∗ ලංකා ගුවන් විදුලි ෙකොමිෂන්
∗ පාෙද්ශීය ෙසේවා සංකල්පය සහ එහි පසුකාලීන ස්වරූපය
04. ෙලෝකෙය් කලාපීය වශෙයන් ගුවන් විදුලිය බිහිවීම හා ව්‍යාප්තිය.
∗ විවිධ රාජ්‍යන්හි ආකෘතීන් හා ගුවන් විදුලි මාධ්‍යයෙයහි ස්වරූපය.
3
∗ ඒ ඒ රාජ්‍යයන් සංස්කෘතීන් තුළ ගුවන් විදුලි මාධ්‍යයෙය් කියාකාරීත්වය
හා පජා ගුවන් විදුලි මාධ්‍යයෙය් කියාකාරීත්වය.
05. ගුවන් විදුලි මාධ්‍යය තව දුරටත් ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යය අභිබවා ඒ ඒ සමාජවල
ගතික වූ පජාවෙග් උප සංස්කෘතීන් ඉලක්ක කර ගත් විෂයානු බද්ධ
විචල්‍යතාවයන් දැකිය හැකි මාධ්‍යයක් ෙලස භාවිතා කිරීම.
∗ ෙලෝක ගුවන් විදුලි මාධ්‍යය තුළ ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යයක් වශෙයන්
කටයුතු කිරීම.
∗ නූතන ජන මාධ්‍යය සාක්ෂරතාවය අභිබවා යමින් ඒ ඒ රටට ආෙව්ණික
පජාවට ආමන්තණය කරනු ලබන ඉලක්කගත ෙපේක්ෂකයාට සෘජුවම
ආමන්තණය කරන මාධ්‍යයක් ෙලස කටයුතු කිරීම.
උදා :-
• ජාතික අවශ්‍යතාවලදී පධාන මාධ්‍යය පමුඛතා ගත වන්ෙන් ජාතික
වැදගත් කමක් ඇති ෙතොරතුරු සම්පාදනය කිරීමටයි. (Mass)
• ඒ ඒ උප සංස්කෘතීන් තුළ ඉලක්කගත පජාව ආමන්තණය කරමින් ඔවුනෙග්
අවශ්‍යතා ෙවනුෙවන් ෙපනී සිටින මාධ්‍යයක් ෙලස පජා ගුවන් විදුලි ආකෘතිය
නූතනෙය් පබල බලපෑමක් කිරීමට සමත්ව තිෙබ්. ෙමහි දී ජාතික අවශ්‍යතාවන්
ෙනොව පාෙද්ශීය අවශ්‍යයතාවයන්ට මුල් තැන ෙදමින් කටයුතු කරයි. (Narrow)
4
􀂾 ගුවන් විදුලිෙය් ආරම්භය ට සන්නිෙව්දනෙය් සම්බන්ධතාව
ජන සන්නිෙව්දනය යනු
සංවිධානාත්මක කාර්ය රටාවකින් යුතුව කිසියම් පුලුල් මාධ්‍යක් මගින් එකවර විශාල
ජන සමූහයක් ෙවතට පණිවිඩය - සංෙද්ශ සම්ෙපේෂණය කිරීම
ගුවන් විදුලි මාධ්‍යය ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යක් වශෙයන් ෙපනී සිටීෙම්දී ජන
සන්නිෙව්දනෙයහි මූලීක ලක්ෂණ , ජන සන්නිෙව්දනෙය් අරමුණු හා ජන
සන්නිෙව්දනෙය් කාර්ය, ගුවන් විදුලිය ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යක් ෙලස අර්ථ
ගැන්වීෙම් සාධනීය ලක්ෂණයන් තත්කාලීනව විපර්යාසයකට බඳුන් වී ඇද්ද යන්න
පරීක්ෂා කළ යුතුය.
ජන සන්නිෙව්දනෙය් අරමුණු හා කාර්යන් පිළිබඳව විමසීෙම්දී ජන සන්නිෙව්දන
ශාස්තඥයින් විසින් ෙපන්වාදී ඇති ආකාරයට හැරල් ඩී. ලැස්ෙව්ල් සහ චාල්ස් රයිට්
යන අය සඳහන් කර ඇති පරිදි
I. පවෘත්ති මාර්ගෙයන් දැනුම අවෙබෝධය ලබාදිම
II. ජන මතය නිර්මාණය කිරීම
III. විෙනෝදාස්වාදය සපයමින් මිනිසුන්ට දැනුම ලබාදීම
IV. පරිසරය පිළිබඳව පරීක්ෂා කාරීව සිටීම
V. සමාජෙය් පවත්නා විවිධ අංග හා උප අංග පරිසරයට මුහුණ දිය හැකි අයුරින්
සැකසීම
VI. සමාජීය උරුමයන් පරම්පරාෙවන් පරම්පරාවට ෙගන යෑම
5
උක්ත කාරණා මූලික වශෙයන් යම් යම් අවස්ථාවන්හිදී සන්නිෙව්දනඥයින් විසින්
කාලානූරූපීව විවිධ ෙවනස්කම් යටෙත් හඳුන්වාදී ඇත. සමස්ථයක් ෙලස ගත්කල
පරිසරය ගැන සුපරීක්ෂාකාරී වීම , සමාජානුෙයෝජනය සමාජීය පතිපත්තී පිළිබඳව
ෙපොදු එකඟත්වයකට එළඹීම , සමාජෙය් පවත්නා විවිධ අංෙගෝපාංගයන් පරිසරයට
මුහුණ දිය හැකි අයුරින් සැකසීම, සමාජීය චර්යාවන හසුරුවා ලීම , විෙනෝදාස්වාදය
තුලින් විෙව්කය ලබා දීම යනාදී අරමුණු හා කාර්යයන් සමාජීය වශෙයන් වැදගත්වන
බව ෙපන්වා දී ඇත.
ෙමහිදි විෙනෝදාස්වාදය ලබාදීම යන කාර්යයද ඉතා වගකීෙමන් කළ යුත්තකි. පහත්
වින්දනයක් උෙදසා එය භාවිතා ෙනොකළ යුතුය. විවිධ ෙතොරතුරු , අදහස් ඉතා
නිර්මාණශීලීව විෙනෝදාත්මකව ලබාදිම යන්න ෙමහිදී අවධානය ෙයොමුෙකෙර්.
උක්ත සඳහන් සියලු ජන සන්නිෙව්දන අරමුණු හා කාර්යයන් ෙමෙසේ ලඝු ෙකොට
දැක්විය හැකිය.
I. ෙතොරතුරු සම්පාදනය
II. සමාජානුෙයෝජනය
III. ජන මතය නිර්මාණය කිරීම
IV. සමාජ ආරක්ෂණය
V. විෙනෝදාස්වාදය
ඉහතින් සඳහන් කල ජන සන්නිෙව්දනෙයහි අරමුණු හා කාර්යය ජන සමාජයක
යහපාලනය උෙදසා දායක කරගැනීම ෙකෙරහි විවිධ මතිමතාන්තරයන් පවතී.
මතෙභ්දයන් ඕනෑම රටක සමාජයක පවත්නා ඒ ඒ අංශයන්හි අරමුණු හා කාර්යය ඒ ඒ
රෙටහි , සමාජයන්හි ජාතිකත්වය, සංස්කෘතිය , ආගමික පසුබිම, සමාජ ආර්ථික රටාව,
ෙද්ශපාලන ව􀉖හය යනාදී අයිතමයන් අනුම ෙගොඩනැෙගන
6
ලද්දක් බැවිනි. එබැවින් ජන සන්නිෙව්දනෙය් අරමුණු ද රටින් රටට සමාජෙයන්
සමාජයට ෙවනස් විය හැකිය. විෙශේෂෙයන්ම ෙද්ශපාලන ව􀉖හය ගත්කළ ඒ ඒ රාජ්‍ය
කමය අනුව හා ඔවුන්ෙග් දැක්ම අනුව ඔවුන්ෙග් ජන සන්නිෙව්දන කියාවලීන් හැඩ
ගැස්වී ඇත.
ෙකෙසේවුවත් ජන සන්නිෙව්දන කියාවලිය සඳහා ෙයොදාගැෙනන මාධ්‍යන් තුලින්
මහජනතාවට අනර්ථයක් සිදු ෙනොවිය යුතුය. ෙමහි යහපත අයහපත ඒ ඒ රටවල මාධ්‍ය
කියාකාරීත්වය තුල අඩු වැඩි වශෙයන් බලපායි. විෙශේෂයක් ෙලස ගත්කල මාධ්‍ය
ක්ෙෂේතය තුල ගුවන් විදුලි මාධ්‍යට විෙශේෂිගතව ජන සන්නිෙව්දන කියාවලිය පිළිබඳව
විමසීෙම්දී ෙලොව පිළිගත් ජන සන්නිෙව්දන අරමුණු හාවීෙම් සාධනීය ලක්ෂණයන් හා
එහි කියාකාරී ව􀉖හය තුල ෙගොඩනැෙගන ස්වරූපයන් අනිවාර්යෙයන්ම අධ්‍යනය කළ
යුතුව ඇත.
ජන සන්නිෙව්දනෙය් අරමුණු සන්නිෙව්දකයාෙග් පැත්ෙතන් බැලූකල
I. ෙතොරතුරු සැපයීම
II. අධ්‍යාපනයක් ලබාදීම
III. විෙනෝදාස්වාදය ලබාදීම
IV. යම් යම් කාර්යයන් සඳහා ෙපොළඹවා ගැනීම
එෙසේම ෙමම ගාහකයාෙග් පැත්ෙතන්
I. ෙතොරතුරු දැනගැනීම
II. අධ්‍යාපනයක් ලැබීම
III. විෙනොදාස්වාදය ලැබීම
IV. යම් යම් කාර්යයන්ට සහයවීම හා ඒකරු ෙයොමුවීම
ෙම් පිළිබඳව විගහකරණ ජන සන්නිෙව්දනඥයින් ෙපන්වා ෙදන්ෙන් ෙතොරතුරු
ෙතොරතුරු සැපයීම හා අධ්‍යාපනයක් ලබාදීම යන කාර්යයන් ගාහකියින්ෙග් ෙහවත්
7
ෙපොදු ජනතාවෙග් ඥාන ක්ෙෂේතය පුලුලු කිරීමට ෙහේතුවන නිසා නිතරම ඒ සඳහා
අපක්ෂපාතීව ෙතොරතුරු පවෘත්ති සැපයීමත් සත්‍යාවෙබෝධය තුලින් දැනුම ලැබීමට
සැලැස්වීමත් සිදුවිය යුතු බව ෙපන්වාදී ඇත. යම් යම් ෙද් පිළිබඳව ෙපොළඹවා ගැනීම
යන්නද ජන සන්නිෙව්දනෙය්දී සිදුවිය යුත්ෙත් වගකීම් සහිත වූ කාර්යයක් ෙලසිනි. ඊට
තුඩුෙදන අයුරින් කියාත්මක වුවෙහොත් අනර්ථයක් සිදුවන බැවිනි. ඒ අනුව ෙම් තුල
තිබිය යුත්ෙත් ෙපොදු ජාතික අරමුණක් මිස යම් යම් අයෙග් බල කණ්ඩායම් වල පටු
පරමාර්ථ ඉටු කිරීමක් ෙනොවන බව වගකීෙමන් සිදුවිය යුතුය.
විෙනෝදාස්වාදය ලබාදීම යන්නද ජන සන්නිෙව්දනෙය් පධාන කාර්යයක් බව ෙමහිලා
සඳහක් කළ හැකිය. ඒ අනුව විෙනෝදාස්වාදය ලබාදිය යුත්ෙත් සමාජීය වශෙයන්
මානසික සුවය හා විෙව්කය සඳහාය. චාල්ස් ඊ.ඔෆ්ගුඩ් නම් ජන මාධ්‍ය පර්ෙය්ෂකයා
විෙනෝදාස්වාදෙයහි අර්ථය යන්න ෙදවැදෑරුම් බව ෙපන්වා දී ඇත.
I. ගාහකයා තුල සැහැල්ලු පෙමෝදයක් ඇති කිරීම
II. ඒ තුලින් කිසියම් ජීවිතාෙබෝධයක් ලබාදීම
ජන සන්නිෙව්දන අරමුණු හා කාර්යය අතර ඇති පධාන කාරණයක් ෙලස ෙතොරතුරු
සම්පාදන කියාවලිය ෙපන්වාදිය හැකිය. එකි කාරණාව සම්බන්ධෙයන් ගුවන් විදුලියට
විෙශේෂිතව සාකච්ඡා කිරීෙම්දී මුල් කාලීන ගුවන් විදුලි ව􀉖හය තුල සැලකිය යුතු
වැදගත් කමක් ඒ සඳහා තිබූ බව පැහැදිලිව හඳුනාගත හැකිය. ඊට මූලික ෙහේතුවක්
වශෙයන් මුල් යුගෙය් මාධ්‍යන්හි තිබු සීමීත බව ෙපන්වා දිය හැකිය.
ගුවන් විදුලි මාධ්‍යෙය් සම්භවය.
∗ විද􀉖තය හඳුනා ගැනීම
8
ෙභෞතික විද්‍යාෙව් මූලධර්ම වලට අනුව ශබ්දය හා ආෙලෝකය විද􀉖ත් චුම්භක ශක්තිය
බවට පත් කර අවකාශය ඔස්ෙසේ යැවිය හැකිය. එෙසේම ඒවා යළිත් ශබ්දය හා
ආෙලෝකය වශෙයන් ගහණය කර ගත හැකිය. ෛජව පාලනෙය් ස්වභාවික ලක්ෂණ
ෙමම න්‍යාය කිහිපය මගින් හඳුනා ගත හැකිය. ගුවන් විදුලිය හා රූපවාහිනී සම්ෙපේෂණ
මාධ්‍ය වන්ෙන් ඉෙලක්ෙටෝන භාවිතයයි.ෙමම තාක්ෂණය සරල කරණෙය් දී ෙභෞතික
විද්‍යාඥෙයෝ ඉෙලක්ෙටෝන ගති ලක්ෂණ අවෙබෝධ කර ගත්හ. ෙමම කුඩා විද􀉖ත්
ෙකොටස්වල ෛනසර්ගිකතාව වන්ෙන් අපමාණව සිදුවන පතිෙෂේධනාත්මක විදුලි බලය
කැවීමයි (Charge). සත් ය වශෙයන්ම පරමාණුවක් නිර්මාණය වීෙම්දී ඉෙලක්ෙටෝනය
එහි පධාන ෙකොටසක් වන්ෙන්ය.
ෙපෝෙටෝන හා නියුෙටෝන එහි නිර්මාණයට අදාළ ෙසසු ෙකොටස්ය. ෙමම ක්ෂුද
පරමාණු ගර්භය තුළ ධන විදුලි ධාරා අනුගත වන ෙකොටස් හා ඝෘණ විදුලි ශක්තිය
මගින් පරමාණුෙව් ඉෙලක්ෙටෝන කියාත්මක ෙවයි. පරමාණුවක තුල්‍යතාවය රඳා
පවතින්ෙන් ෙමම විදුලි බල තුල්‍යතාවය මතය.
සෑම පරමාණු මූල ධාතුවකම ඉෙලක්ෙටෝන හා ෙසසු ෙකොටස් විවිධ පමාණ
වලින් එහි සමස්ථ ව􀉗හය ෙගොඩනැගීමට පාදක වී තිෙබ්.මූල ධාතුවක බරැති බව
පරමාණුෙව් ඉෙලක්ෙටෝන සංඛ්‍යාව වැඩි වීම මත තීරණය ෙව්. තද බව තීරණය
වන්ෙන් එම දව්‍යවල අභ්‍යන්තර ෙකොටස්හි විදුලි බල තුල්‍යතාව හා එකිෙනක අතර
ඇති ව􀉗හාත්මක ස්වභාවය මතය.විවිධ ෙහේතූන් නිසා සමහර මූල ධාතුවල
ඉෙලක්ෙටෝන එහි ව􀉗හයට බැදී ඇත්ෙත් අඩු ඝනත්වයකිනි.
තඹ වැනි සමහර ෙලෝහමය මූලදව්‍ය ඔස්ෙසේ විදුලිය ගමන් කරයි. ෙමහිදී
රසායනික ෙහෝ විද􀉖ත් චුම්බක කියාවක් සිදුෙව්. එනම් පරමාණුව විදුලි ශක්තියක්
ලබයි. විදුලි ශක්තිය ෙනොලැබ ෙකොටස් හා එක් ෙවමින් තුලිත බව රැකගැනීමට එහි
උත්සාහයක් පවතී. ෙම් නිසා ආසන්නතම ඉෙලක්ෙටෝනය සමඟ සම්බන්ධ ෙව්. එය
තුළ ද මූලික විපර්යාසයම සිදුෙව්. තුලිතතාව පවත්වා ගැනීම සඳහා ආසන්නම
9
ඉෙලක්ෙටෝනය හා සම්බන්ධ වීෙම් අඛණ්ඩ කියාව සිදු ෙව්. තඹ කම්බියක් විදුලි
වාහකයක් බවට පත්වන්ෙන් ෙම් ෙහේතුව නිසාය.ෙමමගින් විදුලිය ගලා යෑමක් සිදුවන
බව අපි පකාශ කරමු. සත්‍යවශෙයන්ම ගලා යෑමක් නැත. සිදුවන්ෙන් තුලිතතාවය තබා
ගැනීමට පරමාණුව දරන උත්සාහය නිසා තඹ කම්බිය ඔස්ෙසේ විදුලිබලය පැතිර යෑමයි.
විදුලි ෙකෝෂ, විදුලි ජනන, සූර්ය ෙකෝෂ හා විවිධ උපකම මගින් සිදු කරන්ෙන් ද
ෙමම තුලිතතාවය වයරෙය් එක් ෙකළවරක නිපද වීමයි. ෙමයින් විද්‍යාමාන වන්ෙන්
එහි ආසන්නතම පතිඵලය ෙලස ශක්තිය ජනනය වන බවයි. එය චුම්බක ක්ෙෂේතයට
ෙයොදා ගැනීෙමන් තාපය, විදුලිය හා එමගින් ගුවන් විදුලිය, රූපවාහිනිය වැනි විවිධ
කියිකාරකම් ඇති කර ගත හැකිය.ගුවන් විදුලිය ෙසොයා ගැනීම සදහා භාවිතා කරණ ලද
තාක්ෂණික අදහස් පිළිබද මූලික කරුණු වටහා ගැනීම සඳහා ෙමම සංකීර්ණත්වය
අවෙබෝධ කර ගැනීම වැදගත් වනු ඇත.
∗ විද􀉖ත් තාක්ෂණික මූලධර්මය
විදුලිෙය් ස්වභාවය හඳුනා ගැනීම සඳහා මුල්කාලීන ගීක දාර්ශනිකයන්ෙග් සිට 18 වන
සියවෙසේ අග භාගය දක්වා විවිධ පර්ෙය්ෂණ සිදු වී තිෙබ්. එකිෙනක ඇතිල්ලීම එනම්,
ඝට්ටනය මගින් ස්ථිතිව විදුලි ජනනය පහසුෙවන් සිදු තළ හැකි බව අනාවරණය විය.
මිනිස් මනෙසේ ෙගොඩනැගුණු ෙමම අදහස සැබෑ වූෙය් පර්ෙය්ෂණ රැසක පතිඵලයක්
වශෙයන්. එමගින් විදුලි ජනනෙය් නව කම රැසක්ම බිහිවිය.
ආදී ගීකෙයෝ කහපාට දුම්මල වැනි දව්‍යයක් ලී ෙකොටයක් මත තබන පද ෙරදි
කැබැල්ලක් මත ඇතිල්ලීෙමන් තාවකාලිකව ඉතා කුඩා ආෙලෝකයක් ජනනය කර
ගැනීමට දැන සිටිෙයෝය. ෙමම ආෙලෝකය ඉතා ආකර්ශනීය වූ බව වාර්තාෙව්.ෙමම
කමය අපෙයෝගී කර ගනිමින් එයට සියවස් ගණනාවකට පසුව 16 වන සියවස
අවසානෙය් දී යුෙරෝපීය විද්‍යාඥෙයෝ යන්ත ආධාර කර ගනිමින් ස්ථිතිව විදුලිය ජනනය
කිරීමට සමත් වූහ. ෙරදිවලින් සාදන ලද විශාල චලනය වන විශාල ෙරෝදයක් උපෙයෝගී
10
කර ගනිමින් ෙමම නිපදවීම කර තිෙබ්.ෙලෝහ වාහක ඔස්ෙසේ විදුලිය අඩි කිහිපයක් දුරට
ෙගන යෑමට ද ආෙලෝකය දැල්වීමට ද ඔව්හූ සමත් වූහ. ෙමම කමය තුළින් අඩි 30 ක්
දුරට විදුලිය ෙගන ගිය බව වාර්තා ෙව්.
ගීකයන් භාවිතා කළ ෙමම කමය පතිඵල සහගත විය. එෙහත් එහි මූලධර්ම
ඔවුහු දැන ෙනොසිටිෙයෝය. ෙමම චමත්කාරජනක උපකම මගින් විශාල සතුටක් ලද බව
සත්‍යයකි. එෙහත් විදුලිය ගබඩා කර ගන්නා ආකාරය සංකීර්ණ පශ්නයක් විය.
එබැවින් අවශ්‍ය කරන අවස්ථාවලදී විදුලිය නිපදවා ගැනීමට ඔවුනට සිදු විය.
ෙබොෙහෝ පුද්ගලෙයෝ ෙමම ගැටලුවට සමකාලීන විසඳුම් ඉදිරිපත් කෙළෝය.
එෙහත් ඒවා අසම්පූර්ණ ඒවා විය. අඩක් වතුර පිරි බරණියක විදුලිය උපෙයෝගී කර
ගනිමින් ආහාර පිසීෙම්දී එහි මධ්‍යෙය් ඇති මූඩිය (කීලය) විදුලි බලය කැවීම සඳහා
උපෙයෝගී කර ගත හැකිය. ෙමය එක් ආකාරයකට විදුලිය ගබඩා කර ගැනීමකි.
වයරෙය් එක් ෙකළවරක් ජලෙය් ගිලී තිබීම අවශ්‍ය වන අතර අනික් ෙකළවර
තාවකාලිකව ෙමම බරණිෙයන් ඉවතට පැමිණ වයරය එහි ජනිත වන පමාණවත් ස්ථිති
විදුලිබල සැපයුමක් ලද විට එම විදුලි බරණිය තුළ ගබඩා කළ හැකිය යන අදහස ෙමම
ජනතාව කලින් විශ්වාස කරන ලද්දකි.
ෙමම බරණි ආශිත විදුලි ජනන කමය ෙල්ඩ්න් (Leden) පෙද්ශෙය් නිර්මාණය
කරනු ලැබූවකි. එය ෙල්ඩන් බරණි (Leden Jar) කමය ෙලස පචලිත විය. ෙමම
උපකමය ෙබන්ජමින් පෑන්ක්ලින් (Benjamin Farnklin) විසින් ඔහුෙග් සරුංගලය
ආශිත සුපකට පර්ෙය්ෂණ සඳහා ෙයොදවා ෙගන තිෙබ්. විදුලි හුමාලය භාවිත කරමින්
සරුංගලය පා කිරීමට ඔහු සමත් විය. ෙල්ඩ්න් බරණියට විදුලිය කැවීම මගින් ෙමය
සාර්ථක කෙළේය. විදුලිය දැල්වීම පිළිබඳ විදුලි බලය හා විද්‍යාගාර විදුලි ජනනය අතර
ඇති සමානකම සාර්ථකව සනාථ කිරීමට ෙබන්ජමින් පෑන්ක්ලින් සමත් විය.
ෙබන්ජමින් පෑන්ක්ලින් විද􀉖ත් රහස් අනාවරණය ෙනොකිරීම සඳහා ෙහේතු පැවතුණි. එම
සිත්ගත් පරීක්ෂණය යළි යළිත් සිදු කිරීම නුවණට හුරු ෙනොවීය. ෙල්ඩ්න් බරණිය
11
ෙවනුවට අවසානෙය්දී එල්ෙසන්ෙඩෝ ෙවොල්ටා (Alessandro Volta) විදුලිය ගබඩා කළ
හැකි බැටරි ආෙද්ශ කෙළේය. විදුලි ජනනය කිරීම සඳහා සුදුසු උපකම සංවර්ධනය
කිරීෙම් ෙගෞරවය ෙම් පිළිබඳ පශ්චාත් පරීක්ෂණ කළ මයිකල් පැරෙඩ් පධාන පිරිසට
හිමි ෙවයි.
∗ දුරකථන සංෙද්ශ විකාශන කම (ෙටලිගාෆ්/ෙමෝස්)
දුරකථන සංෙද්ශ විකාශන කමය වර්ධනය වීෙම් තාක්ෂණෙය් මූලික කරුණු රඳා
පවතින්ෙන් විද􀉖ත් චුම්බකත්වය මතයි. 1830 වන විට විවිධ තාක්ෂණික මූලධර්ම
මගින් දුරකථන සන්ෙද්ශ විකාශන කමයක් ඇති කිරීෙම් මූලික ලක්ෂණ හා අවශ් යතා
ෙගොඩනැගී තිබුණි. එය සමකාලීන විද්‍යාත්මක සංස්කෘතිෙය් පතිඵලයකි.ෙසොයා ගත්
විවිධ කම ශිල්ප අවශ්‍ය සුදුසු කමයකට සකස් කිරීම කළ යුතුව තිබුණු කරුණකි.
ෙටලිගාෆ් කමය පිළිබඳ බලාෙපොෙරොත්තු ඇති වී බිඳ වැටීෙම් ස්වභාවයක් රට තුළ
පැවතුණි. එවන් සන්නිෙව්දන කමයක් තීරණාත්මක අවශ්‍යතාවයක් විය. මූලික
තාක්ෂණික පශ්න නිරාකරණය කිරීමත් අවශ්‍ය ෙනොවීය. ෙමවන් විද්‍යාත්මක
නිර්මාණයක් ෙගොඩනැගීමට අවශ්‍ය තරමට දැනුම දියුණු වී පැවතුණි.
12
පෙයෝජනයට ගත හැකි ෙටලිගාෆ් කමයක් නිර්මාණය කිරීෙම් උනන්දුව
පැවතුණි. ෙම් පිළිබඳ විවිධ අදහස් හා වැඩපිළිෙවළ නිර්මාණය විය. විවිධ පුදුගලයන්
විසින් ෙම්වා ආරම්භ කර තිෙබ්. එෙහත් ඇමරිකානු ජාතික සැමුෙවල් එෆ්. බී. ෙමෝස්
(Samuel F. B. Morse) පත්‍යක්ෂ කමයක් ඉදිරිපත් කිරීමට සමත් විය. ෙහෙතම
විද්‍යාඥෙයකු ෙනොවීය. ෙහේ චිත ශිල්පිෙයකි. මයාව රූප ඇඳීමට සමත්ය. ඔහු
නිව්ෙයෝර්ක් විශ්ව විද්‍යාලෙය් සාහිත්‍ය හා චිත පිළිබඳ මහාචාර්යවරෙයකු විය. ඔහු තම
කටයුතු කරෙගන ගිය ඒකකය පිහිටා තිබුෙණ් ද විශ්ව විද්‍යාලෙය්ම
ෙගොඩනැගිල්ලකය. ඔහු අෙන්කවිධ උපකරණ සමඟ කටයුතු කළ අෙයකි. ෙහෙතම
විදුලි සංෙද්ශ කමයක් භාවිතා කෙළේය. එය වයර් ෙයොදා ෙගන සකස් කරන ලද්දකි.
ඔහුෙග් ඒකකෙය් සිට සැතපුම් දහයක් දුරට පණිවුඩ යවන්නට ඔහුට අවසර දී තිබුණි.
ෙමෝස් ඉක්මණින්ම රජෙය් ආධාර මුදලක් ඉල්ලා සිටිෙය්ය. ඒ තම නව
උපකරණ දියුණු කිරීම සඳහායි. එම උපකරණය පිළිබඳ නීතිමය අයිතිය ඔහු සතු විය.
එය එෙතක් කමානුකූලව වර්ධනය කළ එකක් ද ෙනොවීය. එය අකමවත් අවිනිශ්චිතතා
මැද වර්ධනය වූවකි. ඔහු බලාෙපොෙරොත්තු වූ ආකාරයට රජය විසින් මුදල් සපයනු
ලැබීය. ඒ ෙවොෂින්ටන් සිට
ෙබල්ට්ෙමෝර් ෙවත ෙටලිගාෆ් කමයක් ඇති කිරීම සඳහාය. මුල්ම පණිවුඩය වූෙය් “
What hath God Wrough ” යන්නයි.
ෙමම නගර ෙදක අතර මුල්ම ඓතිහාසික පණිවුඩය යවනු ලැබුෙව් 1844 මැයි
මස 24 වනදාය. එෙකෙනහිම ෙලෝකය විද􀉖ත් සන්නිෙව්දන යුගයට පිවිසියාය.
Giovanni Della Porta ෙග් කාන්දම් ගල් මගින් පණිවිඩ යැවීෙම් සිහිනය යථාර්ථයක්
බවට පත්විය. එය රැහැන් ඔස්ෙසේ පණිවුඩ යැවීෙමන් විද්‍යාත්මක පගතිය ලද
අවස්ථාවයි.
03. ගුග්ලිෙමෝ මාර්ෙකෝනි හා ඔහුෙග් පර්ෙය්ෂණ.
13
∗ කම්බි රහිත ෙටලිගාෆ් කමය බිහි වීම
ෙටලිෙෆෝන් හා ෙටලිගාෆ් ෙසේවාව දියුණු වූ අතර ෙවෝල්ටර් (Volta), ඇම්පියර්
(Ampere), ෙහන්රි (Henry), ෆැරෙඩ් (Faraday), මැක්ස්ෙවල් (Maxwell) හා හර්ට්ස්
(Hertz) විදුලිෙය් මූලික ස්වභාවය අවෙබෝධ කර ගැනීම සඳහා නිරන්තර උත්සහයක
ෙයදුෙණෝය. ලුහු මත බිඳ වැටුෙණ්, මහත් පරිශමයකින් පසුව තාක්ෂණය
ෙගොඩනැංවීමට හැකි විය. විදුලි ජනනය, විදුලිය ගබඩා කිරීම, විදුලි පමාණය
සම්ෙපේෂණය හා විස්තාරණය වැනි විවිධ අංශවලින් දැනුවත් ෙවමින් පතිඵලදායක
ආකාරයට විදුලිය ෙයොදා ගැනීමට හැකි විය. ඒ ඇමරිකානු සිවිල් යුද්ධය සිදුවන
අවධියයි. ස්ෙකොට්ලන්තෙය් ෙජ්ම්ස් මැක්ස්ෙවල් (James Maxwell) ගුප්ත විද􀉖ත්
තරංගවලට ආෙලෝකෙය් ෙව්ගෙයන් ගමන් කිරීමට හැකියාව ඇතැයි අනාවරණය
කරණු ලැබුෙව් ගණිතමය න්‍යායයක් මගිනි. 1898 දී ජර්මන් ජාතික තරුණ
විද්‍යාඥෙයකු වූ ෙහන්රික් හර්ට්ස් (Heinric Hertz) ස්වකීය විද්‍යාගාරය තුළ නිපදවන
ලද උපකරණ මගින් ෙමම තරංග නිපදවීමට හා ගහණය කිරීමට ඇති හැකියාව සනාථ
කෙළේය. ෙමය අසිරිමත් ෙසොයා ගැනීමක් විය. සමස්ත විද්‍යාෙලෝකයම ෙමම
ආශ්චර්යමත් ෙසොයා ගැනීම පිළිබඳව අතිශයින් උනන්දු විය. ෙම් පිළිබඳව රටවල්
රාශියක පර්ෙය්ෂණාගාර ආරම්භ විය.
∗ මාර්ෙකෝනි සමාගම බිහි වීම
ගුග්ලිෙමෝ මාර්ෙකෝනි (Gugliemo Marcony) ඉතාලි ජාතිකෙයකි. 1890 වන විට 20
වස සපිරි තරුණෙයකි. 1890 දශකෙය් මුල් භාගෙය් දී ෙමම තරංග නිපදවමින් ගහණය
කරගත හැකි උපකරණයත් නිපදවීමට ඔහු සමත් විය.
14
එෙතක් සිදුවී තිබූ පර්ෙය්ෂණ මැනවින් අධ්‍යයනය කෙළේය. ඒ පිළිබඳව මූලික දැනුම
ලබා ගත්ෙත්ය. මාෙකෝනිෙග් පියා ධනවෙතකු වූ අතර ඔහුෙග් මුදල් වලින් නගරෙයන්
එපිට වත්තක පර්ෙය්ෂණාගාරයක් ඇරඹීය. විද්‍යාගාර කමය යටෙත් යාර 100 ක්
පමණ දුර තරංග යැවීමට ෙහෙතම සමත් විය. දුරස්ථ ස්ථාන වලට ෙමම තරංග යැවිය
හැකි බව තාර්කික කරුණක් විය. රැහැන් භාවිතෙයන් ෙතොරව යැවිය හැකි බව සනාථ
වූ කරුණකි. මාෙකෝනි විවිධ උපකරණ භාවිතා කරමින් ෙමය දියුණු කෙළේය. ෙහෙතම
උද්‍යානය ඔස්ෙසේ පණිවුඩ යැවීමට සමත් විය.
මාෙකෝනි විද්‍යාඥෙයකු ෙනොෙව්. ෙහෙතම පරිකල්පනෙයන් සපිරි අෙයකි. තම
උපකරණ නවීකරණය කරමින් තිත් සහ ඉරි සහිත පණිවිඩ සැතපුමක් දුරට යවන්නට
ඔහු සමත් විය. එය මුල්ම රැහැන් රහිත ෙටලිගාෆ් යන්තය විය. මාෙකෝනිෙග් කාර්යය
මූලික විද්‍යාත්මක පගතියක් ඇති කළ ෙදයක් ෙනොෙව්. එම පර්ෙය්ෂණ විද්‍යාත්මක
15
ෙහෝ න්‍යායක කියාවකට වඩා හදිසි පාෙයෝගික හා වාණිජ අරමුණු සඳහා ෙයොදාගත්
ඒවා ෙලස සඳහන් කළ හැකිය. මාෙකෝනිෙග් පර්ෙය්ෂණ දියුණු කිරීමට ඔහු ඉල්ලූ
සහය ඉතාලි රජෙයන් ෙනොලැබුණි. 1897 දී මාෙකෝනි එංගලන්තයට පැමිණීමට
තීරණය කෙළේය. තමාෙග් රැහැන් රහිත ෙටලිගාෆ් යන්තයට නීතිමය අයිතිය (Patent)
ලබා ගත්ෙත්ය. මාෙකෝනි හඳුනාගත් ආකාරෙය් තිත් හා ඉරි සහිත පණිවිඩ (Hertzian)
තරංග ඔස්ෙසේ අති විශාල පමාණයක් පණිවිඩ යැවීමට හා ලබා ගැනීමට හැකි වීම
වාසිදායක කරුණක් විය.
මාෙකෝනි ඉතාලිෙය් සිට එංගලන්තයට පැමිණිෙය්ය. විශාලතම නාවික ෙවළඳ
මධ්‍යස්ථානය එංගලන්තෙය් පවතින බව ඔහු විශ්වාස කිරීම ඒ සඳහා බලපෑ කරුණකි.
තමා ෙසොයා ගත් ෙදයින් වැඩිම ලාබයක් ලැබීම මාෙකෝනිෙග් අරමුණ විය. 1897
වසෙර් මැයි මස 20 වන දින මාෙකෝනිෙග් දිවිෙය් වැදගත් සංදිස්ථානයක් විය. එදින
ඔහු වයර්ලස් සිග්නලින් ෙකොම්පැනි (Wireless Signaling Company) නමින්
සමාගමක් පිහිටුවා ගන්නා ලදී. පසුව එය මාෙකෝනි වයර්ලස් ෙටලිගාෆ් ෙකොම්පැනි
ලිමිටඩ් (Marconey’s Wireless Telegraph Company Ltd) නමින් හඳුන්වන්නට
ෙයදිනි. ෙමම සමාගම පිහිටුවා ගැනීෙම් අරමුණ වයර්ලස් උපකරණ නිෂ්පාදන කටයුතු
ෙමන්ම ජනතාවට වයර්ලස් ෙටලිගාෆ් ෙසේවාවක්ද සැපයීමය. එදවස එය ජනමාධ්‍යක්
ෙනොවීය. එෙහත් ගත වූෙය් වසර 10 ක් පමණකි. විසිවන සියවෙසේ පළමු වසර 10
තුළම (1900-1910) එය වාණිජ,යුධ,රාජ්‍ය කණ්ඩායම්වල රහස්‍ය ෙතොරතුරු යැවීම
සඳහා ද භාවිතා විය. ෙපොදු ජනතාව ෙම් පිළිබඳව දැනගත්ෙත් ඉදහිට පුවත්පත්වල පළ
වූ ෙද් ඇසුරු කිරීෙමනි.
මාෙකෝනි සමාගෙම් ශාඛාවක් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදෙය් ද පිහිටුවා ගනු
ලැබිණ. එය “ ඇමරිකන් මාෙකෝනි ” නම් විය. 1899 වසෙර් පිහිටවනු ලැබූ ෙමම
ශාඛාව 1913 වසර වන විට ඇමරිකාෙව් “ වයර්ලස් ” සන්නිෙව්දනෙය් ඒකාධිකාරය
දක්වා ගමන් ෙකොට තිබිණත එම ශාඛාවට භූමි මධ්‍යස්ථාන 17 ක් හා නාවික
16
මධ්‍යස්ථාන 400 පමණ අයත් විය. ෙම් අතර නාවික සන්නිෙව්දන ෙක්ෂත සඳහා
මාෙකෝනි විසින් සංඥා උපකරණ නිපදවිය. ඒ සඳහාද ඔහු (Marconi International
Marine Communication Company Ltd) මාෙකෝනි ජාත්‍යන්තර නාවික සන්නිෙව්දන
සමාගම පිහිටුවා ගනු ලැබිණ. ෙමම සමාගම විසින් නිපදවන ලද සන්නිෙව්දන
උපකරණ වඩාත් පලදායී වූ අවස්ථා ද ෙබොෙහෝය.
∗ මිනිස් හඬ විකාශනය කිරීම හා ගෘහස්ථ ගුවන් විදුලි විකාශනය
ගුවන්විදුලිය ඔස්ෙසේ මිනිස් හඬ විකාශනය කිරීම ඊළඟ පියවර විය. ආෙයෝජකෙයෝ හා
විද්‍යාඥෙයෝ විශාල පිරිසක් ෙමම අරමුණ ඉටුකර ගැනීම සඳහා කටයුතු කරමින්
17
සිටිෙයෝය. සත්‍ය වශෙයන්ම එය අපහසු කාර්යයක් විය. විශාල පරිශමයක් ද ඒ සඳහා
අවශ්‍ය විය.
තිත් හා ඉරිවලින් යවන ෙටලිගාෆ් කමෙය් වර්ධනයක් කිරීම අවශ්‍ය වූවකි.
ෙමමගින් එම විකාශන හැකියාව ඇතිකර ගැනීමටත් හාත්පස පැතිෙරන සංඥා ගහණය
කර ගැනීමටත් තාක්ෂණ හැකියාව ලබා ගැනීම අවශ්‍ය ෙව්. 1906 දී කිතුණු, උත්සවයට
කලින් දා සවස් යාමෙය් දී පථම ශව්‍ය ෙර්ඩිෙයෝ විකාශනය සිදු කිරීම සඳහා
ෙරජිෙනෝල්ඩ් ෙෆසන්ඩන් විසින් ඇෙලක්සැන්ඩර්ෙග් විකල්ප සම්ෙපේෂණ බාධක
කඩනය භාවිත කරමින් එය සාර්ථකව කෙළේය. එම සම්ෙපේෂණය ඇමරිකාෙව්
මැසචුෙසට් හි බෑන්ට් ෙරොක්ස් හි සිට විසුරුවා තිෙබ්. එය නාවිකයන්ට නැව්වල
ගුවන්විදුලි යන්ත මගින් ශවණය වී ඇත්ෙත් ෙෆසන්ඩන් විසින් වයලීනෙයන් “ අෙහෝ
ශුද්ධ රාතිය ” (O’ Holy Night) නැමති වයලීන වාදනය කිරීම හා බයිබලෙය් එන
ශුද්ධ වාක්‍යයක් කියවීමක් ෙලසයි.
නිෙවස්වල සිට සවන් දිය හැකි ස්ථාවර ගුවන් විදුලි වැඩසටහන් ඇමරිකානුවන්
විසින් සකස් කිරීමට වසර ගණනාවකට ෙපර ෙෆසන්ඩන්ෙග් ගුවන්විදුලි දුරකථනය
සාර්ථක වී තිබුණි. ගුවන්විදුලිය ෙකෙරහි ජනතා උනන්දුව වැඩිෙවමින් පැවතුණි.
හාත්පස විසුරුණු ගුවන්විදුලි සම්ෙපේෂණ ඛනිජ දව්‍ය කිහිපයක්මඋපෙයෝගී කර ගනිමින්
තරංග ගහණය කර ගත හැකි බව 1906 දී ෙසොයා ගැනීමට හැකි විය. මූලික තාක්ෂණ
කුසලතාව උපෙයෝගී කර ගනිමින් මිල අධික පළිඟු ගහකයකින් සමන්විත ගුවන්විදුලි
යන්ත නිෂ්පාදනය විය. පසු කාලීනව විෙෂේශ ගෘහ විදුලි උපාංග අධික ෙසේ මිල අඩුවිය.
ෙම් අනුව රට පුරා ජනතාවට ගුවන්විදුලි සංඥාවලට සවන්දීමට හැකියාව උදා
විය.ෙමම සංඥා හඳුනාගැනීෙමන් පසුව සාගර මධ්‍යෙය් සමුද යාතා ගිලීයාෙම්
මාරාන්තික අවස්ථා, සහනය සඳහා කරන ඉල්ලීම්, විපත්තිකර සංඥාවලට
කිසිෙවකුටත් ෙනොදන්වා අසා සිටීමට හැකි ෙවතැයි ඔවූහු එදින දැන සිටිෙය්
නැත.පළිඟු ගාහකය ෙසොයා ගැනීෙමන් පසුව ගුවන්විදුලිෙය් නිපුණතාවය පිළිබඳව
18
ෙපොදු මහජනතාවෙග් දැනුවත් භාවය ඉහල ගිෙය්ය.එය ෙමම කර්මාන්තෙය් ශීඝ
වර්ධනයට ෙහේතු විය.
විසි වන සියවෙසේ මුල් දශකය තුළ ගුවන්විදුලිය සම්බන්ධ නව අදහස් වල
වර්ධනයක් සිදු විය. එය සමස්ථ විද􀉖ත් ඉෙලක්ෙටොන කර්මාන්ත පද්ධතිය ෙකෙරහිම
බලපෑෙව්ය. වර්තමාන වැකියුම් ටියුබය (Vacume Tube) නමින් හඳුන්වන වෑල්වර්
ෙසොයා ගැනීෙම් ෙගෞරවය හිමි වන්ෙන් ලී ඩී ෙෆොරස්ටර් ය. (Le de Forest) ගුවන්විදුලි
සංඥාවල හඬ වැඩිකර ගැනීමට ෙමන්ම සංඥා ලබා ගැනීෙම් කාර්යයට උපකාරී වූ
විදුලි ඇම්පියරය (Electronic Amplifiers) ඩී ෙෆොරස්ට් ෙග් අවධිෙය් ගිහක
අත්දැකීමක් විය. පසුකාලීනව ෙලෝකෙය් විවිධ ස්ථාන වල මිනිස් හඬ පතුරුවාලීමට
එය පාදක විය. ගුවන්විදුලි ගාහකෙයෝ සංඥා ගහනය කිරීම පිළිබඳව විශ්වසනීය
ආකාරයක වර්ධනයක් ලද්ෙදෝය. මුල් අවධිෙය් ගුවන් විදුලි උපකරණ දැවැන්ත
ෙමන්ම අධික බර සහිත ඒවා විය. ඒවා පහසුෙවන් එහා ෙමහා ෙගන යාමට ෙනොහැකි
විය.
ෙකෙසේ ෙවතත් ගුවන් විදුලිය ගෘහස්ථ උපකරණයක් ෙලස භාවිත ෙවමින්
වර්ධනය වීය යුතු ආකාරය පිළිබඳව මාෙකෝනි සමාගෙම් ගුවන් විදුලි ඉංජිෙන්රුවකු
වශෙයන් කටයුතු කළ ඇමරිකානු ජාතික ෙඩ්විඩ් සර්ෙනොෆ් (David Sernoff) ඉදිරිපත්
කළ සුපකට ලියවිල්ල තුළින් සාමාන්‍ය පවුල් ඉලක්ක කර ගනිමින් ගුවන් විදුලියට
ජනමාධ්‍යයක් වශෙයන් කළ හැකි ෙමෙහවර ෙපන්වා ෙදනු ලැබීය. ඔහුෙග් ලිපාෙයහි
ෙමෙසේ සඳහන්ව තිෙබ්.
“ ගුවන් විදුලිය ගෘහස්ථ උපකරණයක් ෙලස සංවර්ධනය කිරීමට සැලසුම් කළ
හැකි බව මම කල්පනා කරමි. එය පියාෙනෝවක්, කුඩා ශබ්ද වාහිනියක් ෙලස නිෙවස්
වල භාවිතා කරනු ඇත. මෙග් අදහස වන්ෙන් කම්බි රහිත උපකම මගින් නිෙවස්වලට
සංගීතය සපයන උපකරණයක් බවට ෙමය පත් කර ගැනීමයි. කම්බි ෙයොදා ගනිමින්
ෙමම කාර්යය ඉටු කිරීමට උත්සාහ දරා තිෙබ්. එෙහත් ෙමම ෙයෝජනාව කියාත්මක
19
කිරීමට ඔවුහු අෙපොෙහොසත් වූහ. ගුවන් විදුලිෙය් ෙම් සඳහා ශක්‍යතාවයක් පවතී.
උදාහරණයක් ෙලස ගුවන් විදුලි දුරකථන විකාශනයට සැතපුම් 25-50 ක කලාපයක්
ආවරණය කළ හැකි බව පකාශ කළ හැකිය. ෙම් අනුව ගායනා හා වාදන නිෂ්පාදනය
කර විසුරුවා හැරීමට අවකාශය තිෙබ්. සරල සංගීත ෙපට්ටි ආශය කර ගනිමින් විවිධ
තරංග මාලා ගහණය කරගත හැකිය. එක් යතුරක් (Switch) ෙබොත්තමක් එබීෙමන්
ෙමය කළ හැකි ද යන්න අභිෙයෝගාත්මක කාර්යයක් වනු ඇත.
ශබ්දය වැඩි ෙකොට ෙදන ටියුබයකින් හා ශබ්ද විකාශන සහිත දුරකථනය ෙමම
සංගීත ෙපට්ටියට සම්බන්ධ කළ යුතුය. ෙම් සියල්ල එකම ෙපට්ටියකට ස්ථාන ගත
කළ යුතුය. ෙමය ඇතුළු සාලයක ෙම්සයක ෙහෝ විසිත්ත කාමරයක තැබීමට සුදුසු
ෙලස සකස් කළ යුතුය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී කියාත්මක කරමින් එමගින් සංගීතය
ශවණය කිරීමට හැකි විය යුතුය.
ෙමම මූලධර්මය ෙවනස් ෙක්ෂත රාශියකට ෙයොදා ගත හැකිය. ජාතික වැදගත්කමක්
ඇති සිද්ධිවලට එකවරම සවන් දීම ෙමන්ම දැනුම් දීමට ද අවකාශය ලැෙබ්. කීඩා
පිටිෙය් සිටම ඉදිරිපත් කරන පාපන්දු, ෙබ්ස්ෙබෝල් තරඟ විස්තර පචාර වලට සවන් දිය
හැකිය. නගරටයන් දුරස්ව ගම්මාන වල ජීවත් වන ෙගොවීන්ට ෙසසු ජන ෙකොටස්වලට
ෙමය මහඟු අවස්ථාවක් වනු ඇත. ෙද්ශන, සංගීත, නෘත්‍ය, සංගීත සංවාදවලට සවන්
ෙදමින් ඒවා රස විදීමට අවස්ථාව ලබා ගැනීමට හැකිවනු ඇත. අනුමත කළ හැකි
ෙක්ෂත කිහිපයක්ම මම ෙමෙසේ සටහන් කරමි. එෙහත් මූලධර්ම ඔස්ෙසේ නවමු ෙක්ෂත
වලට ෙමම මාධ්‍ය ව්‍යාප්ත කළ හැකි බවද සටහන් කරමි. ”
සර්ෙනොෆ් ඉතා සාර්ථක ආකාරයට සංගීත ෙවළඳ දැන්වීම් නාට්‍ය සංගීත (Soap
Opera) ජන සන්නිෙව්දන මාධ්‍යයක් ෙලස ගුවන් විදුලියට එක් කෙළේය. එය
මුළුමනින්ම ලාභදායී විය. ඔහු තම ලිපිෙයන් ෙපන්වා දී තිබූ ආකාරයටම වමර 10 ක්
ගතවන විට ගුවන්විදුලිය ගෘහස්ථ උපකරණයක් ෙලස භාවිත ෙවමින් වර්ධනය විය.
20
ෙඩ්විඩ් සර්ෙනොෆ්ෙග් ෙයෝජනාව භාවිත කිරීම සඳහා නව මංෙපත් ෙසොයා ගතයුතු විය.
ෙම් පිළිබඳව ෙමවලම් නිෂ්පාදනය වූෙය් තාක්ෂණික පරිකල්පනය මත සිදු වූ විද්‍යාගාර
පර්ෙය්ෂණ වල පතිඵලයක් වශෙයනි.
21
04. ගුවන් විදුලිය වාණිජත්වයට පත්වීම හා යටත් විජිත කරණයට
පත්වීම.
ගුවන් විදුලිය පැවැත්ෙම් සාධකයක් ෙලස ෙවළඳ දැන්වීම් වර්ධනය විය.1922 දී
Weaf ගුවන් විදුලි ආයතනය Long Island Real Estate Company සමාගමට ඉඩම්
විකිණීම සඳහා විනාඩි 10 ක කථාවකට ගුවන් කාලය අෙලවි කෙළේය. පැයක සංගීත
වැඩසටහනකට රාජ්‍ය ෙදපාර්තෙම්න්තුවක් මුදල් ෙගවීය. දුම්ෙකොළ සමාගම ගුවන්
විදුලි විවිධ පසංගයකට අනුගාහකත්වය දැක්වීය. කැන්ඩි සමාගම විකට වැඩසටහනක්
ඉදිරිපත් කෙළේය. ෙම් ෙකෙරහි මහජන අවධානය දැඩිව ලැබුණු අතර එම නිෂ්පාදන
ඉල්ලුම ඉහළ ගිෙය්ය.
මුලදී ෙමම සමාගම් තම නිෂ්පාදන ෙකෙරහි පචාරාත්මක ඉල්ලීම් සිදු කෙළේ
නැත. සෘජු ෙවළඳ දැන්වීම් ෙනොවීය. සමාගෙම් නම වැඩසටහෙන් දී සඳහන් කළා
පමණි. ඒ වැඩසටහෙන් අනුගාහකයන් බව සඳහන් කරමින් පමණකි. ෙමම සියුම්
පචාරණ ෙකෙරහි සරල විෙව්චන එල්ල විය.ෙමවැනි වැඩසටහන්වලට අනුගාහකත්වය
ලබාදීෙම් මූලික අරමුණ වූෙය් ගාහකයන් අතර ෙහොඳ හිත වගා කර ගැනීමයි. වාණිජ
22
ෙල්කම්වරයා ෙම් පිළිබඳව තම විරුද්ධත්වය දක්වා තිෙබ්. “ අෙතොරක් නැතිව ඉදිරිපත්
කරන ෙවළඳ පචාර අබියස ෙපොදු ෙසේවා පවෘත්ති හා විෙනෝදාත්මක වැඩසටහන් ගිලී
යාමට සැලැස්වීම මවිතයට පත්විය හැකි කරුණක් බව ” ෙහෙතම සඳහන් කෙළේය.
ෙබොෙහෝ අදහස් ෙමයට පක්ෂව ඉදිරිපත් විය. රාජ්‍ය නායකෙයෝ ආයතන පධානීන් හා
විවිධ කණ්ඩායම් එයට එක් වූහ. ෙල්කම්වරයාෙග් ෙමම පරමාදර්ශී අදහස රැකගැනීම
අපහසු විය. ගාහකෙයෝ නිදහස් විෙනෝදාත්මක හා ගුණාත්මක වැඩසටහන් වලට
කැමැත්ෙතෝය. රජය කියාත්මක වූෙය් තාක්ෂණික කියාකරුවන් ෙලස පමණි. මූලිකව
ඉතා අපහසුෙවන් සංඛ්‍යාත පවත්වා ගැනීෙමන් සමාගම් අතර තමාට අයත් සංඛ්‍යාත
පිළිබඳ මාධ්‍ය අයිතිය පැවතුණි.
ෙල්කම්වරයාෙග් සහ ඔහුෙග් අදහස් පිළිගත් අයෙග් ෙශේෂ්ඨත්වය දක්වමින් පැවති
අගය කිරීෙම් කමය පාෙයෝගිකත්වයට ගැළපුෙණ් නැත. සමාජෙය් ෙද්ශපාලන ව􀉗හය
හා ආර්ථික ජාලාෙවෝ නව මාධ්‍ය සංවර්ධනය සඳහා පිවිස සිටිෙයෝය.
සමකාලීන පුවත්පත් විසින් තම පුවත්පත්වල ඉඩ ෙවළඳ දැන්වීම් සඳහා අෙලවි
කෙළේය. පචාරය සඳහා පුවත්පත ෙයොදාෙගන තිබූ ආකාරයට සමගාමීව ගුවන් විදුලියට
ද කාලය භාවිතා කළ හැකි කමයක් විය. ෙවළඳ දැන්වීම් වලට ඉඩ ලබා දීම ස්ථිරවම
ෙකටි කාලයකට නවතා දමා තිබුණි. එෙහත් එය පවත්වාගත හැකි තත්වයක් ෙනොවීය.
පචාරක අයිතිය ලබා දීමට සීමා පැනවීම ෙකෙරහි ඇමරිකානු නිදහස් ආර්ථික
පතිපත්තියට අභිෙයෝගයකි. කෘතීම ආහාර දව්‍ය පචාරයට ඇමරිකානු දුරකථන හා
ෙටලිගාෆ් ෙසේවාවන්ට යම් යම් පාලන පනවා තිබුණි. ෙමය සරල පාලන කමයක් විය.
වර්තමානෙය් ඇමරිකානු ගුවන්විදුලිෙය් ෙකොටසක් බවට අති විශාල ෙවළඳ දැන්වීම්
සම්භාරය පත්ව තිෙබ්. අති පුළුල් ආකාරයට ෙවළඳ දැන්වීම් ගලා ඒමට මාවත් විවෘත
ෙකොට තිබුණි. අද ද ඇමරිකානු ගුවන්විදුලිෙය් ෙකොටසක් බවට පත්ව තිෙබන්ෙන් ෙම්
තත්වයයි.
23
∗ ශී ලංකාෙව් සිදු කළ පර්ෙය්ෂණ හා බිතාන්‍ය යටත්විජිතෙය් පළමු
ගුවන් විදුලිය ස්ථාපිත කිරීමට බලපෑ ෙහේතු සාධක
ශී ලංකාෙව් ගුවන් විදුලිය ආරම්භ වන්ෙන් බිතාන්‍ය අවශ්‍යතාවයක් වශෙයනි. 1920
වන විට මාෙකෝනි ගුවන්විදුලිය එංගලන්තෙය් පචලිතව තිබුණි. මාෙකෝනි සමාගම
ඇමරිකාෙව් ද ව්‍යාප්ත වී තිබූ අතර ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන ආරම්භ කිරීම ලාබ ලබන
ව්‍යාපාරයක් බවට පත්ව තිබුණි. එංගලන්තය ෙම් වන විට වාණිජකරණෙය් ස්ථාවර
රාජ්‍යක්ව පැවති අතර ආසියාතික රාජ්‍ය ගණෙය් පමුඛයා බවට පත්ව සිටිෙය්ය.
මහා බිතාන්‍ය සම්පදායන් තව දුරටත් ව්‍යාප්ත කිරීෙම් අවශ්‍යතාව පැවති අතර එය ඉතා
උපකමශීලීව සමාජගත කිරීෙම් ව්‍යාපාරය සහ සාර්ථකව කියාත්මක වූ අවධියකි. ෙමම
අවධිය වනවිට නිහඬ සිනමාව ජනපියව පැවති අතර ශබ්දය මගින් සන්ෙද්ශ ඉදිරිපත්
කිරීෙම් හැකියාවක් තිබුෙණ් ගුවන්විදුලියට පමණි. තම යටත් විජිතවලට ෙමම මාධ්‍ය
හඳුන්වා දීම ෙපොදු ෙසේවා කාර්යයක් ෙලස බිතාන්‍යයන් සලකා තිෙබ්. ශී ලංකාෙව්
ගුවන්විදුලිය ව්‍යාප්ත වන්ෙන් ඇමරිකාෙව් ෙමන් වාණිජ පරමාර්ථය ෙපරදැරි කරෙගන
ෙනොෙව්. 1951 ෙවළඳ ෙසේවය ආරම්භ වන තුරු ශී ලංකාෙව් ගුවන්විදුලිය කියාත්මක
වූෙය් ෙපොදු ෙසේවා පදනම අනුවය. ශී ලංකාෙව් ගුවන්විදුලිය වාණිජකරණයට විවෘත
වන්ෙන් විවෘත්ත ආර්ථික සමාජ කමය පචලිත වීම නිසාෙවනි. වාණිජ අරමුණු මූලික
කර ගනිමින් ගුවන්විදුලි නාලිකා සංඛ්‍යත්මකව වර්ධනය වීම ගුවන්විදුලි මාධ්‍යෙය්
ගුණාත්මක භාවයට හානියක් කළ බව පිළිගත යුතු සත්‍යයකි.
පංශය, ජර්මනිය, චීනය, ඕස්ෙට්ලියාව, එංගලන්තය වැනි පබල රාජ්‍යයන්ට පථම ශී
ලංකාෙව් ගුවන්විදුලිය ආරම්භෙව්. අසල්වැසි ඉන්දියාෙව් ගුවන්විදුලිය ආරම්භ වන්ෙන්
1927 දීය.
ආසියාෙව් පථම ගුවන්විදුලිය ආරම්භ කිරීෙම් ෙගෞරවය ලංකාවට හිමිෙව්. ශී ලංකා
ගුවන්විදුලි අත්දැකීම එතරම් පමුඛ වූවකි. බිතාන්‍ය අත්දැකීම් හා පුහුණුව ආදර්ශයට
24
ගනිමින් ලංකා ගුවන්විදුලිය කියාත්මක විය. එය ලංකාවට ආෙව්ණික වූ ෛශලියක්
ෙගොඩනගා ගන්ෙන් ඉහත වර්ධනය තුළිනි. ශී ලංකා ගුවන්විදුලිෙය් ආරම්භය
සිදුවන්ෙන් 1922 ජුනි මාසෙය් 24 ෙවනිදා ශී ලංකා වයර්ලස් සමාගම ආරම්භ වීමත්
සමගය. ෙමම කාර්යෙය් ආරම්භකයා වූ පධාන විදුලි ඉංජිෙන්රු එඩ්වර්ඩ් හාපර් මහතා
ශී ලංකාවට පැමිෙණන්ෙන් 1921 ජුනි මස 21 ෙවනිදාය.
1922 දී වයර්ලස් සමාගම පිහිටුවා ගනු ලැබීය. 1923 දී ෙමම සංගමය නව ආධුනික
ගුවන්විදුලි සංගමය ෙලස නම් කර තිෙබ්. ෙමය 1928 වන විට පචලිත වූෙය් ලංකා හා
දකුණු ඉන්දීය ගුවන්විදුලි සමාජය යන නමිනි.ෙමම සංගමය ශී ලංකාෙව් ගුවන්විදුලි
මාධ්‍ය වර්ධනය කිරීෙමහාලා පමුඛ ෙමෙහවරක් ඉටුකෙළේය. ෙමහි සාමාජිකෙයෝ
ගුවන්විදුලි උපෙද්ශන මණ්ඩල වල ෙසේවය කෙළෝය. 1929 දී ෙමම සංගමය
වැඩසටහන් සංවර්ධන අරමුදලක් දියක් කළ අතර 1932 දී ආෙරෝග්‍යශාලා සඳහා
ගුවන්විදුලි යන්ත ලබා දී තිෙබ්.
1924 ෙපබරවාරි මස 22 දින ෙකොළඹ කිස්තියානි නව නිවහෙන්දී පදර්ශන ගුවන්විදුලි
පචාරයක් කළ බවට වාර්තා වී තිෙබ්. එෙහත් ශී ලංකාෙව් ගුවන්විදුලිය නිළ වශෙයන්
ආරම්භ කළ දිනය ෙසේ සැලෙකන්ෙන් 1924 ජුනි මස 27 ෙවනිදාය. එදින
උත්සවශීෙයන් ගුවන්විදුලිය ආරම්භ කරනු ලැබුෙව් ආණ්ඩුකාර ශීමත් විලියම් ෙහන්රි
මැනිං මහතා විසිනි.
1924 ගුවන්විදුලියට වැදගත් වර්ෂයකි. ඒ ගුවන්විදුලිය ආරම්භ කිරීම සඳහා කමිටුවක්
පත් කළ බැවිනි. තැපල්පති එම්. එස්. ෙසයිස්ටාර් (M.S.Shresta) මහතාෙග්
සභාපතීත්වෙයන් පත් කරන ලද ෙමම කමිටුෙව් ෙසසු සාමාජිකයන් වූෙය් ඉංජිෙන්රු
එඩ්වර්ඩ් හාපර් මහතා හා ආධුනික ගුවන්විදුලි සංගමෙය් සභාපති එල්. මැක්ෙරක්
මහතාය. ෙමම කමිටුවට කරුණු ෙසොයා බලා වාර්තා කිරීමට නිර්මාණය ෙකොට
තිබුෙණ් ක්ෙෂත හතරක් පිළිබඳවය.
25
I. ශී ලංකාෙව් ගුවන්විදුලි ෙසේවයක් ආරම්භ කළ යුතු ද ?
II. එය ආරම්භ කිරීම කළ යුත්ෙත් රජය විසින් ද ෙනොඑෙසේ නම් ෙපෞද්ගලික
අංශය විසින් ද ?
III. ෙපෞද්ගලිකව නම් බලපතය නිදහස් කළ යුත්ෙත් සමාගම් කිහිපයකට ද
නැතිනම් එක් සමාගමකට ද ?
IV. ගුවන්විදුලිය පාලනය කිරීම මණ්ඩලයක් මගින් ඉදිරිපත් කළ හැකි ද ? එෙසේ
මණ්ඩලයක් පත් කරන්ෙන් නම් එහි සාමාජිකයන් සඳහා පත්කර ගත යුත්ෙත්
කවුරුන් ද ? යන කරුණ සලකා බැලීමද ෙමම කමිටුවට අයත් කරුණක් විය.
ෙමහි මුල් කරුණු සලකා බැලීෙම්දී හා ෙමම කමිටුවට ඇතුළත් කර තිෙබන
පුද්ගලයන් සැලකීෙම් දී රජයට ෙමම කාර්ය කියාත්මක කිරීම සඳහා පැවති අවශ්‍යතාව
පැහැදිලිය. එය කමිටු නිර්ෙද්ශයක් මගින් ලබා ගැනීෙම් අවශ්‍යතාව පමණක් තිබූ බව
විද්‍යාමාන සාධකයකි.
තැපැල්පතිවරයා ෙමම කමිටුෙව් සභාපතිවරයා ෙලස පත්කිරීම සඳහා බලපා ඇත්ෙත්
බිතාන්‍ය අත්දැකීම්ය. මහා බිතාන්‍යෙය් ගුවන්විදුලි එවකට පාලනය වූෙය්
තැපැල්පතිවරයා යටෙත්ය.
1920 එංගලන්තෙය් ෙව්මිස්ෆර්සීහි මාෙකෝනි පධාන ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය
තහනම්කර තිබුෙණ් යුධ නාවික හා ගුවන් හමුදා පධානීන්ෙග් විෙරෝධය නිසාය. එයට
ෙහේතුව වූෙය් ගුවන්විදුලිය සංඛ්‍යාත මැනවින් ෙබදා ෙවන්ෙකොට ෙනොතිබූ අවධිෙය්
හමුදා , ගුවන් හා නාවික ක්ෙෂත වලට මාෙකෝනි ගුවන්විදුලි පණිවිඩ වලින් බාධා
සිදුවීමයි.
ෙමම තහනම වසර ෙදකක් බලපැවැත්වූ අතර, එය ඉවත් කරනු ලැබුෙව් 1922 ජනවාරි
03 ෙවනිදාය. එයට ෙහේතු වූෙය් රට පුරා පැවති ගුවන්විදුලි පර්ෙය්ෂණ සමාගම් 63 ක
උද්ෙඝෝෂණ වල පතිඵලයක් වශෙයනි. නව ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන ආරම්භ කිරීෙම්
26
දැඩි පවණතාවක් ෙම් වන විට එංගලන්තෙය් පැවතුණි.ෙමහි දී සඳහන් කළ යුතු
වැදගත් කරුණ වන්ෙන් මාෙකෝනිට බලය ලබා ෙදන්ෙන් තැපැල්පතිවරයා විසින්
බවය. ශී ලංකාෙව් ආරම්භක ගුවන්විදුලි පාලනය කිරීම සඳහා බිතාන්‍යෙය් පාලන
ආකෘතිය ෙයොදා ෙගන තිෙබ්. තැපැල්පතිවරයාට බලය පවරා ඇත්ෙත් ෙම් නිසාය.
කමිටුවට නිර්ෙද්ශ කර තැබීමට සඳහන් කර තිබූ ෙසසු කරුණු තුනම බිතාන්‍යෙය් හා
ඇමරිකාෙව් ගුවන්විදුලිය සම්බන්ධව ඒ වන විටත් ඇතිෙවමින් තිබූ පශ්න වලට අදාළ
කරුණුය. ඇමරිකාෙව් ගුවන්විදුලිය ලාභ ලබන ව්‍යාපාරයක් බවට පත්ව තිබුණි. ෙමම
අවධිය වන විට මාෙකෝනි පබල ධනවෙතකු බවට පත්ව සිටි බව එයට දැක්විය හැකි
උදාහරණයකි.
ගුවන්විදුලිය ෙපෞද්ගලික කරණය කළ යුතු ද ? සමාගම් කිහිපයකට බලපත දිය යුතු ද
? යන කරුණු සංවාදයකට භාජනයවන්ෙන් ෙමම පදනම යටෙත්ය. රාජ්‍යය බලවත්ව
ස්ථාවරවී තිබූ අතර වාණිජ සමාගම් ෙම් වන විට ශක්තිමත්ව වැෙඩමින් තිබුණි. එෙහත්
ලංකා ගුවන්විදුලිය ආරම්භ වන්නෙන් රාජ්‍ය ආයතනයක් වශෙයනි. එය රාජ්‍ය
අරමුදලින් නඩත්තු කරනු ලබන අතර කිසිදු වාණිජ අරමුණක් එහි ෙනොවීය. 1951
මාර්තු මාසෙය් ෙවළඳ ෙසේවය මගින් අනුගාහකත්වය ලබා ගනිමින් වැඩ සටහන්
නිෂ්පාදනය කරන තුරු ෙමම ස්වභාවය පැවතුණි.
∗ ලංකා ගුවන් විදුලිෙය් මුල් කාලීන අරමුණු සහ එහි යටත් විජිත
කියාකාරීත්වය
යුෙරෝපෙය් ගුවන්විදුලි පචාරක කටයුතු අරඹා වසර ෙදකක් ගතවන්නට මත්ෙතන්
එනම්, 1924 ජුනි මස 27 ෙවනිදා ලංකා ගුවන්විදුලි පචාරක කටයුතු ආරම්භ ෙකරිණි.
එය, තත්කාලීන යටත්විජිත පාලන කියාකාරිත්වෙයහි පතිඵලයක් ෙලස
අවතක්ෙසේරුෙවන් අර්ථකථනය කළ හැකි වුව ද , ෙලෝක ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය ඉතිහාසය
තුළ ලංකා ගුවන්විදුලි පචාරයට හිමිවනුෙය් වැදගත් තැනකි. එවකට තැපැල්පති එම්.
27
එස්. ෙශේෂ්ඨා මහතා විසින් නිකුත් කරන ලද වාර්ෂික පාලන වාර්තාව පකාශ කරනුෙය්
එම වසෙර් සිදු වූ සුවිෙශේෂතම සිදුවීම නම් මධ්‍යම විදුලි සංෙද්ශ කාර්යාලය විසින්
ලංකා ගුවන්විදුලි පචාරය ආරම්භ කිරීම බවත් , එම වසර අවසන් වන විට ගුවන්විදුලි
බලපතලාභීන්ෙග් සංඛ්‍යාව 53 ක් වන බවත්ය.
ඒ අනුව ජාතික සංවර්ධනය බඳු පුළුල් වූ කියාකාරී සමාජ විපර්යාසයක් ලංකා
ගුවන්විදුලිෙය් මුල් කාලය හා සැසඳීම එතරම් ෙයෝග්‍ය කාරණාවක් ෙනොවන්නට ඉඩ
ඇත. ඒ මන්ද යත්, එබඳු පුළුල් හා සංකීර්ණ සමාජ සංචලතාවක් කරා ආගන්තුක
මාධ්‍යක ඉක්මන් ෙයොමුවීමක් ෙහෝ ඒ සඳහා පූර්ණ දායකත්වයක් ක්ෂණිකව අෙප්ක්ෂා
කළ ෙනොහැකි බැවිනි. නමුත්, ගුවන්විදුලිය වූ කලී සමාජ සංවර්ධන කියාදාමෙයහි
අවිෙයෝජනීය ෙමන්ම ඊට අදාළ ශක්‍යතා බහුල මාධ්‍යකාරකයක් වන බැවින් පස්තුත
කාරණය හා සම්බන්ධ ඉතිහාසය ගැඹුරින් අන්ෙව්ක්ෂණය කිරීම යුක්ති යුක්ත
ෙව්.ෙමහිදී ජාතික සංවර්ධන අරමුණු හා එකී යටත්විජිතවාදී විජාතික පිළිඹුව යන
අර්ථකථනය හුදු භාෂාමය පෙභ්දයකට ෙහෝ ජාතිකත්ව පදනමකට පමණක් සීමා
ෙනොෙව්. සපුරා සමස්ත කියාවලියම ඊට අයත්ය. විෙශේෂෙයන්ම යටත්විජිත පාලන
තන්තය පවත්නා රටක නම් අදාළ මව් රාජ්‍ය විසින් සකස් කරනු ලබන සැලසුම් හා
න්‍යාය පතයන්ට අනුව සියල්ල සිදු ෙකෙර්. එනම්, අධිරාජ්‍යවාදී සංකල්පයන් ද, ඊට
අදාළ අරමුණු හා පතිපත්ති ද මත පදනම්ව එහි කියාකිරීත්වය සිදු ෙකෙරන බවයි.
එබැවින්, සිංහල, ෙදමළ, මුස්ලිම්, ඇතුළු බහු ජාතික පදනමක වූ අප රට තුළ
බිතාන්‍යයන් විසින් ආරම්භ කරන ලද ගුවන්විදුලිෙය් භාවිත භාෂාව ඉංගීසි වීමත්, අදාළ
වැඩසටහන් හා ආකෘතීන් ඔවුන්ෙග්ම අරමුණු හා පතිපත්ති ෙකෙරහි අනුගතවීමත්
තුළින් යෙථෝක්ත විජාතික යටත්විජිතවාදී පිළිඹුව කැපී ෙපනිණ.
මුල්ම දශකය තුළ ගුවන්විදුලිය ඇසුරු කළ පිරිස සුළුතරයක් වූහ. සිහිනයක්
සැබෑ වූවක් ෙමන් ම ෙමකී විපර්යාසය හා බැෙඳන්නට බහුතරයකට හැකියාවක් වූෙය්
නැත.
28
ලංකා ගුවන්විදුලි පචාරය ආරම්භෙය් සිට 1949 ඔක්ෙතෝම්බර් මස 05 ෙවනිදා
දක්වා ගුවන්විදුලිෙය් පාලකයා වූෙය් තැපැල්පතිවරයා ය. විදුලි සංෙද්ශ අංශෙය් පධාන
ඉංජිෙන්රුවරයා ද එකී වගකීෙමහි බැඳී සිටි බව ලංකා ගුවන්විදුලි ඉතිහාසය සාක්ෂි
දරයි. බිතාන්‍ය පමුඛව එහි යටත් රාජ්‍යන්හී ආරම්භ ෙකරුණු ගුවන්විදුලි ෙසේවාවන්
පාලනය ෙකරුෙන් තැපැල්පතිවරයා යටෙත් වීම විෙශේෂත්වයකි. එවකට ලංකා
තැපැල්පතිව සිටි එම්. එස්. ෙශේෂ්ඨා මහතා ෙමහිදී වැදගත් වනුෙය් ගුවන්විදුලි පචාරය
ආරම්භෙය් පටන් පමණක් ෙනොෙව්, ඊට ෙපර ද ඔහු ලාංෙක්ය ගුවන්විදුලි පචාරය
සම්බන්ධෙයන් වැදගත් කාර්යයක් ඉටු කළ අෙයක් විය. 1922 දී ලංකා වයර්ලස්
සමාජය විසින් විජිතභාර ෙල්කම් ෙවත ඉල්ලීමක් කිරීෙමන් අනතුරුව ඒ පිළිබඳව
ෙසොයාබැලීම සඳහා පත්කරන ලද කමිටුෙව් සභාපතිවරයා වූෙය් ද තැපැල්පතිවරයා ය.
බිතාන්‍ය ජාතිකෙයකු වූ ඔහුට සහය ලබා දුන්ෙන් ද බිතාන්‍ය ජාතිකෙයෝය.එනම්, ලංකා
තැපැල් හා විදුලි සංෙද්ශ ෙදපාර්තෙම්න්තුෙව් පධාන ඉංජිෙන්රු එඩ්වඩ් හාබර් මහතා
හා වයර්ලස් සමාජෙය් සභාපතිව සිටි ලංකා අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂ ෙලොක්ලාන් මැක්ෙර්
මහතාත් ය. ගුවන්විදුලි පචාරයක් පිළිබඳ මූලික විමසුම් කාර්යෙය් පටන්
පර්ෙරය්ෂණාත්මක අත්දැකීම ඔස්ෙසේ නිල ආරම්භය දක්වා ම ස්වකීය දායකත්වය කැප
කළ බිතාන්‍යෙයෝ එහි වැඩ සටහන් සැලසුම හා කියාකාරීත්වය ද ස්වකීය අභිමතය
පරිදි දියක් කළහ.ඒ අනුව පර්ෙය්ෂණාත්මක අවදිෙය් සිට ආරම්භය දක්වාත්, ඉන්
පසුවත් එහි ෙද්ශීය නිෙයෝජනයක් දක්නට ෙනොලැබුණු තරමටම සුළුතර විය.
එබැවින්, ලංකා සමාජාර්ථික සංවර්ධනෙයහිලා අවම වශෙයන් පෙව්ශ විය හැකි ෙහෝ
ෙද්ශීය පවණතාවක් දක්නට ෙනොවීම ඒ පිළිබඳව ගැඹුරින් විමර්ශනය කිරීෙම් දී ෙපනී
යන කරුණකි.
යටත්විජිතකරණෙය් ආනුෂංගික සමාජ ලක්ෂණය වන්ෙන් ඉංගීසි උගත්,වරපසාද
ලත්,ඉහළ යැයි සම්මත, පුරවැසි ෙකොට්ඨාසයන් පමණක් සහභාගීත්වය හා භාවිතය යි.
ලංකාෙව් පමණක් ෙනොව, ගුවන්විදුලි පචාරක කටයුතු ආරම්භ කළ ෙසසු බිතාන්‍ය
29
යටත් විජිත තුළ ද විෙශේෂෙයන් මුල් දශකය තුළ ෙමම ලක්ෂණ ෙබෙහවින් කැපී
ෙපනිණ. අති බහුතරයක් වූ සිංහල ජාතිකයන් ෙවෙසන රටක් තුළ වුව ද පචාරය
ෙකරුණු වැඩසටහන් වලින් ගුවන් කාලෙයන් සියයට අනූවක්ම (90%) ඉංගීසි විය.
සිංහල, ෙදමළ හා හින්දුස්තානි සංගීතය ඇතුළත් ෙපරදිග වැඩසටහන් සියල්ල සඳහා
ෙවන්ෙකොට තිබුෙණ් ගුවන් කාලෙයන් සියයට දහයක් (10%) පමණ සුළු ෙව්ලාවකි.
ෙතොරතුරු සම්පාදනය විෙනෝදාස්වාද සම්පාදනය ද සංවර්ධන කියාදාමෙය්
මූලික අංග ලක්ෂණයන් ෙලස සැලෙක්.නමුත්, එවක කාලගුණ හා මාර්ග වාර්තා
ඉදිරිපත් කරනු ලැබුෙව් ෙබොෙහෝ ෙසයින් ෙමහි වතුවගාවන් වල ෙයදුණු
විෙද්ශිකයින්ෙග්,විෙශේෂෙයන්ම බිතාන්‍ය ජාතිකයින්ෙග් එදිෙනදා අවශ්‍යතාවන් පදනම්
ෙකොටෙගන බව ඓතිහාසික විමර්ශනයන්හී දී ෙපනී යයි. බිතාන්‍යයින් හට අප රට තුළ
හිමිව තිබූ මහා පරිමාණ වතු වගාවන්ට අදාළ සාධකයක් වූ කාලගුණයත්, ඒවා
පරිවහනය පිළිබඳ ගැටලුකාරී තත්වයන් නිරාකරණය ෙකෙරන මාර්ග වාර්තාවනුත්,
ෙවළඳපළ සම්බන්ධෙයන් ෙතොරතුරුත් ෙම් වැඩසටහන් අතර පධාන වී ඇත.
ඒ අතර යුධමය වාතාවරණයකට මුහුණ ෙදමින් සිටි බිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යවාදී හු
අප රට තුළ නවතාෙගන සිටි හමුදා බල ඇණිවල සාමාජිකයින් සඳහා සරල
විෙනෝදාස්වාදය ලබාදීෙමහි ලා සංගීතය ද පචාරය කරන්නට වූහ. “Jass Music”,
“Concert Special”, “Hotel Orchestra” ආදී වශෙයන් වූ එවකට ඔවුන්ටම
ආෙව්ණික බටහාර සංගීත විෙශේෂාංග ඒ සඳහා භාවික ෙකරිණි. ඒ සමඟම ස්වකීය
අධිපතිවාදී ෙද්ශපාලන කියාකාරීත්වය ජාත්‍යන්තරය තුළ පවත්වා ගැනීමත්, ඒ සඳහා
වන පවෘත්තිමය ෙබදාහැරීමත් ඒ සමඟම සකීයව සිදු ෙකරිණි. සිය යටත්විජිත
රාජ්‍යන්හි පිහිටුවන්නට කටයුතු කළ “Empire Service” ෙහවත් “අධිරාජ්‍ය ෙසේවාව”
ලංකාෙව් පිහිටුවීම ද ෙමහි ෙක්න්දීය සිදු වීමකි. 1934 පමණ වන විට ඊට අදාළ
සුවිෙශේෂ ගාහක මධ්‍යස්ථාන (Receiving Centers) පිහිටුවා ලූ බවත්, එවකට බූලර්ස්
පාෙර් පසිද්ධ ෙගොල්ෆ් පිටිෙයහි ඉන් එක් යන්තයක් සවිකළ බවත් කියැෙව්.
30
ෙම් කරුණු තුළින් අනාවරණය ෙකෙරනුෙය් කුමක් ද? අද වන විට අප
අෙප්ක්ෂිත සමාජාර්ථික සංවර්ධනය උෙදසා එවක මුල් කාලීන ගුවන්විදුලිෙය්
නැඹුරුවක් හඳුනාගත ෙනොහැකි බවයි. අධිරාජ්‍යවාදීන්ෙග් ම පරිපාලන පහසුවත්,
ස්වකීය බලපරාකමය තවදුරටත් තහවුරුකර ගනිමින් සලකා ගන්නා මව් රාජ්‍යෙය්
ආර්ථික යහපතත් ෙමහි අරමුණු වූ බව ෙපෙන්.
∗ ශී ලංකා ගුවන් විදුලි ෙකොමිෂන්
ශී ලංකාව තුළ කියාත්මක ෙසසු ජනමාධ්‍ය වලට සාෙප්ක්ෂව වැඩිම වාර ගණනක්
විවිධ ෙකොමිෂන් සභා මඟින් විමර්ශනයට භාජනය කළ මාධ්‍යය වන්ෙන් ගුවන්විදුලිය
යි. එම ෙකොමිෂන් මගින් කරන ලද නිර්ෙද්ශ කාලීන සමාජ පදනම නිෙයෝජනය කරයි.
ගුවන්විදුලි මාධ්‍යට අදාළ පතිපත්ති සකස් වුව ද විවිධ සිද්ධි අධ්‍යයනය කිරීෙම් දී ෙපනී
යන්ෙන් ගුවන්විදුලි මාධ්‍යෙය් කියාකාරීත්වය පිළිබඳ විවිධ ගැටලුකාරී තත්වයන් බලපා
ඇති බවයි. ජනමාධ්‍ය නියාමන කියාවලියට පසුබිම සකස්කර ගැනීමත් ආචාරධර්ම හා
මාර්ෙගෝපෙද්ශ පද්ධති ෙගොඩනැඟීමකින් ෙතොරව කටයුතු කිරීෙමන් ෙමරට ගුවන්විදුලි
කියාකාරීත්වය පහසුෙවන් වාරණ කියාවලියකට නතුවන බව ෙපන්වා දිය හැකිය.
I. කන්දයියා ෛවද්‍යනාදන් ෙකොමිෂම
1940 ඔක්ෙතෝම්බර් 28 ෙවනිදා කන්දයියා ෛවද්‍යනාදන් ෙකොමිෂම පත්කරනු ලැබුෙව්
අමාත්‍ය ෙජෝන් ෙකොතලාවල මහතා විසිනි. එය සාමාජිකයින් 12 ෙදෙනකුෙගන්
සමන්විත වූවකි.
1941 මැයි 16 වන දින ෙකොමිෂම සිය වාර්තාව ඉදිරිපත් කර තිබූ අතර එහි පධාන
නිර්ෙද්ශ 07 ක් ඇතුළත් විය.
01. ගුවන්විදුලිය වඩාත් පගතශීලී කියා පිළිෙවතක් අනුගමනය කළ යුතුය.
31
02. දැනට පවතින ටාන්ස්මීටර් පමාණවත් ෙනොවන බැවින් ෙවොට් 20, ටාන්ස්මීටර්
යන්ත සවිකළ යුතුය.
03. ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන ස්ථිර ෙගොඩනැගිල්ලකට ෙගන ඒම සඳහා කටයුතු කළ
යුතුය.
04. වැඩසටහන් නිෂ්පාදනය සඳහා ආෙයෝජනය කරන මුදල් පමාණය වැඩි කිරීමට
කටයුතු කළ යුතුය.
05. වැඩසටහන් සැලසුම් කිරීම සඳහා උපෙදස් දීෙම් අවශ්‍යතාවය පැහැදිලි කරන
ෙකොමිෂම බටහිර, සිංහල, ෙදමළ සහ අධ්‍යාපන යන අංශ 04 සඳහා උපෙද්ශක
කමිටු වැඩසටහන්, උපෙද්ශක කමිටු පිහිටුවීෙම් අවශ්‍යතාව පැහැදිලි කර තිෙබ්.
06. පජා මූල ශවණ මධ්‍යස්ථාන ආරම්භ කිරීෙම් අවශ් යතාව කමිටුව පැහැදිලි කරන
අතර පාසල් ගුවන්විදුලි කමිටු පිහිටුවීෙම් අවශ්‍යතාව නිර්ෙද්ශ කරයි.
07. කාලයට ඔබින අන්දෙම් තැටිගත කිරීෙම් යන්ත ලබා ගැනීෙම් අවශ්‍යතාවය ද
ෙකොමිෂම විසින් නිර්ෙද්ශ කර තිෙබ්. එෙසේම කාර්යාලීය වාදක මණ්ඩලයක්
පිහිටුවීෙම් අවශ්‍යතාව ෙපන්වා දී තිෙබ්.
ගුවන්විදුලි වැඩසටහන් පුළුල් ෙලස ව්‍යාප්ත කිරීම ෙකෙරහි අවධානය ෙයොමු කරන
ෙකොමිෂම තාක්ෂණික සහ වැඩසටහන් යන අංශ ෙදෙකහිම සිදුවිය යුතු සංවර්ධනය
පිළිබඳ අවධානය ෙයොමු කරයි. 1942 ෙපබරවාරි 02 දින රාජ්‍ය මන්තණ සභාව මගින්
ෙමම ෙයෝජනාව පිළිෙගන තිෙබ්. කඩිනමින් කියාත්මක කර ඇත්ෙත් පාසල්
ගුවන්විදුලි කමිටු පිහිටුවීමයි. ෙම් සඳහා පත් කළ කමිටු සාමාජික 05 ෙදනාෙගන් 04
ෙදෙනක්ම පාසල්වලින් ෙතෝරාගත් නිෙයෝජිතයන්ය.
ෙදවන ෙලෝක යුද්ධය නිසා කමිටුෙව් ෙයෝජනා කියාත්මක කිරීමට කල් ගත විය. ෙම්
අනුව උපෙද්ශක කමිටු පත්කරන්ෙන් 1946 වර්ෂෙය්දීය.
ශී ලංකා ගුවන්විදුලිෙය් පධානියා ෙලස කටයුතු කළ ෙජෝන් ලැම්ප්සන් මහතා
ගුවන්විදුලිෙය් වැඩසටහන් වර්ධනය සඳහා කමිටු දහයක් පත් කෙළේය. ෙබොරැල්ෙල්
32
ෙකොටා පාෙර් තිබූ ගුවන්විදුලි ආයතනය ෙටොරින්ටන්හි වත්මන් භූමියට ෙගන ආෙව්
1950 දීය.
ගුවන්විදුලියට වැඩසටහන් උපෙද්ශක කමිටු දහයක් පත්කරනු ලැබීය.
1. සිංහල උපෙද්ශක කමිටුව
2. ෙදමළ උපෙද්ශක කමිටුව
3. බටහිර උපෙද්ශක කමිටුව
4. පාසැල් උපෙද්ශක කමිටුව
5. ගාමීය කටයුතු උපෙද්ශක කමිටුව
6. ෙබෞද්ධ උපෙද්ශක කමිටුව
7. හින්දු උපෙද්ශක කමිටුව
8. කිස්තියානි උපෙද්ශක කමිටුව
9. මුස්ලිම් උපෙද්ශක කමිටුව
10. ෙපොදු උපෙද්ශක කමිටුව
සෑම කටයුත්තක්ම මසකට වරක් එක් වු අතර ෙදමසකට වරක් ෙමම කමිටු
සභාපතිවරු හා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයා අතර සාකච්ඡාවක් පැවැත්විණි.
සිංහල වැඩසටහන් සංවිධායක ෙලස ඩී. ටී. එල්. ගුරුෙග් මහතා ද ෙදමළ වැඩසටහන්
සංවිධායක ෙලස ඒ. එම්. ෙජෝෂප් මහත්මිය ද පත්වූ අතර ඉංගීසි වැඩසටහන්
සංවිධායක වූෙය් එල්. ආර්. විෙජ්මාන්න මහතාය, සංගීත ආගමික නාට්‍ය, ගාමීය කථා
ආදී ෙලස වැඩ සටහන් සංවිධායකයන් පත්විය. 1951 සැප්තැම්බර් මාසෙය් ගුවන්විදුලි
පාසල් ෙසේවය ආරම්භ විය.
II. එන්. ඊ. වීරසූරිය ෙකොමිෂම
1953 අෙපේල් මස 04 ෙවනිදා පත්කරන ලද ෙකොමිෂෙම් සභාපතිවරයා ෙලස කටයුතු
කරන්ෙන් එන්. ඊ. වීරසූරිය මහතාය.
33
ෙමම ෙකොමිෂමට ස්වකීය වාර්තාව ඉදිරිපත් කිරීමට වසර ෙදකක කාලයක් ගත ෙව්.
එහි නිර්ෙද්ශ පහත පරිදි ෙගොනු කළ හැකිය.
1. ජාතික ෙසේවා වැඩසටහන් වල නියමිත ආකාරෙය් වැඩිවීමක් සිදුවිය යුතු බව
2. ශිල්පීන් ෙතෝරාගැනීෙම්දී දක්වන අනිසි පක්ෂපාතීත්වය ඉවත් කළ යුතු බව
3. වැඩ සටහන් මහා සැලසුමකින් ෙමන්ම පමාණවත් ෙපර හුරුවකින් පසුව
ඉදිරිපත් කළ යුතු බව
4. ගාමීය සංගීත පචලිත කිරීම හා සිංහල නාට්‍ය, කථා, විෙශේෂාංග වැඩසටහන්
වල ගුණාත්මක භාවය වර්ධනය කළ යුතු බව
5. ගාමීය වැඩසටහන් යළි පතිසංවිධානය කරමින් ගාමීය පජාවෙග් අවධානය
දිනාගැනීමට කටයුතු කළ යුතු බව සහ පාෙද්ශීය පවෘත්ති ෙකෙරහි
පමුඛතාවය දිය යුතු බව
6. ගුවන්විදුලිය හා අධ්‍යාපන ෙදපාර්තෙම්න්තුව අතර මනා සම්බන්ධීකරණයක්
පවත්වා ගැනීෙම් අවශ්‍යතාවය
ෙමම නිර්ෙද්ශ වලින් ඉස්මතුවන පධාන කරුණ වන්ෙන් සංඛ්‍යාත්මක වැඩ සටහන්
වර්ධනය වූව ද එහි ගුණාත්මක පරිහානියක් පවතින බවයි. ගාමීය පජාව ඉලක්ක කර
ගැනීෙම් අවශ්‍යතාව පැහැදිලි කරන්ෙන් ගුවන්විදුලිය ගාමීය වශෙයන් ව්‍යාප්තවීෙම්
ෙව්ගය වැඩි කළ යුතු බැවිනි. ෙවළඳෙසේවය ආරම්භවී පැවති බැවින් ස්වෙද්ශීය ෙසේවයට
තරඟයකට මුහුණ දීමට සිදුවී තිෙබ්. ෙකොමිෂෙම් නිර්ෙද්ශ කියාත්මක වී සංගීත
අංශයක් ආරම්භ වන්ෙන් 1957 ජනවාරි මාසෙය්ය. 1955 වන විට ගුවන්විදුලි බලපත
සංඛ්‍යාව 122860 දක්වා වර්ධනය වී පැවතුණි.
III. සරච්චන්ද උපෙද්ශක කමිටුව
ගුවන්විදුලි ෙකොමිෂමක් ෙනොවුවද 1960 සංගීත වැඩසටහන් වර්ධනය කළ යුතු
ආකාරය සලකා බැලීම සඳහා පත්කරන ලද උපෙද්ශක කමිටු වාර්තාෙව් හැෙට්
34
දශකෙය් ගුවන්විදුලි සංගීතය ගැන අදහසක් ඇති කරයි. ෙමම උපෙද්ශක කමිටුව සැදුම්
ලද්ෙද් අචාර්ය එදිරිවීර සරත්චන්දයන් හා සංගීතඥයන් වන ලයනල් එදිරිසිංහ සහ
එම්. පට්ටිආරච්චි යන අයෙගනි. ගුවන්විදුලි සංගීතය බහුතර ජනයාෙග් ගහණයට
හසුවන්නක් බැවින් උසස් සංගීතය පචාරය කළ යුතු බව උපෙද්ශක කමිටුව නිර්ෙද්ශ
කර තිෙබ්.
පහත් ෙපෙළේ චිතපට සංගීතය ෙමන්ම වාණිජ වැඩසටහන් වල පචාරය වන සංගීතය
ගුණිත්මක බවින් පිරිහී තිෙබන බව කමිටුව නිර්ෙද්ශ කරයි.
IV. හුළුගල්ල ෙකොමිෂම
1965 ජුලි මස 31 ෙවනි දින අගාණ්ඩුකාර වරයා විසින් පත්කරන ලද ගුවන්විදුලි
ෙකොමිෂෙම් සභාපතිවරයා ෙලස කටයුතු කර ඇත්ෙත් එච්. ඒ. ඩී. හුළුගල්ල මහතාය.
කමිටුව මාස අටකින් පසුව එනම් 1966 අෙපේල් 15 ෙවනිදා තම නිර්ෙද්ශ ඉදිරිපත් කර
තිෙබ්.එම නිර්ෙද්ශ පහත පරිදි ෙගොනු කළ හැකිය.
1. ෙදපාර්තෙම්න්තුවක් ෙලස පවතින ගුවන්විදුලිය සංස්ථාවක් බවට පත්කිරීෙම්
අවශ්‍යතාවය.
2. ගුවන්විදුලිය සඳහා පතිපත්ති සකස්කිරීෙම් අවශ්‍යතාවය සහ ගුවන්විදුලිෙය්
වර්ධනය සඳහා සැළසුම් සහගත කියාමාර්ග සකස්කිරීෙම් අවශ්‍යතාවය.
3. ෙසේවකයින් බඳවාගැනීෙම් දී පතිපත්තිමය පදනමත් තිබිය යුතු බව සහ
ෙසේවකයින්ට සුදුසු පුහුණුවක් ලබාදිය යුතු බව
4. මැදිරි පහසුකෙම් වර්ධනය උෙදසා උපකරණ ලබා ගැනීෙම් අවශ්‍යතාව
ෙමන්ම උපෙද්ශක කමිටු වල වැදගත් කම
5. වැඩසටහන් අගය කිරීම ෙමන්ම ශවණ පරෙය්ෂණ අංශයක අවශ්‍යතාවය
6. ගාහකයන් අතර ගුවන්විදුලිය ජනපිය කිරීම සඳහා අඩුමිලකට ගුවන්විදුලි
යන්ත ෙබදා දීෙම් වැදගත්කම
35
ශී ලංකාෙව් රූපවාහිනී ෙසේවයක් ආරම්භ කිරීෙම් අවශ්‍යතාව ද ෙමම ෙකොමිෂම මගින්
ෙපන්වා දී ඇත.
1966 ෙනොවැම්බර් 15 ෙවනිදා අංක 37 දරණ ශී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථා පණත
පාර්ලිෙම්න්තුෙව්දී සම්මත විය. ෙමම පණෙත් 3(1) වගන්තිය මගින් රට තුළ
ගුවන්විදුලි ෙසේවා පැවැත්වීම සඳහා සංස්ථාවට බලය ලබා දී තිෙබ්. මහජන උනන්දුව
දල්වාලන ආකාරයට එම ෙසේවා කලින් කල වර්ධනය කිරීම ද සංස්ථාෙව් කාර්යයකි.
V. වී. සී. ජයසූරිය ෙකොමිෂම
1970 ඔක්ෙතෝම්බර් 11 ෙවනිදා ආණ්ඩුකාරයා විසින් පත්කරන ලද ගුවන්විදුලි
ෙකොමිෂෙම් සභාපතීත්වය දරන්ෙන් වී. සී. ජයසූරිය මහතාය. 1971 මැයි 31 ෙවනි දින
ෙකොමිෂම විසින් තම වාර්තාව ඉදිරිපත් කර තිෙබ්. එම නිර්ෙද්ශ පහත පරිදි ෙගොනු කළ
හැකිය.
1. ෙවළඳ ෙසේවය හා ජාතික ෙසේවය එක් පධානිෙයකු යටතට පත් කළ යුතු බව (
එම අවධිෙය් ෙමම ෙසේවා හඳුන්වා ඇත්ෙත් පළෙවනි ෙසේවය හා ෙදෙවනි
ෙසේවය වශෙයනි)
2. පවෘත්ති අංශය පතිසංවිධානය කළ යුතු බව
3. සිංහල ෙබරවාදන කණ්ඩායමක් සංගීත අංශයට එක් කළ යුතු බව
4. පාසැල් අධ්‍යාපන වැඩසටහන් පතිසංවිධානය කිරීම සඳහා ඒකාබද්ධ
උපෙද්ශක කමිටුවක අවශ්‍යතාවය
5. ගුවන් කාලය භාවිතා කිරීෙම් දී ලාභ උපරිම කිරීම සාධකයක් ෙනොවිය යුතු බව
ෙමම නිර්ෙද්ශ ඉදිරිපත් වන්ෙන් සමකාලීන සමාජ ෙද්ශපාලන පරිසරයට අනුගත වන
ආකාරයටය. එවක කියාත්මක වූ සංවෘත ආර්ථික පතිපත්ති තුළ ලාභ උපරිම කිරීෙම්
අවශ්‍යතාවයක් ගුවන්විදුලියට ෙනොවීය. ගුවන්විදුලිය මහජන ෙසේවය සළසන
36
ආයතනයක් වූ අතර බලපත ගාස්තු හා රජෙය් අරමුදල් වලින් පවත්වාෙගන යන
ආයතනයක් විය.
∗ පාෙද්ශීය ෙසේවා සංකල්පය සහ එහි පසුකාලීන ස්වරූපය
දියුණු තාක්ෂණය විසින් ෙලෝකය ෙමෙහයවීෙම් සංකීර්ණ කියාවලිය ෙම් වනවිට සිදු
ෙවමින් පවතී. ඒ අනුව, විවිධ ක්ෙෂතයන්ෙග් ආරම්භය,පැවැත්ම හා ශීඝාකාර වර්ධනය
ද තීරණය කරන්නට එකී තාක්ෂණයට හැකියාව ලැබී ඇතැයි සිෙත්. ජනමාධ්‍ය
ක්ෙෂතය ද ඒ අතර පමුඛ ෙවයි. අතිශය සංකීර්ණ වූ ශව්‍ය මාධ්‍ය විවිධ ගුවන්විදුලි
කමෙව්දයන්ෙගන් අනතුරුව වඩා ත් සරල පාෙද්ශීයකරණයක් දක්වා සංකරණය වීම
මීට කදිම දෘෂ්ටාන්තයකි.
සමාජ සංවර්ධනය සම්බන්ධෙයන් සලකා බලන කල ෙමය වඩාත් සුවිෙශේෂී වූ
මාධ්‍ය පෙව්ශයක් ෙවයි. ඒ මන්ද යත්, පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලිය යනු නූතනෙය්
ෙබෙහවින් පචලිත සංවර්ධනාත්මක ජනමාධ්‍ය කමෙව්දයක්ව ඇති බැවිනි. ෙලොව
වඩාත් දියුණු රටවල වුව විවිධ ගුවන්විදුලි නාලිකාවන් පාෙද්ශීය තත්වයන් පසුබිම්
ෙකොට ෙගන කියාත්මක ෙවමින් තිෙබ්. ඒ ඒ විකාශනයන්ට අදාළ පෙද්ශෙය් සීමාසහිත
බව හා ඊටම අනන්‍ය වූ සුවිෙශේෂතාවයන් ෙහේතු ෙකොට ෙගන කිසියම් සංවර්ධන
ව්‍යාපෘතියක් ෙකෙරහි ලා සන්නිෙව්දනමය දායකත්වය දැක්වීෙම් සුවිසල් ශක්‍යතාවක්
එතුළ පකට වන බව ද ෙපෙන්. එය ෙසසු මාධ්‍ය අතර ෙවෙසස් වන්ෙන් එබැවිනි. ඒ
ෙහයින් ම නූතන සමාජ විද්‍යාත්මක සත්‍යතා ඔස්ෙසේ කරුණු විමර්ශනය කිරීෙම් දී
පාෙද්ශීය ජන ෙකොට්ඨාසයන් වල සිට කුඩා පුද්ගල කණ්ඩායම් සහිත ගාහක ෙකොටස්
දක්වා ඉන් කළ හැකි බලපෑම් ද නිසැක බව ෙපනී ෙගොස් ඇත.
එෙසේ නම්, එකී පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි ෙසේවාවන්ෙග් පභවයට පසුබිම වූ
ඓතිහාසික තත්වයන් කවෙර් ද? ඊට පිට දුන් සමාජයීය අවශ්‍යතාවයන් හා අදාළ
උපෙයෝගීතාවන් විස්තර ෙකෙරන්ෙන් ෙකෙසේ ද ? යන පසුබිම් කරුණු ෙකෙරහි ද
37
අපෙග් දැඩි අවධානය ෙයොමු කළ යුතුය. මන්ද යත්, සංවර්ධනය වූ කලී කිසිවකින්
වියුක්ත ෙනොවූණු කියාදාමයක් වන බැවිණි. පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලිය බඳු ෙවෙසස්
ජනමාධ්‍ය කියාවලියක් නිසි ශාස්තීය පදනමක් ඔස්ෙසේ විගහ කළ හැක්ෙක් එවිටය.
මුල් කාලෙය් පටන්ම සංවර්ධන අරමුණු ෙකෙරහි ලාංකීය ගුවන්විදුලිෙය්
අවධානය ෙයොමුව තිබූ බවට සාක්ෂි අපමණය. සපුරා ඵලදායක ෙනොවූව ද
කාලානුරූපීව ගත් කළ එකී අවධානයන් පසුකාලීන සංවර්ධන කියාදාමයන්හි මූලික
අත්තිවාරම ෙලස පිළිගැෙන්. ඒ අනුව, 1930 දශකෙයන් පසුව ඇතිවූ ගාමීය ගුවන්විදුලි
ෙසේවාවක ආරම්භය එහිදී සුවිෙශේෂ ෙව්. පාෙද්ශීය මට්ටෙමන් පජා ගුවන්විදුලි යන්ත
පිහිටුවීමට ගත් උනන්දුවත් ඒ හරහා සමස්ත ගාමීය ජනතාවට දැනුම, විෙනෝදය හා
රටෙතොට කාලීන පුවත් පිළිබඳ අවෙබෝධය ලබා දීෙම් කියාවලියත් එහිදී පධාන
වශෙයන් කැපී ෙපෙන්.
හුෙදක් අගනුවර සුළුතර නාගරික ජන ෙකොට්ඨාසයකට පමණක් සීමා වූවකට
වඩා රට පුරා විසුරුණූ බහුතර ගාමීය ජන ෙකොට්ඨාසය ද ආවරණය ෙකෙරන
ගුවන්විදුලි පචාරය වඩාත් සුවිෙශේෂී ෙවයි. සැබවින්ම, එය ෙපොදු ජනමාධ්‍යයක් වනුෙය්,
එකී පටු සීමාෙවන් ඔබ්බට කියාකිරීෙමන් බව ගුවන්විදුලි බලධාරීන් අවෙබෝධ ෙකොට
ගත්ෙත් ලංකා ගුවන්විදුලි ඉතිහාසෙය් මුල් යුගෙය්දී ම බව ෙතොරතුරු මූලාශ වලින්
ෙපෙන්.
ලංකා ගුවන්විදුලි පචාරෙය් නිර්මාතෘ වූ එඩ්වර්ඩ් හාපර් මහතා විසින් 1953
ජනවාරි මස “ෙර්ඩිෙයෝ ටයිම්ස් ” සඟරාවට සම්පාදනය කරන ලද විෙශේෂ ලිපිය ෙම්
සම්බන්ධ පමුඛම මූලාශය ෙවයි. ඔහු එහිදී ගාමීය වැඩසටහන්, පජා වැඩසටහන් හා
වෘද්ධඅධ්‍යාපන වැඩසටහන් නමින් හැඳින්ෙවන පචාරයක් ගැන සඳහන් කරයි. ඊට
අමතරව අදාළ ෙකොටස් කිහිපයක් පමණක් එකී ලිපිෙයන් උපුටා දැක්විය හැකිය.
සංවර්ධනය හා ගුවන්විදුලි මාධ්‍යය අතර ඇති අෙන්‍යෝන්‍ය සම්බන්ධය ෙමන් ම
ගුවන්විදුලි මාධ්‍යෙය් පාෙද්ශීයකරණ අවශ්‍යතාව ෙමම ලිපිෙයන් මැනවින් ෙපන්නුම්
38
ෙකෙර්. හාපර් මහතාෙග් ලිපිය ෙකොළඹෙග් මහතා සිංහලයට ෙපරළා ඇත්ෙත් ෙමෙසේ
ය.
“දැනට ගම්වල ෙවෙසන බහුතර ෙකොටසක් අකුරු නූගත් අය බව පිළිගත්
කරුණකි. රජය ෙගනයන අන්දම ආදී කරුණු රට වැස්සන්ට හරි හැටි අවෙබෝධ
ෙනොවුනෙහොත් පජාතන්තවාදී ආණ්ඩු කමයක් නිස් පරිදි කියාෙව් ෙයදවීම අපහසු බව
විවාදෙයන් ෙතොරව පිළිගත යුතු සත්‍යය කි. ...........
ෙමකල ළමයින්ෙග් අධ්‍යාපනය සඳහා විවිධ කම ෙයොදා ඇත. සංවර්ධනය වූ
රටවල වැඩිමහල්ලන්ෙග් අධ්‍යාපන දියුණුව සඳහා ද ෙනොෙයක් මාර්ග ෙයොදා තිෙබ්.
එම මාර්ග අතර ගුවන්විදුලිය මුල් තැනක් ගනී. ලංකාව වැනි ෙවනත් පහසු කම් නැති
රටක, දැනුම දියුණු කර ගැනීමට ද, පවෘත්ති දැන ගැනීමට ද, දිනපතා වන වැදගත්
සිදුවීම් දැනගැනීමට ද, කෘෂිකාර්මික ෙතොරතුරු ආදිය දැන ගැනීමට ද ගුවන්විදුලිය
තරම් පබල මාධ්‍යක් නැත.........
ෙමකල දැනුම අසන්නාට කිසිදු ෙවෙහසක් ෙනොදැෙනන පරිදි සංගීතය හා
ෙවනත් විෙශේෂ අංශ අතරට එක්කළ හැකිය. ෙමහිදී තවත් කරුණක් සඳහන් කළ
යුතුය. වැඩක් නැති මිනිසුන් සමූහයක් එක් රැස් වී සිටින විට ෙබොෙහෝ විට සණ්ඩු දබර
කර ගැනීම සිරිතය. ලංකාෙව් ගම්බද අපරාධ ෙබෙහවින් වැඩිය. හරි හැටි සංවිධානය
කරන ලද ගුවන්විදුලි වැඩ සටහන් මාර්ගෙයන් ෙමම අපරාධ ෙබොෙහෝදුරට මැඬිය
හැකිය. එබඳු ෙසේවයක සාර්ථකත්වය රඳා ඇත්ෙත් එය ශවණය කරන පිරිස මතය. එය,
ගුවන්විදුලි යන්තයක් මිලට ෙගන බලපතයක් ලබාගත හැකි අයට පමණක්
සීමාවුවෙහොත් සාමාන්‍ය ගැමියාට ඉන් පලක් ෙනොවන්ෙන් ය. අප විසින් කළ යුත්ෙත්
ගැමියන් සමූහයකට ඇසිය හැකි පරිදි ශක්තිය ඇති ෙපොදු ගුවන්විදුලි යන්ත ඔවුන්ට
සපයා දීම ය. ”
39
ෙමහි දී අපට වැදගත් වන්ෙන් අෙනකක් ෙනොව, සංවරධනාභිලාෂී අරමුණත්,
ෙපොදු ජනමාධ්‍යක් ෙලස පැතිරුණු ගාමීය ෙසේවාවක අවශ්‍යතාවත් උක්ත සංෙද්ශෙයන්
කුළුගැන්වී තිබීමය. අධ්‍යාපනික, කෘෂිකාර්මික, සංස්කෘතික හා ෙද්ශපාලනික ආදී
ජාතික සංවර්ධනෙය් සකලවිධ පාර්ශවයන් ෙකෙරහි ඉන් අවධානය ෙයොමු ෙකොට ඇති
බව පැහැදිලිය.
ඉන් පසුව 1963 අෙපේල් මස 06 වන දින ලංකා තැපැල්පතිව සිටි ෙජ්. ආර්.
ෙවෝල්ටර්ස් විසින් එවකට ගුවන්විදුලි පචාරය භාරව සිටි මංමාවත් හා කර්මාන්ත
ඇමතිවර ශීමත් ෙජ්. එල්. ෙකොතලාවල ෙවත යවන ලද විෙශේෂ සංෙද්ශයකින් ද ෙම්
පිළිබඳ මුල් ෙතොරතුරු ෙමළි කරයි.
“වත්මන් ටාන්ස්මීටර් යන්තෙය් ශක්තිය සීමා සහිතය. එයින් සාර්ථක ෙලස
වැඩසටහන් පචාරය කළ හැකි වන්ෙන් සැතපුම් 50 ක් පමණ දුර වූ ෙපෙදසකටය.
නමුත්, ෙමම වර්ෂෙය් ටාන්ස්මීටර් යන්තෙය් ශක්තිය කිෙලෝ හර්ට්ස් 5 ක් දක්වා වැඩි
කිරීමට බලා ෙපොෙරොත්තු වන බැවින් දිවයිෙන් වැඩි ෙකොටසකට එය බල පවත්වනු
ඇත. ගම්බද පාසලක් වැනි පසිද්ධ ස්ථානයක ගුවන්විදුලි යන්තයක් සවිෙකොට
නඩත්තුව සඳහා මාස් පතා සුළු මුදලක් අයෙකොට ගම්වලට ගුවන්විදුලිය ෙගනයාෙම්
කමයක් ගැන ද අදහස් ෙකොට ඇත. එමගින් ඈත පිටිසර ෙවෙසන ගම්බද ජනයාට
අධ්‍යාපනය හා විෙනෝදය ලබාදීමට හැකි ෙවතැයි අෙප්ක්ෂා ෙකෙර්. එබඳු ව්‍යාපාරයක්
ආරම්භ කිරීමට මත්ෙතන් සලකා බැලිය යුතු පශ්න ද රැසකි. ඈත ෙපෙදස්වල බැටරි
නඩත්තු කිරීම පිළිබඳ පශ්නය එකකි.ඒ හැර, අධ්‍යාපනය විෙනෝදය මුසු කර ගැමියන්ට
ගැලෙපන අන්දෙම් වැඩසටහන් පිළිෙයල කිරීම ඉතා පරිස්සෙමන් කළ යුත්තකි. ”
එදා 1936 දී ලියූ ෙල්ඛනයක් වුව ත් ඒ තුළ අදටත් අපට ලැබිය හැකි විශිෂ්ටතම
මාර්ෙගෝපෙද්ශකත්වයක් ඇත. “ගම්බද ජනයාට අධ්‍යාපනය හා විෙනෝදය ලබාදීම”
ඉන් අෙප්ක්ෂිතය. එහිදී හුෙදක් විෙනෝදය පමණක් ෙනොව, අධ්‍යාපනය ද ඊට එකතු විය
යුතු බව ඔහු අවධාරණය කරයි.ඊටත් වඩා අද ද ෙබොෙහෝ මාධ්‍යකරුවන්
40
අනවෙබෝධෙයන්, අයාලෙය් දුවමින් සිදුකරන අරුත්සුන් මාධ්‍ය ෙමෙහයුම් ෙකෙරන්
මිදී අනුදැන පිළිපැදිය යුතු සැබෑ ගුරු උපෙද්ශයක් ද ෙමහි ඇතුළත්ව ඇතැයි හැෙඟ්.
එනම්, “අධ්‍යාපනය විෙනෝදය මුසු කර ගැමියන්ට ගැලෙපන අන්දෙම් වැඩසටහන්
පිළිෙයල කිරීම ඉතා පරිස්සෙමන් කළ යුත්තක් ” බව, සැබවින්ම, අද ද පවීණ යැයි
සම්මත සමහර මාධ්‍ය බලධාරීන් ඇතුළු ෙසස්සන් ද ෙමය දැඩි ෙලස අවෙබෝධ ෙකොට
ගතයුත්තක් ෙවයි. එපමණක් ෙනොව, 1940 ශීමත් කන්දයියා ෛවද්‍යනාදන් කමිටුෙට්
සිට පසුකාලීනව පත්ෙකරුණු ගුවන්විදුලි ෙකොමිෂන් සභා වාර්තා කිහිපයකින්ම ෙම්
පිළිබඳ ෙතොරතුරු ලබා ගත හැකි ය. 1966 මැයි මාසෙය් නිකුත් ෙකරුණු වාර්තාවට
අනුව පධාන නිර්ෙද්ශයන් 12 ක් විය. ඉන් දසවැන්න වූෙය් “කමෙයන් පාෙද්ශීය
ෙසේවාවවන් ඇති ෙකොට දිවයින පුරා ගුවන්විදුලියට සවන් දීෙම් තත්වය දියුණු කළ යුතු
බව ” යි.
සංවර්ධනය වන රටක් සම්බන්ධෙයන් ගත් කළ පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි ෙසේවාවක
උපෙයෝගීතාව සමාජ සන්නිෙව්දන විද්‍යාත්මක ව සලකා බැෙලන්ෙන් ෙකෙසේ ද ?
යම් රටක සංවර්ධනය සම්බන්ධෙයන් අවධානය ෙයොමු කරන කල ගුවන්විදුලිය
මාධ්‍යෙයහි ඇති වැදගත්කම අපමාණ වන්ෙන් එකී ජාතික සංවර්ධනෙයහි ලා අදාළ
වන භාෂාමය, සංස්කෘතිමය ෙහෝ සමාජය විවිධත්වයන්ට අනුකූල වන පරිදි එය
සැලසුම් ෙකොට සකසා සමාජගත කිරීමට ඇති ශක්‍යතාවය අනුව ෙවයි. ඒ අනුව,
සමස්ත සමාජ සංවර්ධනෙයහි ලා පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලියකින් ලබා දිය හැකි
දායකත්වය අනුපෙම්ය ෙවයි. ෙමය ලංකාව හැරුණු විට ඉන්දියාව, බිතාන්‍ය හා චීනය
ආදී රටවල ඉතා දියුණු අයුරින් කියාත්මක වනුෙය්, ඒ එකිෙනක ෙපෙදස්වල ජීවත් වන
විවිධ ජාතිකත්වයන්ට අයත් ජන ෙකොට්ඨාසයන්ට ස්වකීය ෛදනික කටයුතු ෙකෙරහි
ලා ගුවන්විදුලිෙය් පිටුබලය මැනවින් ලබන්නට හැකි වූ බැවිනි.
එක් රටක වුව, විවිධ ජාතිකත්වයන් ෙකෙරහි පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලිය විසින් ඉටු
කරනු ලබන ෙසේවාව අතිමහත් ය. නිදසුන් ෙලස චීනය ගනිමු. සමාජයීය වශෙයන්
41
එකම ජන කණ්ඩායමක් ෙලස පිළිගැනුනත් අභ්‍යන්තර වශෙයන් පරස්පර විෙරෝධී
සංස්කෘතික විශාල පමාණයක් එහි දක්නට ලැෙබ්. එය හුෙදක් භාෂාව කරණ ෙකොට
ෙගන ඇතිවන්න කි. කැන්ටන්, ෂැංහයි ෙහෝ ෙබයිජින් හි කථාකරන ශාෂාවන්
එකිෙනකට ෙවනස් ය. චීන ජාතික ගුවන්විදුලිය ෙම් සියල්ලට ම ෙපොදු තත්වයක්
ෙපන්නුම් කරන අතර, ඒ ඒ කලාපීය තත්වයන් යටෙත් කියාත්මක වන පාෙද්ශීය
ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානයන් මගින් කලාපීය අනන්‍යතාවය සරිලන පරිදි සන්නිෙව්දන
කියාවලිය පත්වා ෙගන යයි.
ඉන්දියාව අතුළු ෙලෝකෙය් ෙබොෙහෝමයක් රටවල අද වන විට ජාලික හා
පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලිය තවදුරටත් පජා, සමූහ, ආයතනික හා පුද්ගල තත්වයන් දක්වා
ගමන් ෙකොට ඇති බව ෙපෙන්. ජාතික ගාමිය ෙහෝ පජා සංවර්ධනෙයහි ලා වඩාත්
වැදගත් වන කලාපීය ෙහවත් පාෙද්ශීය සන්නිෙව්දන සංකල්පය ෙමහිදී මූලික වී ඇති
බව කිව හැකි ය. නිදසුන් ෙලස, රජරට පෙද්ශෙය් ගැමියන්ට බලපාන ජීවන ගැටලුවක්
ෙබ්රුවල ෙවරළ කලාපෙය් වැසිෙයකුට තදාසන්න විය ෙනො හැකිය. ඉතා කුඩා ශී
ලංකාව තුළ වුව ද රජරටට, රුහුණට හා කඳුරටට අනන්‍ය වූ විවිධතා අනුව
ගුවන්විදුලිෙය් පාෙද්ශීයකරණය වඩාත් සාර්ථක සන්නිෙව්දන කම උපායයක් ෙලස
හඳුන්වා දිය හැකිය. ඒ එහි උපෙයෝගීතාව පිළිබඳ සංෂිප්ත අර්ථ දැක්වීමකි.
ඒ අනුව, 1979 අෙපේල් මස 12 ෙවනි දා ශී ලංකාෙව් පථම පාෙද්ශීය ෙසේවය
ෙලස රජරට ෙසේවය අනුරාධපුරෙය් දී පිහිටුවීම ලාංෙක්ය ගුවන්විදුලි ඉතිහාසෙය්
සුවිෙශේෂ සන්ධිස්ථානයක් ෙලස සටහන් කළ හැකිය. එෙතක් කල් අගනුවරට පමණක්
සීමා වූ අධිපතිවාදී මාධ්‍යයක් සැබෑ ෙලස ෙපොදු ජන අයිතිය හා බැඳුණු ස්වරූපය ඉන්
පසුව ෙපන්නුම් ෙකරිණි. ගුවන්විදුලි මාධ්‍යය හඳුනාගැනීෙම් සිට භාවිතය, පතිචාරය හා
සහභාගිත්වය ෙමන්ම එය සැබෑ ෙලස ෙවනස්කිරීෙම් කියාවලිය දක්වා ත් ගැමි
ජනතාව ෙපළැඹුෙන් ඉන් අනතුරුවය. එයින් සිදු වූෙය් ගුවන්විදුලිය දෘෂ්ටිමය,
සම්පදායමය හා කියාකාරීමය වශෙයන් සැබෑ ෙලස ෙවනස්වීමකැයි සිෙත්. රජරට
42
ෙසේවාෙව්ත්, ෙසසු පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි ෙසේවාවන්ෙග්ත් මුල්කාලීන මාධ්‍ය ෙමෙහවර
පිළිබඳ ගැඹුරින් අවධානය ෙයොමු කිරීෙම් දී ෙමය වඩාත් පැහැදිලි ෙවයි. රජරට
ෙසේවෙයන් අනතුරුව, 1980 ෙපබරවාරී මස 30 වන දින රුහුණු ෙසේවෙය් ආරම්භයත්,
1983 අෙපේල් මස 13 වන දින කඳුරට ෙසේවෙය් ආරම්භයත් තවදුරටත් වැදගත් වනුෙය්
එබැවිනි.
පරමාර්ථමය වශෙයන් ගත් කළ පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි ෙසේවාවක් ෙකෙරහි ලා
පැවෙරන කාර්යභාරයන් කවෙර් ද? අදාළ ශවණ කලාපීය ගාහක පජාවට සුවිෙශේෂව
ෙක්න්දගත වූ විවිධ වැඩසටහන් පිළිබඳ ගැඹුරින් විමර්ශනය කිරීෙම්දී උක්ත
කාර්යභාරයන් පහසුෙවන් හඳුනාගත හැකිය. සංවර්ධනය ෙවමින් පවත්නා රටවල
කියාත්මක පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි ෙසේවාවන් තුළින් අෙප්ක්ෂිත පමුඛතම පරමාර්ථමය
කාර්යභාරයන් කිහිපයක් ෙමෙසේ සංෂිප්තව ෙපළ ගැස්විය හැකිය.
01. පාෙද්ශීය වශෙයන් වැදගත්වන කාලීන පුවත් සන්නිෙව්දනය තුළින් ස්වකීය
ජන සමාජය හා එහි පැවැත්ම පිළිබඳව ඔවුන් තුළ වන නිවරුදි අවෙබෝධය
වැඩිදියුණු කිරීම.
02. අදාළ ශවණ කලාපෙය් ජනතාව සතු සංස්කෘතිකමය උරුමයන් පවත්වා
ගැනීමට හා ආරක්ෂා කර ගැනීමට උපකාරී වීම.
03. සාම්පදායික සමාජ ෙකොට්ඨාසයන් ෙවත නව ආකල්ප හා නව සමාජ
කියාකාරිත්වය හඳුන්වා දීම.
04. ද්විතීයික අධ්‍යාපන කාර්යයක් ෙලස ළමා හා වැඩිහිටි ශාවක පජාව තුළ
සමාජාවෙබෝධය තහවුරු කිරීම.
05. අදාළ කලාපයට සුවිෙශේෂ කෘෂි ෙහෝ ෙවනත් කර්මාන්තාදී ජීවෙනෝපාය කම
දියුණු කිරීෙමහි ලා රුකුල්දීම හා ඒ ෙකෙරහි ඔවුන් ෙපොළඹවාලීම.
06. ශවණ කලාපීය ජන සමාජෙය් රුචිය හා රසවින්දන තත්වයන් ඉහළ තලයකට
රැෙගන ඒමට අවශ්‍ය පසුබිම සකස්කිරීම.
43
07. ශාවක සමාජය සතු නිර්මාණ ශක්‍යතා පවර්ධනය ෙකෙරහි අත්‍යවශ්‍ය පසුබිම
ෙගොඩනැගීම.
08. සංවර්ධනාභිමුඛ නව සමාජ සංවාදයන් ෙකෙරහි ශාවකයා ෙපළැඹවීම හා ඒ
සඳහා ඔවුන් සහභාගී කර වීම.
09. ජනමාධ්‍ය පරිහරණෙයහි ලා ජනතාව දැනුවත් කිරීම හා ඒ සඳහා ඔවුන් දක්වන
දායකත්වය හා සහභාගීත්වය වර්ධනය කරවීම.
10. පෙද්ශෙය් පවත්නා ගැටළු හඳුනා ගැනීම, ඒ සඳහා වන විසඳුම් පිළිබඳ තීරණ
ගැනීම හා කියාමාර්ග භාවිතය සම්බන්ධ ස්වාධීනත්වය අදාළ සමාජය තුළ
ෙගොඩනැගීම.
11. අදාළ ජන සමාජෙය් විවිධ පජාවන් අතර පැවතිය යුතු සාමය, සමගිය හා
අෙන්‍යෝන්‍ය සහජීවනය යන සමාජ සාධනීයතා පවර්ධනෙයහි ලා පසුබිම
සැකසීම.
12. අදාළ පාෙද්ශීය අනන්‍යතාව සහිත සමාජාරක්ෂණය, සමාජ සංවිධානය හා
සමාජානුෙයෝජන කියාවලියක් මගින් යහපත් සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමට
උපකාරී වීම.
යෙථෝක්ත කියාවලීන් “ පරමාර්ථමය කාර්යභාරයන්” ෙලස හැඳින්ෙවනුෙය්, ඒවා
එහි අරමුණු සහගත කියාකාරීත්වයන් බැවිනි. නිශ්චිත පෙද්ශයක්, නිශ්චිත ශාවක
පිරිසක් හා බැඳුණු නිශ්චිත ඉලක්කයක් ඉන් අදහස් ෙකෙරයි. එක් ජාතික
ගුවන්විදුලි නාලිකාවකට පමණක් එකී කාර්යය ඉටු කිරීම උගහටය. විවිධ
භූෙගෝලීය, පාරිසරික, ෙද්ශගුණික හා සංස්කෘතිකමය ආදී විවිධ සමාජ
විභින්නතාවයන් විසින් ඊට බාධක පමුණුවනු ඇත. ඒ ඒ පාෙද්ශීය තත්වයන්ට
ආෙව්ණික වූ යෙථෝක්ත පසුබිම් විසින් නිර්මාණය කරනු ලබන බහුවිධ
විචල්‍යතාවයන් එකී සංකීර්ණතාව තහවුරු කරයි. එබැවින්, ඒ ඒ පාෙද්ශීය පසුබිම
ඔස්ෙසේ දියත් ෙකෙරන ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය කෙමෝපායන් විසින් යට කී අභිෙයෝග
සමතිකමණය කිරීෙම් ශක්‍යතාවය පළකරනු ලබයි.
44
යම්කිසි ජන සමාජයක් පිළිබඳව යථා තතු තත් පරිද්ෙදන් දැනසිටීම ඕනෑම ජන
මාධ්‍යයක සාර්ථකත්වයට මං පාදයි. ගුවන්විදුලි මාධ්‍යට ද එය එෙසේමය.
සුවිෙශේෂෙයන් පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලියක කාර්යභාරය පහසු ෙකරනුෙය් ශාවකයා
පිළිබඳව වන එකී දැනුවත් භාවයම කරණෙකොටෙගනය. ගාහකයා හඳුනාගැනීම
යන පුළුල් අර්ථකථනය තුළ කියෙවන ෙබොෙහෝ අරුත් ඊට පදනම් ෙවයි. ගාහක
පජා සාධක (Audience Demographic) යනු එහිදී වැදගත් ෙකොට සැලකිය යුත්තකි.
ගැහැණු - පිරිමි බව, වයස් මට්ටම, අධ්‍යාපන තත්වයන්, රැකියාවක් ඇති නැති බව,
ආදායම් හා පන්ති තත්වයන් සහ ෙවනත් ඇවතුම් පැවතුම් ආදිය ඊට අයත් ෙවයි.
ෙමකී පසුබිම් තත්වයන්ට අදාළව ෙබොෙහෝ අය සිය චර්යාව ෙමෙහයවන බව විවිධ
අධ්‍යයනයන් තුළින් ෙහළි වී ඇත. ජන වාර්ගික, ෙද්ශපාලනික ෙහෝ පුද්ගල
විභින්නතා අනුව ද (Ethnical, Political and Individual Deference) ඒවා තව දුරටත්
ෙවනස් ෙවයි. පකට ජනමාධ්‍ය විශාරදවරෙයක් වන ෙජෝන් ආර්. බිට්නර් පවසන
පරිදි, ගාහක මෙනෝමය සාධක (Audience Psychographics) හා ගාහක ෙභෞතික පජා
සාධක ද (Audience Physiographic) ෙමහි දී පබල ෙවයි. කාලාන්තරයක් තිස්ෙසේ
ගාහක විඥානය තුළ මුල් බැසෙගන ඇති තත්වයන්ට අදාළ මානසික පසුබිම
ෙමන්ම, සම්මත සාරධර්ම (Values), විශ්වාස (Beliefs), ආකල්ප (Attitudes) සහ ජීවන
විධි (Life Styles) යන තත්වයන් ද ඊට අයත්ය.
පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි මාධ්‍යෙව්දියාට ෙමකී සකලවිධ සමාජ සාධක ආගන්තුක
ෙනොෙව්. කුඩා භූමි පෙද්ශයක් තුළ ෙවෙසන නිශ්චිත ජන සමාජය ඔහු ෙහොදින්
හඳුනයි. ගම, ගැමියා හා ගැමි විඥානය ද ඔහුට සමීපය. ඔවුන් භාෂාව, සංස්කෘතිය
හා සම්පදායන් ද ඔහු මැනවින් ස්පර්ශ කරයි. එබැවින්ම, ස්වකීය ගුවන්විදුලිය
කියාත්මක කළ යුත්ෙත් ඔවුන්ෙග් සිතුම් පැතුම්, ආකල්ප සංකල්ප, අරමුණු හා
අෙප්ක්ෂාවන් අනුව බව පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි මාධ්‍යෙව්දියා ෙහොඳින් පසක්ෙකොට
ගත යුතුය.
45
එහිදී ඔහු නිෙයෝජනය කරනුෙය් අදාළ ශවණ කලාපීය ගාහක ජන ෙකොට්ඨාසයයි.
ඔවුන්ෙග් භාෂාව, උච්චාරණය, පකාශන විධි හි එහි අන්තර්ගත කුදු මහත්
උපසංස්කෘතික සංලක්ෂණ එතුළ සූචනය ෙකෙර්. සරලව කියෙතොත් අසන්නන්ෙග් හද
ගැස්ම එහි නින්නාද ෙදයි.
ඒ අනුව බලන කල, වඩාත් පුළුල් වූ එක් ජාතික නාලිකාවකට ආවරණය කළ
ෙනොහැකි ශාවක ජන ෙකොටස් රාශියක්, පාෙද්ශිය ගුවන්විදුලි නාලිකා කිහිපයකින්
සංවර්ධන මාවතට පෙව්ශ කරවිය හැකිය.
නිදසුනක් ෙලස, රජරට පෙද්ශය සම්බන්ධෙයන් අවධානය ෙයොමු කිරීෙම් දී
එෙතක් ජාතික මට්ටෙම් ගුවන්විදුලියකින් ෙනොෙකරුණු සංවර්ධනාත්මක සන්නිෙව්දන
කියාවලිය, 1979 දී රජරට ෙසේවය පිහිටුවීෙමන් අනතුරුව වඩාත් සාර්ථකව
සිදුෙකරුණු අයුරු විධිමත් අධ්‍යයනයන්ෙගන් ෙහළිදරව් වී තිෙබ්. එවකට රජරට ගැමි
ජනතාවට ආගන්තුකව ෙකොළඹින් නිකුත් ෙකරුණු අධිපතිවාදී නිල නිෙව්දන හා හිස්
වාගාලාප ෙවනුවට පසුකාලීනව සිය ගම්බිම්වල සිටම සිදු ෙකරුණු ගුවනවිදුලි කාරිය
ඔවුනට ෙබෙහවින් සමීප විය. එෙහයින්ම, ඔවුන්ට එය “අෙප් ෙසේවාව ” වී තිබිණි.
සමාජ සංවර්ධන විෂය ක්ෙෂතයට සුවිෙශේෂව රජරට ෙසේවා මාධ්‍ය ෙමෙහවර විමසා
බැලීෙම්දී ෙහළිදරව් ෙකෙරන මුඛ්‍ය කාරණා සිව්වැදෑරුම් ෙවයි.
I. රජරට කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනෙයහිලා අත්‍යවශ්‍ය පෙව්ශය තහවුරු කිරීම.
II. යහපත් විචාරශීලී ආකල්පමය පතිෂ්ඨාවක් කරා ගාහකයා කැඳවීම.
III. ශවණ කලාපීය ගාහක ජනෙකොට්ඨාසයන් අතර රුචිකත්ව, රසවින්දනාත්මක
හා නිර්මාණාත්මක ශක්‍යතා පවර්ධනය.
IV. සංස්කෘතිකමය පුනර්ජීවයක් උෙදසා ශාවකයා ෙමෙහයැවීම යන පවණතා ඊට
අයත්ය.
සංවර්ධනාත්මක සන්නිෙව්දන විෂය ක්ෙෂතෙයහිලා ගුවන්විදුලිෙය් පාෙද්ශීය ෙසේවා
කමෙව්දය විසින් වඩාත් ඵලදායී මාධ්‍ය ෙමෙහවරක් ඉටු කළ හැකි බවට කදිම
46
දෘෂ්ටාන්තයකි. ඒ රජරට, රුහුණු හා මහනුවර ෙසේවාවන්ට අදාළ මුල්කාලීන ස්වරූපය
එබඳු සාධනීයතා වලින් ගහනය.
සමස්ථයක් ෙලස ගත් කළ සමස්ත මානවයාෙග් සමාජ, ආර්ථික හා සංස්කෘතික
පගමනය වූ කලී උත්තරීතර ජනමාධ්‍යයක අෙප්ක්ෂිතාර්ථය වන්ෙන් යම් ෙසේ ද, එෙසේම
සිය ශවණ කලාපීය ජනතාවෙග් ජීවිත පගමනය පාෙද්ශීය ෙසේවාවක මුඛ්‍ය අභිපාය
වන්ෙන්ය.
පජා ගුවන්විදුලිය
මහවැලි ව්‍යාපාරෙය් කාර්යයක් ෙලස පජා ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන ආරම්භ ෙව්.
මහවැලි කලාපය තළ පුළුල් සංවර්ධන ව්‍යාපාර නිසා සිදුවන සමාජ සචලතාවන්
ෙමන්ම තම පදිංචි කරුවන් සමාජගත කිරීෙම් කාර්යෙය් දී පජා ගුවන්විදුලිෙය්
ෙමෙහවර වැදගත් විය. පාෙද්ශීය ගුවන්විදුලි ෙමන්ම ෙමය ජාතික ගුවන්විදුලිෙය්
ආකෘතියක් ෙනොවීය. පජාවට සමීප නම්‍යශීලී වැඩ සටහන් ඉදිරිපත් කළ අතර පවෘත්ති
සහ ජාතික වැඩසටහන් වලදී ජාතික ගුවන්විදුලිය හා එක්ෙව්.
කිෙලෝමීටර් 10 ක ශවණ කලාපයක් ආවරණය කළ පජා ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන
මහවැලි ජන ජීවිතය සමඟ සමීපව බැඳී පැවතුණි. මහවැලි සංවර්ධන අමාත්‍ය ගාමිණී
දිසානායක මහතාෙග් දායකත්වය පජා ගුවන්විදුලිය සංවර්ධනය කිරීෙම් කාර්යය
වැදගත් වූවකි.
උදාහරණයන් ෙලස ගත් කළ මහවැලිය ඇසුෙර් ලංකාව තුළ පිබිදුණු ෙගොවි ජීවිත වල
ස්වර්ණමය යුගයක ඔවුන් ෙවනුෙවන් ෙවන් වූ ගිරාඳුරුෙකෝට්ෙට් පජා ගුවන්විදුලි
ෙසේවය ආරම්භ ෙව්. පත්තරයක් කියවගැනීමට ෙනොහැකි රූපවාහානියක් ෙනොමැති
ෙගොවියාට ෙහේන් ෙගොවියාට පබල මාධ්‍යක් වූ බව පහත කියමෙනන් තහවුරු ෙවයි.
“ ඒ කාෙල් ෙම් පජා ගුවන්විදුලිය පටන් ගත්ෙත් හවස පහට, ෙහේනට කුඹුරට ගිය
ෙගොවීන් නා - කියා ෙගන ෙගදර පිල්කඩ උඩ වාඩිෙවලා ඉන්න ෙවලාව, බැටරි කෑල්ලි
47
ෙදකක් දමාෙගන ෙර්ඩිෙයෝව හවසට ෙහේනට ෙගනියන්නත් මිනිස්සු අමතක කෙළේ නෑ.
පජා ගුවන්විදුලිය ගෙම් අයෙග් හිතවෙතක් වෙග්, හරක නැති වුනත් දුවෙගන ආෙව්
ෙමතැනට,හරකෙග් හණ නිවරණය කරපු අංෙකත් කියනව, පාටත් කියනව,
හැඳුනුම්පත නැතිවුනත් දුවෙගන ආෙව් ෙමතැනට, බිරිඳ තරහ ෙවලා ගියත් එෙහමයි,
‘අෙන් මෙග් අතින් වරදක් වුෙණ් සමාෙවලා ෙගදර වෙරල්ලා...’ කියලා එයාලම
කියනව. පහුෙවනිදට පවුල ෙගදර ඇවිත්. මැල්රියා ෙබ්ත් ටික, තීෙපෝෂ ටික ෙදන
දිෙන් කියන්ෙනත් ගුවන්විදුලිෙයන්, යම් තැනක දි ආයතනයක දී අසාධාරණයක්
වුණත් කවි ෙකොලයක් ගහල අරෙගන ඇවිත් ඒ අසාධාරණය කවිෙයන් කියනව.... ”
(ගිරාඳුරුෙකෝට්ෙට් ෙබෞද්ධ මධ්‍යස්ථානෙය් අධිපති ශාසන කීර්ති ශී රාජකීය පණ්ඩිත
පූජ්‍ය මතුරට නාපිටවල ධම්මානන්ද හිමි. – http://vidulafm.blogspot.com/2013/07/blogpost_
2124.html)
1981 ඔක්ෙතෝම්බර් 01 ෙවනිදා මහඉලුප්පල්ලම පජා ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය ආරම්භ
ෙව්. ෙමය අද අකීයව පවතින්නකි. 1986 අෙපේල් මස 11 ෙවනි දා ගිරාඳුරුෙකෝට්ෙට්
පජා ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානයත්, 1989 ෙපබරවාරි 12 ෙවනිදා ෙකොත්මෙල් පජා
ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානයත් ආරම්භ ෙව්. දැනට ඌව පජා ගුවන්විදුලිය, වව්නියාෙව්
වන්නි පජා ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය, මඩකලපුෙව් පිෙරයි දවිඩ මාධ්‍ය පජා ගුවන්විදුලි
මධ්‍යස්ථානය හා කුරුණෑගල වයඹ පජා ගුවන්විදුලිය සකීයව පවතී. ෙපොෙළොන්නරුෙව්
ආරම්භ කළ පුලතිසිරාවය දැනට කියාත්මක ෙනොෙව්. අකීය වන්නට ඔන්න ෙමන්න
තිබිය දී ගිරාඳුරුෙකෝට්ෙට් මහවැලි පජා ගුවන්විදුලිය ‘ෙර්ඩිෙයෝ දඹාන’ නමින්
පතිසංවිධානය කර පවත්වා ෙගන යනු ලබයි. වැදි ජනයාෙග් දැනුම, විෙනෝදය හා
ෙතොරතුරු ලබා දීෙම් අරමුණින් ෙමය සාර්ථකව පවත්වාෙගන යනු ලබයි.
තවද, ගැඹුරු මුහුෙද් රැකියාව කරනු ලබන ධීවර කාර්මිකයන්ෙග් හා එම
පවුල්වල අයෙග් දැනුම, විෙනෝදය හා ෙතොරතුරු ලබා දීෙම් අරමුණින් ධවර හා ජලජ
සම්පත් අමාත්‍යාංශය ශී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාව හා එක්ව 2011 මාර්තු මස 26 වන
48
දින තරංග මාලා FM 92.2, FM 87.6, FM 91.2, FM 102.6, හා FM 94.4 ඔස්ෙසේ මධ්‍යම
රාතී 12 සිට අළුයම 4.00 දක්වා විකාශන කටයුතු ආරම්භ කරන ලදී.ෙම් සයුර
ෙරඩිෙයෝව ධීවර පජාව සඳහා පමණක් කියාත්මක වන ෙලෝකෙය් පථම ෙර්ඩිෙයෝව
වන අතර, එමගින දින 2 – 30 අතර නිවසින් බැහැරවී මුහුදු රැකියාෙව් නියුතු සුළු හා
බහුදින යාතා ධීවරයන් හා ඔවුනෙග් පවුල් වල උදවිය ෙම් විකාශන මගින්
සම්බන්ධීකරණය කරනු ලබයි.විෙශේෂෙයන් කාලගුණ ෙතොරතුරු ගැඹුරු මුහුෙද්
රැකියාෙව් නියුතු ධීවරයන් සඳහා සෑම ෙමොෙහොෙත්ම ලබා ෙදන අතර සුළි සුළං, සුනාමි
තත්වයන් වැනි ආපදා හා අකුණු අවධානම් කළාප වලින් මිදී වඩාත් ආරක්ෂිත පෙද්ශ
වලට ගමන් කිරීමට ඔවුන්ට උපෙදස් ලබා ෙදයි. තවද එක් යාතාවක් අනතුරකට පත්ව
ඇති විට ඒ පෙද්ශෙය් ඇති අෙනකුත් යාතා වලට ෙම් විකාශය මගින් දැණුම්දීම් කරනු
ලබයි.
05* ලෝකයේ කලාපීය වශයෙන් ගුවන්විදුලිය බිහිවීම හා එහි ව්‍යාප්තියත් විවිධ
රාජ්‍යයන්හි ගුවන්විදුලි වැඩසටහන් ආකෘතීන් මෙන්ම ගුවන්විදුලි මාධ්‍යයේ
ස්වරූපයක් ඒ ඒ රාජ්‍යයන්හි සංස්කෘතීන් තුළ ගුවන්විදුලි මාධ්‍යයේ කි‍්‍රයාකාරීත්වය
හා ප‍්‍රජා ගුවන්විදුලි සේවාවන්ගේ කාර්යභාර්යත් තුළින් ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය
තවදුරටත් ජනසන්නිවේදන මාධ්‍ය අභිබවා ඒ ඒ සමාජවලට ගතික වූ ප‍්‍රජාවගේ උප
සංස්කෘතීන් ඉලක්ක කරගත් විෂයානුබද්ධ විචල්‍යතාවයන් දැකිය හැකි මාධ්‍යක්
ලෙස බිහි වීම.
ලෝක තොරතුරු සම්පාදකයා හෙවත් රොයිටර් පුවත් සේවය
පෝල් ජුලියස් රොයිටර් විද්‍යුත් විදුලි සංදේශ ක‍්‍රමය තුළින් කෙතරම් දුරකට
හෝ ප‍්‍රවෘත්තියකට ලඟාවීමට දින හෝ සති ගණන් වැය නොවන බව අවබෝධ කර
ගත්තේය. 1816 දී උපත ලැබූ මෙම සුවිශේෂ පුද්ගලයා 1850 දී නෙදර්ලන්ත -
බෙල්ජියානු දේශසීමාව අසල පිහිටි අචෙන් හි ස්ථානගත වෙමින් අලූතෙන් විවෘත
කළ බර්ලින් ආචෙන් විදුලි සංදේශ මාර්ගය පාදක කරගෙන බර්ලිනයට ප‍්‍රවෘත්ති
සැපයීම ඇරඹීය. බෙල්ජියමේ අගනගරය වූ බ‍්‍රසල්ස් සිට ආචෙන් නුවර සැතපුම් 76ක්
49
හෙවත් කිලෝමීටර් 122ක් තිබුණි. ‘‘බ‍්‍රසිල්ස් යනු’’ බෙල්ජියමේ මූල්‍ය මධ්‍යස්ථානය ද
විය. බ‍්‍රසිල්ස් හා බර්ලින් අතර ප‍්‍රවෘත්ති සේවාව කඩිනම් කිරීම උදෙසා පරතරය
පියවීමට පුහුණු කළ පරවියන් යොදා ගැනීමේ හැකියාවත් හෙතෙම අවබෝධ
කරගත්තේය.
මේ අතර 1851 දී රොයිටර් ලන්ඩනය බලා ගියේය. ඩොවර් හා කැලයිස් අතර
සබ්මැරීන් ආධාරයෙන් මුහුද යටින් විදුලි සංදේශ ව්‍යාපෘතියක් උදෙසා කේබල්
ඇදීමට 1847 දී මෙන් ම 1850 දීත් දැරූ උත්සාහය අසාර්ථක වුවත්, මෙවර එය
සාර්ථක වනු ඇති බවට රොයිටර් විශ්වාසය පළ කළේය. 1851 නොවැම්බර් මාසයේදී
සිය සබ්මැරීන් කේබල් ව්‍යාපෘතිය විවෘත කිරීමට පෙර 1851 නොවැම්බර් මාසයේදී
සිය සබ්මැරීන් කේබල් ව්‍යාපෘතිය විවෘත කිරීමට පෙර 1851 ඔක්තෝබර් මාසයේදී
සබ්මැරීන් විදුලි සංදේශ කාර්යාලය ස්ථාපිත කළේය. ඒ හා සම`ගම ලන්ඩනයේ
කොටස් වෙළෙඳපොළ සම`ග එකඟතා ගිවිසුමකට රොයිටර් කටයුතු කළේ කොටස්
මිල ගණන් විස්තර ජාත්‍යන්තරව හුවමාරු කිරීමේ සන්නිවේදන පහසුකම් ලබාදීම
උදෙසාය. ප‍්‍රථමයෙන් ලන්ඩනයේ කොටස් වෙළෙඳපොළ හා ප‍්‍රංශයේ පැරිස් කොටස්
වෙළෙඳපොළ අතර හුවමාරු සබඳතා ගොඩනැගීමට පියවර ගත්තේය.
කි‍්‍රස්තු වර්ෂ 1865 දක්වා ම පැවැති රොයිටර්ගේ පුද්ගලික ආයතන සමාගමක්
බවට පත් කිරීමේ ව්‍යුහාත්මක ප‍්‍රතිසංස්කරණ සිදු කළේය. එතැන් පටන් සිය
සමාගමේ නාමය රොයිටර්ගේ සන්නිවේදන සමාගම ලෙසින් වෙනස් කෙරිණි.
රොයිටර්ව බි‍්‍රතාන්‍ය පුරවැසි ලේඛනයට ඇතුළත් කරගැනීම සිදු කෙරෙනුයේ 1857දීය.
මේ අතර රොයිටර්ගේ ප‍්‍රවෘත්ති නියෝජිත ආයතනය ‘‘ඒබ‍්‍රහම් ලින්කන්ගේ
ඝාතන සිද්ධිය’’ වැනි සුවිශේෂ පුවත් ඉතාමත් කඩිනමින් යුරෝපයට ලබා දෙමින්
යුරෝපය තුළ ඉතා ඉහළ පිළිගැනුමක් නමක් ඇති කර ගැනීමට සමත් විය. වසර
දශක ගණනාවක සේවා ප‍්‍රගතිය මත ලොව පුරා ව්‍යාප්තව පැවැති ප‍්‍රමුඛ පෙළේ
ප‍්‍රවෘත්ති ආයතනවල ප‍්‍රමුඛතම ප‍්‍රවෘත්ති සපයන්නා හෙවත් අනුග‍්‍රාහකයා බවට
පත්විය. භාෂා 20ක් ඔස්සේ රටවල් 94ක් තුළ සිට නගර 200ක් පාදක කරගෙන සිය
ප‍්‍රවෘත්ති සැපයීමේ සුවිශේෂ ජාලය පවත්වාගෙන යාමට සමාගම සමත් වූයේය.
50
රොයිටර් ආයතනය ලොව ප‍්‍රමුඛතම ප‍්‍රවෘත්ති සපයන්නා බවට පත්වීමට
විශාල වශයෙන් දායක වූ ප‍්‍රමුඛ පෙළේ ප‍්‍රවෘත්ති ආවරණ සිද්ධීන් කිහිපයක්ද මෙහිලා
සඳහන් කිරීම වැදගත් බව ‘‘කෙන්ට් විශ්වවිද්‍යාලයේ නූතන ඉංග‍්‍රීසි ඉතිහාසය පිළිබඳ
මහාචාර්ය ඩොනර්ඞ් රීඞ් එමෙරිටස් පෙන්වා දෙයි.’’ දහනව වෙනි සියවසේ දශක
ගණනක් ඇදී ගිය දකුණු අපි‍්‍රකානු බෝයර් යුද්ධය, ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ
සිවිල් යුද්ධය, ජපන් රුසියානු යුද්ධය, ප‍්‍රථම ලෝක සංග‍්‍රාමය, සෝවියට් විප්ලවය,
ස්පාඤ්ඤ යුද්ධය වඩාත් කැපී පෙනුණි.
විසිවෙනි සියවස මුල්භාගය වන විට ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රවෘත්ති ව්‍යාපාරික ක්ෂේත‍්‍රය
තුළ තමන් හා තරගයක් දීමට තවත් විද්‍යුත් මාධ්‍යයක් ඔස්සේ බිහිවීමත් රොයිටර්
ආයතනයට දැගන්නට ලැබුණි. එයත් එංගලන්තය මූලස්ථානය කොටගත් බි‍්‍රතාන්‍ය
රොයිටර් ආයතනය පත්ව හමාරය. ලන්ඩනයේ කොටස් වෙළෙඳපොළ හා
ඇමෙරිකාවේ නස්ඩක් ආයතනය පොදු සමාගමක් බවට පත් කිරීමට රොයිටර්
සමාගම පියවර ගනුයේ කි‍්‍රස්තු වර්ෂ 1984 වර්ෂයේදීය. කොහොම නමුත් සමාගමේ
වැඩි කොටස් ප‍්‍රමාණයක් හැසිරවීමේ බලය තනි පුද්ගලයකු අතට පත්වුවහොත් එය
ප‍්‍රවෘත්ති සැපයීමේ අරමුණුවලට අයහපත් බලපෑමක් සිදුවේය යන්න සමාගමේ
බලධාරීන් තුළ කණස්සල්ලක් ඇති කිරීමට හේතු විය. එම තත්ත්වයක් උදාවීම
වැළැක්වීම අරමුණු කර සමාගමේ කොටස් පැවරීමේ ගිවිසුම් සැකසීමේ දී 15%කට
වැඩි කොටස් ප‍්‍රමෘණයක් තනි පුද්ගලයකුට හිමිකර ගැනීමේ අවස්ථාව අහිමි කෙරෙන
ආකාරයට සමාගමේ ව්‍යවස්ථාව ප‍්‍රතිශෝධනය කළේය. එම සීමාව ඉක්මවා යන
අවස්ථාවක දී සිය කොටස් හිමි ඔස්ටේ‍්‍රලියානු ප‍්‍රවෘත්ති සමාගමක් ද මිලදී ගැනීමට
කටයුතු කෙරිණි. ඒ හා සමගම 15%ක කොටස් සීමාව ඉක්මවීය. උක්ත නීතිය පිළිබඳව
අවධානියට ලක්වීමත් සමගම සිය කොටස් ප‍්‍රමාණය නියමිත සීමාවට ගෙන ඒමට
රූපට් මර්ඩොක් පියවර ගත්තේය.
ඒ හා සමගම රොයිටර් ප‍්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණයේ ස්වාධීන්ත්වය සුරැුකීම
උදෙසා ද අවධානය යොමු කළ සමාගම, රොයිටර් නිර්මාතෘවරුන්ගේ කොටස්
සමාගමක් ස්ථාපිත කළහ. සමාගමේ ප‍්‍රවෘත්ති සම්පාදනයේ දී අනුගමනය කළ
ඍජුභාවය රැුකගැනීමත් එමගින් අපේක්ෂා කෙරිණි. රොයිටර්ගේ විශ්වාසය පිළිබඳ
51
මූලධර්ම බිඳදැමීමේ අවස්ථාව එක් කොටස් හිමියකුට හිමිවීම වැළැක්වීමත් එමගින් සිදු
කෙරිණි. මෙම මූලධර්ම නිර්මාණය කෙරුණේ ප‍්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණයේදී ආයතනයේ
ස්වාධීන්ත්වය, අවංකභාවය හා ඍජු බව මෙන්ම නිදහස සුරැුකීමේ අභිලාෂයෙනි.
80 දශකය වන විට රොයිටර්ස් ආයතනයේ වර්ධනය පුදුමකාර ලෙසින් ඉහළ
නැගීම සිදු කෙරුණේ ව්‍යාපාරික නිෂ්පාදනයේ ක්ෂේත‍්‍ර පුළුල් කිරීමත්, මාධ්‍ය, මූල්‍ය
හා ආර්ථික සේවාවන් සම්බන්ධ ගෝලීය ජාලය ව්‍යප්ත කිරීමත් මගිනි. මෑතකාලීන
ප‍්‍රමුඛ නිෂ්පාදනයක් වූ ව්‍යාපාර වස්තු 2000, 1987 දී දියත් කෙරිණි. 2000 - 2
ගනුදෙනු 1992 දීත් 1994දී ව්‍යාපාරික තොරතුරු සංක්ෂිප්තව ඉදිරිපත් කිරීමත්, මූල්‍ය
වෙළෙඳපොළ සඳහා රොයිටර් රූපවාහිනී සේවාව හඳුන්වා දීමත් 1994දී ම සිදු
කිරීමත්, 3000 පෙළ 1996 දී සහ රොයිටර්ගේ 3000 අමතර සේවාව 1999 වර්ෂයේදීත්
කි‍්‍රයාත්මක කෙරුණි.
90 දශකය මැදභාගය වන විට රොයිටර් සමාගම ගුවන්විදුලි ක්ෂේත‍්‍රයේත්
ලූහුඩු ආක‍්‍රමණයකට පෙළඹුණි. එය සිදු කෙරුණේ ලන්ඩනයේ ගුවන්විදුලි විකාශන
ආයතන දෙකක් ඇරඹීම මගිනි. ඒවා හැඳින්වූයේ ලන්ඩන් නිව්ස් එෆ්.එම්. 97.3 හා
ලන්ඩන් නිව්ස් ටෝක් ඒ එම් 1152 යනුවෙනි. රොයිටර්ගේ ගුවන්විදුලි ප‍්‍රවෘත්ති
සේවාව ස්වාධීන ගුවන්විදුලි ප‍්‍රවෘත්ති හා තරග කිරීම එමගින් අපේක්ෂා කෙරුණි. මේ
අතර ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය තුළ තාක්ෂණික සමාගම් ස්ථාපිත කිරීමට අවහ්‍ය
සුළු පරිමාණ ආයෝජන උදෙසා හරිතාගාර අරමුදල ස්ථාපිත කිරීමට රොයිටර්
ආයතනය 1995 වර්ෂයේදී පියවර ගත්තේය.
මේ ආකාරයට සමාගම ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය හා කොටස් වෙළෙඳපොළ
ක්ෂේත‍්‍රයේ සුවිශේෂ බලපෑමක් කරමින් වර්ධනය වෙද්දී 2007 වසරේදී තවත් සුවිශේෂ
සිද්ධියක් සිදු කෙරිණි. එය මුලූමහත් ව්‍යාපාරික ලෝකයට ම බලපෑම් කිරීමට පසුබිම
නිර්මාණය කෙරෙන සිද්ධියක් බවට ප‍්‍රායෝගිකව එළිදක්වමින් කැනඩාවේ තොම්සන්
කෝපරේෂන් ආයතනයත්, රොයිටර් සමාගමත් ඒකාබද්ධ ව්‍යාපාරයක් බවට පත්
කිරීමේ ගිවිසුම අත්සන් කිරීම නිමා කෙරිණි. එම ගනුදෙනුවේ වටිනාකම 2007 වර්ෂය
තුළ ව්‍යාපාරික ලෝකයේ සිදු කෙරුණු සුවිශාල හා කැපී පෙනන ගනුදෙනුවක් බවට
52
පත් වූයේ එය ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 17.2ක් හෙවත් කෝටි 1720ක් වීම
කරණකොට ගෙනය. ඒ හා සමගම සමාගමේ කොටස් ප‍්‍රමාණයෙන් 53%ක අයිතිය
කැනඩාවේ තෝම්සන් සමාගම සතු කෙරුණේ සමාගමේ නිල සාමයත් ‘‘තොම්සන්
රොයිටර්ස්’’ බවට පත් කරමිනි. එම ගනුදෙනුවත් සමගම සිදු කෙරුණු තවත්
සුවිශේෂ වෙනසක් වූයේ ඒ දක්වාම රොයිටර් සමාගම පවත්වාගෙන ගිය සමාගමේ
කොටස් පිළිබඳ ග්ලෝසර් නව සමාගමේ සභාපති ධූරයටත් පත් කෙරුණු අතර
රොයිටර්ස් නිර්මාතෘන්ගේ කොටස් සමාගමේ සභාපති ධූරය දැරූ පේහ්ර
ගයිලෙන්හැමර් ඊට හේතු දක්වමින් කියා සිටියේ රොයිටර් ආයතනයේ අනාගතය
මූලධර්ම ඉක්මවා යන පූර්වාදර්ශයක් බවට පත්විය යුතු බවත් තමන්ගේ ම වූ
ආයතනයක් වශයෙන් පවත්වාගෙන යාමට රොයිටර් ආයතනය ප‍්‍රමාණවත්
ශක්තියකින් යුක්ත නොවන්නේ නම් මූලධර්මයන්ගේ අර්ථය ශූන්‍ය වන බවත්
අවධාරණය කළේය. හෙතෙම එම ප‍්‍රකාශය කළේ සමාගම මුහුණ පා සිටි මූල්‍ය
අර්බුදය පිළිබඳවත් අනාවරණය කරමිනි. ඒ අනුව 2008 මාර්තු 26දා සමාගම් දෙකේ
කොටස්කරුවෝ මෙම ඒකාබද්ධ වීමේ ගිවිසුමට අත්සන් තැබීමට එකඟත්වය පළ
කළහ. ඉන් අනතුරුව පවරා ගැනීමේ කටයුතු 2008 අපේ‍්‍රල් 17 වැනි දින නිමා
කෙරිණි.
රොයිටර් සමාගමේ අනුබද්ධ ආයතනයක් මගින් ජංගම දුරකථන සේවාවක්
හඳුන්වා දෙමින් ඉන්දීය ගොවි ජනතාවට අවශ්‍ය පාරිභෝගික වෙළෙඳ භාණ්ඩ මිල
ගණන් තොරතුරු සැපයීමත් කාලගුණ දත්ත සැපයීමත් සිදු කිරීම ඇරඹීය. මේ අතර
මුල්ම රොයිටර්ස් පවුලට සම්බන්ධ අවසාන සාමාජිකයා වශයෙන් ප‍්‍රකට මාගරයිට්
සාමිවරිය අවුරුදු 96ක් ආයු වළදා 2009 ජනවාරි 25දා ස්වර්ගස්ථ වූවාය. මමා
බි‍්‍රතාන්‍යයේ ලන්ඩන් නුවර මූලස්ථානය පිහිටුවා ඇති රොයිටර්ස් ආයතනයේ 2007
වසරේ දී මුළු ආදායම බි‍්‍රතාන්‍ය පවුම් දසලක්ස 2605කි. එහි ශුද්ධ ආදායම බි‍්‍රතාන්‍යය
පවුම් දසලක්ෂ 213ක් වශයෙන් සඳහන් වේ.
බි‍්‍රතාන්‍යයේ ස්ථාපිත, කැනේඩියානු පාලනයකට නතුව පවත්නා මෙම සමාගම
ලොව පුරා කි‍්‍රයාත්මක පුවත්පත්, රුපවාහිනී හා ගුවන්විදුලි විකාශන ආයතනවලට
ප‍්‍රවෘත්ති හා මූල්‍ය කොටස් වෙළෙඳපොළ දත්ත සම්පාදනය කිරීම සිදු කරයි. එක්
53
වකවානුවක සමාගමේ මුළු ආදායමෙන් ප‍්‍රවෘත්ති සැපයීමේ ආදායම 10%කට සීමා වී
තිබිණි. මූල්‍ය හා කොටස් වෙළෙඳපොළ ක්ෂේත‍්‍රය 90%ක ආදායමක් සපයන
ක්ෂේත‍්‍රය බවට එවක පවත්ව තිබිණි. එහිදී වෙළෙඳපොළ දත්ත වූ කොටස් මිල
ගණන් විනිමය අනුපාතික පර්යේෂණ හා විශ්ලේෂණ වාර්තා සැපයීම දුරකථනය
වෙනුවට රූපවාහිනී තිරය ඔස්සේ සිදු කිරීම විශේෂයෙන් කැපී පෙනේ.
මාධ්‍යවේදී වෘත්තීය භාවය
දහස් සංඛ්‍යාත මාධ්‍යවේදීන් කණ්ඩායමක් රොයිටර් සතුව පවතී. වසර
ගණනාවක් මුළුල්ලේ ඔව්හු ලොව පුරා ප‍්‍රමුක පෙළේ ප‍්‍රවෘත්ති ආවරණය කිරීමේ යෙදී
සිටිනුයේ ජීවිත පවා කැප කරමිනි. උදාහරණ වශයෙන් 2000 මැයි මාසයේ දී
සියරාලියොන්හි රාජකිරියක යෙදී සිටි ඇමෙරිකානු ජාතික මාධ්‍යවේදීයෙකු වූ කර්ට්
ස්කොර්ක් ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරයකට ලක්ව මරුමුවට පත්වීම පෙන්වාදිය හැකිය. 2003
අපේ‍්‍රල් හා අගෝස්තු මාසවල දීත් ඉරාකයේ යුධ පුවත් ආවරණ කටයුතුවල යෙදී සිටි
ප‍්‍රවෘත්ති කැමරාකරුවන් වූ ටාරාස් ප්‍රොට්ස්යුක් හා මේසැන්ඩානා යන දෙදෙනා
මරණයට පත්වූයේ ඇමෙරිකානු හමුදා ප‍්‍රහාරයකට ගොදුරු වෙමිනි. 2004
වර්ෂයේදීත් ඇඞ්ලන් කැෂනොෆ් නමැති චෙච්නියානු ජාතික කැමරාකරුවාත්
ඝාතනයට ලක්වූයේ වෙච්නියාවේදීය. එය වෙච්නියානු ජාතික කැමරාකරුවාත්
ඝාතනයට ලක්වූයේ වෙච්නියාවේදීය. එය වෙච්නියානු බෙදුම්වාදී ගරිල්ලන්ගේ
ප‍්‍රහාරයකින් සිදු විණි. එම වර්ෂයේදී ම ‘‘ධීයා නජීම්’’ මරණයට පත්වූයේ ඉරාකයේ
යුද පුවත් ආවරණය කරමින් සිටියදීය. 2008 අපේ‍්‍රල් මාසයේදීත් ෆාඩෙල් ෂානා
නමැති කැමරාකරුවා පලස්තීනයේ ගාසා තීරයේ ‘‘ධීයා’’ ඝාතනය වූයේ ඊශ‍්‍රායල් යුද
ටැංකි ප‍්‍රහාරයකට ගොදුරු වෙමිනි.
රොයිටර් ආයතනයට සම්බන්ධ ප‍්‍රථම ප‍්‍රාණ ඇපකාර සිද්ධිය වාර්තා වනුයේ
හැටේ දශකයේ චීනයෙනි 1967දී මාවෝ සේතුං පාලනය යටතේ චීනය තුළ
54
කි‍්‍රයාත්මක කෙරුණු සංස්කෘතික විප්ලව සමයේදී එසේ ප‍්‍රාණ ඇපයට ලක්වූයේ
ඇන්තනී ගේ‍්‍ර නමැති මාධ්‍යවේදියාය. එවක බි‍්‍රතාන්‍ය පාලනයට යටත්ව පැවැති
හොංකොං හි සිරගත කර සිටි චීන විප්ලවවාදීන් පිරිසක් නිදහස් කරන ලෙසට ඉල්ලා
ඇන්තනී ගේ‍්‍ර රදවා ගැනීමට චීන බලධාරීහු පියවර ගත්හ. නූතන යුගයේ ප‍්‍රථම
දේශපාලන සිරකරුවකු ලෙසින් ඇන්තනී ගේ‍්‍ර හදුන්වා දීමටත් බටහිර මාධ්‍ය
පෙළඹෙණුයේ මෙම පසුබිම තුළය. වසර දෙකකට පසුව ඔවුව නිදහස් කිරීම සිදු
කෙරිණි. නිදහසින් පසුව ඇන්තනී ගේ‍්‍රට බි‍්‍රතාන්‍යයේ මහ රැුජින විසින් රාජකීය නයිට්
පදවියෙන් පිදුම් කරනු ලැබූ අතර ඔහු සිය අත්දැකීම් අලලා රචනය කළ කෘතිය ඉතා
ඉහළ අලෙවියක් වාර්තා කළේය.
තොරතුරු බෙදාහැරීම හා එහි නව ප‍්‍රවණතා
අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යන දැඩි පිළිවෙතක් රොයිටර් ආයතනය සතුව පවතී.
ප‍්‍රමුඛපෙළ් ගෝලීය මට්ටමේ සිදුවීම්වල දීත් වාර්තාකරණයේදී ත‍්‍රස්තවාදියා යන
වචනය භාවිත නොකිරීමේ අසංවේදනීයතාව ඉහත කී දැඩි පිළිවෙත විචාරයට
ලක්වීමට හේතුවී තිබේ. 2001 සැප්තැම්බර් 11 ප‍්‍රහාර සිද්ධිය ඒ අතර කැපී පෙනෙන
සිද්ධියකි. මෙම පිළිවෙතේ බල කිරීම මත ත‍්‍රස්තවාදීයා යන වචනය යොදා ගැනීම
උපුටා දැක්වීම් වලට පමණක් සීමා කිරීමට රොයිටර් ආයතනය ප‍්‍රවේසම් වී තිබේ.
රොයිටර් ආයතනයේ ගෝලීය ප‍්‍රවෘත්ති සංස්කාරක ස්ටෙෆාන් විමුක්තිකාමියකු විය
හැකි බව අප සියලූ දෙනාම දන්නා කාරණයක් වන බවයි. එම තත්ත්වය සැලකිල්ලට
ගෙන අප ත‍්‍රස්තවාදියා යන වචනය භාවිතා නොකරන බවත් හෙතෙම අවධාරණය
කරයි.
ස්ටෙෆාන් ජුක්ස්ගේ එම ප‍්‍රකාශයට ප‍්‍රතිචාර දක්වමින් වොෂින්ටන් පෝස්ට්
පුවත්පතේ මාධ්‍ය විචාරක හොවාර්ඞ් කර්ට්ස් කියා සිටියේ 1995 ඔක්ලහෝමා නගර
බෝම්බ සිද්ධියේදීත් ඉන් අනතුරුව පෙන්ටගනයට හා ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථාන
ගොඩනැගිල්ලට එල්ල කෙරුණු ප‍්‍රහාර සිද්ධීන් ත‍්‍රස්ත කි‍්‍රයා වශයෙන් විග‍්‍රහ කිරීමට
රොයිටර් ආයතනය පෙළඹුණු බවයි.
55
මේ අතර 2004 සැප්තැම්බර් 20 වැනිදා ඔයැ බැඅහදරන ඔසපැි වාර්තාවක
සඳහන් වූයේ රොයිටර් ආයතනයේ ගෝලීය කළමනාකාර කර්තෘ ඬේවිඞ් ඒ.
ෂලෙසිංගර් තම ලිපියක් සංස්කරණය කරමින් පළ කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැඩි විරෝධය
පළ කර ඇති බවයි. එම විරෝධතාව පළ කරමින් ඬේවිඞ් මහතා දක්වා ඇත්තේ මගේ
ඉලක්කය වනුයේ අපගේ වාර්තාකරුවන් ආරක්ෂා කිරීමත් අපගේ කර්තෘ මණ්ඩලයීය
ඒකාබද්ධතාවය සුරැුකීමත් බවයි.
ඒවාගේම නැවත වරක් 2005 ජුලි 07 වැනිදා සිදු වූ ලන්ඩනයේ බෝම්බ
පිපිරීම් සිද්ධිය වාර්තා කරමින් මෙම බෝම්බ ප‍්‍රහාරය පිටුපස ත‍්‍රස්තවාදීන් සිටින බව
පොලිසිය ප‍්‍රකාශ කරනවා. යැයි සඳහන් කිරීමත් රෙයිටර් ආයතනයේ පෙර පිළිවෙත
බිඳ දමා ගැනීමක් ලෙසට විවේචන එල්ල කෙරිණි. රොයිටර් ආයතනයේ
පක්ෂපාතීත්වයේ තරම එම සිද්ධි දාමයෙන් පවා අනාවරණය කෙරේ.
බි‍්‍රතාන්‍ය ලෝක ගුවන්විදුලි සේවය :ඊඊක්‍*
වයර්ලස් හෙවත් ගුවන්විදුලි යන්ත‍්‍රය සොයාගැනීමේ ගෞරවය හිමිවනුයේ
ගුල්ලිමෝ මාර්කෝනි හටය. වයර්ලස් හා ටෙලිග‍්‍රාප් සඳහා ප‍්‍රත්‍යක්ෂණ බලපත‍්‍රය
බි‍්‍රතාන්‍යය තුළ ප‍්‍රථම වරට ගුග්ලිමෝ මාර්කෝනි ලබාගනුයේ 1886 වසරේ දීය. එම
උපකරණ නිෂ්පාදන සමාගමේ ප‍්‍රධානියා වූයේ ද මාර්කෝණිය. 1922 වසර ගුවන්විදුලි
ඉතිහාසයට ඉතාමත් වැදගත් වසරක් බවට පත් කරමින් ගුවන්විදුලි උපකරණ
නිෂ්පාදනය කළ තවත් සමාගමක් වූ එංගලන්තයේ ජෙනරල් ඉලෙක්ටි‍්‍රක් සමාගම
සමග ඒකාබද්ධව බි‍්‍රතාන්‍ය විකාශන සමාගම බී.බී.සී ආයතනය ස්ථාපිත කළේය.
සියලූම ගුවන්විදුලි සේවා විකාශනය සිදු කෙරුණේ මාර්කෝනි හවුස් නමැති
ස්ථානය පාදක කරගෙනය. චෙල්ම්ස්ෆෝඞ් නගරයේ රිට්ල් නමැති ස්ථානයේ 1922
පෙබරවාරී මස 14දා බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලිය සේවයේ පළමු විකාශනය ආරම්භ විය.
එම ඓතිහාසික විකාශනයේ මුළු කාලය විනාඩි 15කට සීමා කෙරිණි. ඒ ආකාරයට
මහා බි‍්‍රතාන්‍ය තුළ මෙන්ම ලෝක ඉතිහාසයේ ප‍්‍රථම වරට ස්ථිර ගුවන්විදුලිය
සේවයක් ඇරඹෙනුයේ කි‍්‍රස්තු වර්ෂ 1922දීය. එහි සියලූම උපකරණවල අයිතිය
මාර්කෝනි සමාගම සතු විය.
56
1922දී මේ ආකාරයට විනාඩි 15ක වැඩසටහනකින් ඇරඹුණු මානව
ඉතිහාසයේ ප‍්‍රථම ගුවන්විදුලි සේවාව 1923 වසර වන විට බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තු
මැතිවරණ ප‍්‍රතිඵල විකාශනය කිරීමට තරම් තාක්ෂණික ක්ෂේත‍්‍රයෙන් වර්ධනය විය.
එය සිදු කෙරුණේ 1923 නොවැම්බර් 15දාය. එම වසරේ දීම දෙසැම්බර් මස 23 දා
සම්භාව්‍ය සංගීත වාදන වැඩසටහනක් විකාශනය කළ බී බී සී ආයතනය ඊට පසුදින
ගුවන්විදුලි ප‍්‍රවෘත්ති වැඩසටහනක් විකාශනය කිරීම අරඹනුයේ රේඩියෝ ටයිම්ස්
නමිනි.
කොහොම නමුත් මනුෂ්‍ය සංහතියට දායාද කෙරුණු මේ ජගත් සන්නිවේදන
යෝධයා වඩාත් ස්ථාවර හා විධිමත් කිරීමට බි‍්‍රතාන්‍ය රජයේ අවධානය ඉතාමත් කෙටි
කාල පරාසයක් එනම් 1925වන විට දීඹ යොමු කෙරෙනුයේ මෙම නවතම
යෝධයාගේ ශක්තිය බලය වැදගත්කම පිළිබද නිසි ඇගයීමක් එවක දේශපාලන
නායකයන් තුළ පවා තිබූ හෙයිනි. ඒ අනුව මෙම නව විකාශන සේවාව පිළිබඳව
සොයා බලා එය සතු ප‍්‍රතිපත්තීන් තීරණය කිරීම උදෙසා ක්‍රෝෆෝඞ් සාමිවරයාගේ
සභාපතීත්වයෙන් පාර්ලිමේන්තු කොමිටියක් පත් කිරීම බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුව මගින්
ම සිදු කෙරුණි. නව ගුවන්විදුලි සේවාවේ ස්වභාවය හා එහි පැවැත්ම කෙසේ විය
යුතුද යන්නත් එමගින් සොයා බැලීම රජය අපේක්ෂා කළේය. නව විකාශන සේවාවේ
අනාගතය පිළිබඳව විධිමත්ව සැළසුම් කිරීමත් මෙමගින් අපේක්ෂා කෙරුණි.
එම කොමිටියේ නිගමන තීරණ රැුගත් වාර්තාව නිසි ලෙස සකසා රජයට
ඉදිරිපත් කළ අතර එමගින් ඉදිරිපත් කර තිබූ වඩාත්ම වැදගත් නිගමන තීරණ අතර
ඉතාමත් වේගයෙන් දියුණු වන මෙම විද්‍යුත් සන්නිවේදන මාධ්‍ය තනි පුද්ගලයකුගේ
අයිතියට ලබාදීම ඉතාමත් අනතුරුදායක බව පෙන්වාදීම වඩාත් කැපී පෙනුණි.
ඒවාගේම එහි හිමිකම රජය සතුවීමත් මාධ්‍ය නිදහස යන සංකල්පයට ප‍්‍රතිවිරුද්ධ විය.
මෙම පසුබිම තුළ බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි විකාශන සමාගම රට තුළ පිළිගත් එකම
ගුවන්විදුලි ආයතනය ලෙසට පිළිගැනීමටත්, එය රජයේ භුක්තියට යට නොවූ බහුජන
සමාගමක් ලෙසට පවත්වාගෙන යාමටත් ක්‍රෝෆෝඞ් සාමිවරයා ප‍්‍රමුඛ කමිටුව
නිර්දේශ කර තිබුණි. නව මාධ්‍ය ආයතනයේ ආදායම් මාර්ගය වශයෙන් යෝජනා කර
තිබුණේද වෙළෙඳ දැන්වීම් නොවීමත් තවත් සුවිශේෂ කාරණයකි. එහි ආදායම්
57
මාර්ගය වශයෙන් නිර්දේශ කර තිබුණේ ගුවන්විදුලි යන්ත‍්‍ර ලියාපදිංචි කිරීම මගින්
ග‍්‍රාහකයාට යම් බලයක් ද හිමිකර දෙමින් ඔවුන්ගේ බලපත‍්‍ර ගාස්තුව ප‍්‍රමුඛතම
ආදායම් මාර්ගය විය යුතු බවටත් එම කමිටු නිර්දේශය තුළ දක්වා තිබීමත් සුවිශේෂ
කාරණයකි.
මේ ආකාරයට ක්‍රෝෆෝඞ් කමිටු නිර්දේශ ප‍්‍රකාරව බී බී සී සමාගම පිළිබඳ
රාජ්‍ය පිළවෙත් ප‍්‍රකාශනය 1927 ජනවාරී පළමු වෙනිදා නිකුත් කෙරුණි. එම
ප‍්‍රකාශනය අනුව ඒ දක්වාම භාවිත කළ බි‍්‍රතාන්‍ය විකාශන සමාගම බී බී සී නාමය
භාවිත කිරීමද ඇරඹුණි. කොහොම නමුත් මෙම බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තු කමිටු
ප‍්‍රකාශනයට අනුව නවතම කමිටුවකට පැවරිණි. ඒවාගේම එම කමිටු වාර්තාව මගින්
තවත් සුවිශේෂ නිර්දේශයක් ඉදිරිපත් කර තිබුණි. එනම් බි‍්‍රතාන්‍යයේ පාලක පක්ෂය
කුමක් වුවත් මෙම නව මාධ්‍යය එහි හොරණැවක් වීමට ඩබ නොතබා කිසියම්
පක්ෂයක හෝ කණ්ඩායමක හෝ බලවතකුගේ අවශ්‍යතාවයන් සඳහා නොව සමස්ත
බි‍්‍රතාන්‍යය සමාජයේම අවශ්‍යතාවයන් උදෙසා කි‍්‍රයාත්මක වන්නේද යන්න සොයා
බලා අවශ්‍ය පියවර ගැනීමත් එම උපදේශක කමිටුවට පවරා තිබුණි.
එහෙත් බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි විකාශන ආයතනය පාලනය කිරීම අධ්‍යක්ෂ
මණ්ඩයකට පැවරිණි. එහි ප‍්‍රථම අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා වූයේ රෙයිට් සාමිවරයාය.
ඔහුගේ පාලන සමය තුළ දී සිදුකළ තවත් වැදගත් වෙනසක් වූයේ බී බී සී ආයතනය
සංස්ථාවක් බවට පත් කිරීමය. ඒවාගේම සේවක සේවිකාවන්ගේ දැනුම විනය,
අධ්‍යාත්මික ශක්තිය වඩ වඩාත් ඔප් නැංවීමට පියවර ගැනුණි. ඊට අමතරව ප‍්‍රවෘත්ති
සැපයීම දැනුම වර්ධනය හා විනෝදාස්වාදය සැපයීම යන ප‍්‍රධාන ප‍්‍රතිපත්ති හෝ
මූලධර්ම 03 හඳුන්වා දීම සිදු කෙරෙනුයේ ද මෙම පාලන සමයේදීය.
1930 දශකය බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ ස්වරණමය යුගය ලෙසට සමාජ
විද්‍යාඥයෝ අවධාරණය කරති. 1932 වන විටත් බී බී සීයේ ග‍්‍රාහක සංඛ්‍යාව දසලක්ෂ
05 ඉක්මවා තිබිණි. 1938 වසර වන විට එහි ශ‍්‍රවණ තත්ත්වය ඉතාමත් ඉහළ අගයකට
ළඟා කිරීමට පාලනය සමත් විය. රටේ මුළු ජනගහනයෙන් 98%කට ම ඊට සවන්දීමට
හැකියාව උදා විය. බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලියේ විදේශ සේවා ඇරඹීම මෙන්ම මූලස්ථානය
58
ලන්ඩන් නගරය තුළට ගෙන ඒමත් සිදු කෙරෙනුයේ 1932 වසරේදීය. එහි ප‍්‍රථම
විදේශ සේවා විකාශනය සිදු කෙරුණේ බි‍්‍රතාන්‍ය යටත්විජිත වෙතය. බි‍්‍රතාන්‍ය
අධිරාජ්‍යයේ මෙම විකාශනයේ කෙටි තරංග සේවාව යටත්විජිතයන්හි ඉතාමත්
ජනපි‍්‍රය වනුයේ ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව දත් අනුකාරක පන්තිය අතරය. ඒ වන විට ආසියාවේ
ප‍්‍රථම ගුවන්විදුලි සේවාව වශයෙන් කොළඹ ගුවන්විදුලිය හෙවත් ලංකා ගුවන්විදුලිය
ඇරඹී තිබුණි. එය සිදු කෙරෙනුයේ 1925 වසරේ දීමය.
1938 වසරේදී බි‍්‍රතාන්‍යය ගුවන්විදුලියේ අරාබි සේවාව ඇරඹුණු අතර, එම
වසර තුළ දීම ලලිත් ඇමෙරිකානු රාජ්‍යයන් වෙත විකාශනය කිරීමත් ඇරඹිණි. ඊට
අතිරේකව යුරෝපයේ සෙසු ප‍්‍රධාන භාෂා වූ ජර්මානු ප‍්‍රංශ හා ඉතාලි භාෂා මගින්ද
විකාශන කටයුතු විදේශීය සේවාව මගින් යුරෝපය ඉලක්ක කරමින් කි‍්‍රයාවට නැඟුණි.
මේ ආකාරයට 1938 දී හඳුන්වා දුන් අධිරාජ්‍ය සේවයටත් විදේශීය සේවාවටත් අවශ්‍ය
වැය ශීර්ෂ සම්පාදනය කළේද බි‍්‍රතාන්‍යය රජයේ විදේශ අමාත්‍යංශය මගිනි.
කොහොම නමුත් 1936 වසරත් බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි සේවයට ඉතාමත් වැදගත්
වසරක් බවට පත් කරමින් නොවැම්බර් 2දා සිය නිල රූපවාහිනී සේවය ආරම්භ
කළේය. එය සිදු කෙරුණේ ඇලෙක්සැන්ඩර් පැලැස්සි හිදීය. එය නිල වශයෙන් ඒ
ආකාරයට ආරම්භ කෙරුණේ 1936 දී වුවත් එහි විකාශන කටයුතු බී බී සී ආයතනයේ
සිට රූපවාහිනී විකාශන කටයුතු ඇරඹෙනුයේ 1932 වසරේදී වීමත් කැපී පෙනෙන
කාරණයකි. එය අත්හදා බැලීමේ පදනම මත කි‍්‍රයාත්මක විණි. නමුත් 1937 දී
බේර්ඞ්ගේ ක‍්‍රමය ප‍්‍රතික්ෂේප කරමින් මාර්කෝනිගේ 405 දිගු තරංග යටතේ රූපවාහිනී
විද්‍යුත් තරංග ක‍්‍රමය භාවිත කරමින් විකාශන කටයුතු ඇරඹුවේය. ප‍්‍රථමයෙන් එහි
විකාශන කටයුතු ලන්ඩන් නගරයට පමණක් සීමා කෙරිණි. කොහොම නමුත් 1939 දී
දෙවෙනි ලෝක මහා සංග‍්‍රාමය ඇරඹීමත් සමගම ලන්ඩන් නගරය තුළ රූපවාහිනී
විකාශන කටයුතු ද අත්හිටුවීමට රජය කි‍්‍රයා කළේය. ඒ වන විටත් ලොවපුරා විකාශය
කෙරෙන තත්ත්වයට පත්ව තිබූ බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලිය වෙතට කාගේත් අවධානය
යොමු වූයේ එය ශක්තිමත් පදනමක පිහිටා විකාශන කටයුතු සිදු කිරීමත්
හේතුකොටගෙනය. බී බී සී යේ ප‍්‍රවෘත්ති යුරෝපා සේවය පාදක කරගෙන සෙසු
රටවලටත් විකාශනය කෙරුණි. බී බී සී ය මගින් විකාශනය කළ ‘‘වින්සන්ට්
59
චර්චිල්ගේ’’ කථා ගුවන්විදුලිය පොදු ජනතාව අතර ඉමහත් ජනපි‍්‍රයත්වයක් ඇති
කිරීමට බෙහෙවින් දායක විණි.
1971 අපේ‍්‍රල් කැරලි සමයේ ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාව ප‍්‍රචාරය කළ හමුදා
ප‍්‍රසංගය නමැති භාරත හින්දි ගීත වැඩසටහන මෙන් සංග‍්‍රාමවතීර්ණව සිටි
රණවිරුවන් උදෙසා විශේෂ සංගීතමය වැඩසටහනක් විකාශය කිරීමටත් බි‍්‍රතාන්‍යය
ගුවන්විදුලි සේවාව 1940 දී හමුදා ප‍්‍රසංගයක් ඉදිරිපත් කිරීම මගින් වඩාත් ජනපි‍්‍රය
වැඩසටහන් ජනතාව අතරට ගෙන යෑමට සමත් විණි.
බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලියේ රූපවාහිනී සේවය 1946දී එනම් වසර 10කට පමණ
පසුව නැවතත් විකාශන කටයුතු ඇරඹීය. මුල් කාලය තුළ එම රූපවාහිනී සේවය
එතරම් ජනපි‍්‍රය නොවූණත් 1947 වන විට රූපවාහිනී යන්ත‍්‍ර 14560ක් තිබූ නමුත්
1948වන විට එම සංඛ්‍යාව 126,567ක් දක්වා වර්ධනය වීම මගින් වසරක් ඇතුළත එය
පොදු ජනතාව අතරට ගිය වේගය තේරුම් ගත හැකිය. 1952 ජුනි මස 2දා සිදු
කෙරුණු බි‍්‍රතාන්‍ය මහ රැුජින (දෙවන එලිසබෙත්* ගේ ඔටුණු පැළඳවීමේ උළෙල
නැරඹූ නරඹන්නන් සංඛ්‍යාව කෝටි දෙකක් බවට ඉතිහාසයේ දැක්වේ. ඊළඟ වසර
දෙක තුළදී රූපවාහිනී නරඹන්නන්ගේ සංඛ්‍යාව කිහිප ගුණයකින් වර්ධනය වීමත්
සුවිශේෂ කාරණයකි.
බී බී සී ආයතනය වාණිජ විකාශන සේවා ඇරඹීම
බි‍්‍රතාන්‍යයේ දක්ෂිණාංශික කොම්ප‍්‍රදෝරු දේශපාලනය නියෝජනයකළ
කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයට අවශ්‍ය වූයේ බි‍්‍රතාන්‍යය තුළ නිදහස් අර්ථ ක‍්‍රමයට එරෙහි
බාධා ඉවත් කරමින් වෙළෙඳපොළ අර්ත ක‍්‍රමය කි‍්‍රයාවට නැගීමය. නමුත් කම්කරු
පක්ෂයේ මතය වූයේ ක්‍රෝෆෝඞ් කමිටු වාර්තාව ප‍්‍රකාරව රූපවාහිනී සේවාවත්
පවත්වාගෙන යා යුතු බවයි. කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය 1951 දී බලයට පත් කිරීමට
බි‍්‍රතාන්‍ය ජනයා කටයුතු කිරීමත් සමගම තමන් ඉදිරිපත් කළ තරඟකාරී පිළිවෙතත්
නිදහස් තෝරා ගැනීමත් යන මතයන් බහුතර ජනයා පිළිගත් බව එම පක්ෂය කියා
සිටියේය.
60
‘‘වයලට් කාටර් මහත්මියගේ සහ කි‍්‍රස්ටෝපර් මෙයිහිය’’ මහතාගේ
ප‍්‍රධානත්වයෙන් යුත් ජාතික රූපවාහිනී කමිටුවත්, ඬේර්බි සාමිවරයාගේ
ප‍්‍රධානත්වයෙන් ජනපි‍්‍රය රූපවාහිනී සංගමය යන සංවිධානයත් වශයෙන් සංවිධාන
දෙකක් 1953දී ස්ථාපිත කෙරෙනුයේ මෙම පසුබිම තුළය. ප‍්‍රථම සංවිධානය වෙළෙඳ
රූපවාහිනී සේවාවකට එරෙහි වූ අතර ඔවනුගේ ප‍්‍රමුඛතම කාර්යය වූයේ සමාජ
ආර්ථික, දේශපාලන හා සංස්කෘතිය කෙරෙහි වාණිජ රූපවාහිනී සේවාවක් දක්වන
ප‍්‍රතිචාරය අධ්‍යයනය කිරීමයි. කොහොම නමුත් රූපවාහිනී සේවාවේ නඩත්තුව සඳහා
අවශ්‍ය මුදල් ප‍්‍රතිපාදන සොයා ගැනීම උදෙසා වෙළෙඳ දැන්වීම් උපයෝගී කරගැනීමේ
කි‍්‍රයාදාමය කෙරෙහි කොන්සර්වේටිව් පක්ෂ රජයේ අවධානය යොමු කෙරිණි. ඒ
අනුව 1954 ජූලි මාසයේදී පාර්ලිමේන්තු පනතකින් ඊට අවශ්‍ය නෛතික ප‍්‍රතිපාදන
සැකසීමටත් රජය කටයුතු කළේය. ඒ අනුව වාණිජ රූපවාහිනී සේවාව ඇරඹුවත් ඊට
විපක්ෂයෙන් එල්ල කෙරුණු තදබල විරෝධය සැලකිල්ලට ගත් රජය එසේ උපයෝගී
කරගන්නා වෙළෙඳ දැන්වීම් පිළිබඳව අධීක්ෂණය කිරීමට රාජ්‍ය සංවිධානයක්ද
ස්ථාපිත කිරීමට පෙළඹුණි. ෂඔ් රූපවාහිනී පාලක සේවය ලෙසින් හැඳින්වූ එය
පාර්ලිමේන්තුවට වගකිව යුතු විය. බි‍්‍රතාන්‍ය රජයේ පාලනය යටතේ කි‍්‍රයාත්මක වූ
වාණිජ රූපවාහිනී සේවාව ආරම්භ වනුයේ ඒ අයුරිනි.මේ ආකාරයට වෙළෙඳ
රූපවාහිනී සේවා පවත්වාගෙන යෑම සඳහා බලපත‍්‍ර ලත් සමාගම් දෙකක් 1955
සැප්තැම්බර් මාසය වන විට ලන්ඩනය තුළ කි‍්‍රයාත්මකවිණි.
1* ඇසෝසියේටඞ් රෙඩිෆියුෂන් සමාගම 2* අසෝසියේටඞ් බ්‍රෝඞ්කාස්ටින් සමාගම
යනු එම සමාගම් දෙකයි. 1955 දී ස්වාධීන රූපවාහිනී ප‍්‍රවෘත්ති නමැති පුවත්
ඒජන්සිය ස්ථාපිත කෙරුණි. ඒ වන විට කි‍්‍රයාත්මක ව පැවැති සියලූම වාණිජ
සේවාවලට අවශ්‍ය ප‍්‍රවෘත්ති සම්පාදනය කිරීම එමගින් සිදු කෙරිණි. අසෝසියේටඞ්
ටෙලිවිෂන් ආයතනය 1956දී මධ්‍යම එංගලන්තයේ විකාශන කටයුතු අරඹද්දී ග‍්‍රනඩා
ආයතනය උතුරු එංගලන්තයේ සිය කටයුතු කි‍්‍රයාවට නැංවීය.
මේ අතර බී බී සී සේවාවත් සිය විකාශන කටයුතු ක‍්‍රමිකව පුළුල් කරමින්
බි‍්‍රතාන්‍ය තුළ ප‍්‍රදේශ 14ක් ආවරණය කරමින් විකාශන කටයුතු පවත්වාගෙන ගියේය.
61
1957 - 58 කාලය තුළ දී බී බී සී යත් ෂඔඪ ආයතනය අනුගමනය කරමින්
ප‍්‍රවෘත්තිවලට අමතරව විනෝදාස්වාදය උදෙසා වූ වැඩසටහන් අධ්‍යාපනික හා
සංවාදාත්මක වැඩසටහන් ද විකාශය කිරීම ඇරඹීම වාණිජ රූපවාහිනී නාලිකාවක්
සඳහා බලපත‍්‍රය අනුමත වූයේ එම ක්ෂේත‍්‍රය තුළත් තරගකාරීත්වයක් ඇති කිරීම
උදෙසාය. ඒ අනුව 1964 වසරේදී බහුජන රූපවාහිනී නමින් ප‍්‍රචලිත වූ දෙවෙනි
නාලිකාවත් ඇරඹීමට බී බී සී ආයතනය පියවර ගත්තේය. නමුත් එය පවත්වාගෙන
යාමේදී මුදල් ප‍්‍රශ්න තාක්ෂණික ගැටළුද මතුවීම මත 405 තරංගය වෙනුවට
තාක්ෂණික වශයෙන් වඩාත් උසස් 625 තරංගය පාදක කරගෙන සිය විකාශන
කටයුතු පවත්වාගෙන යෑමට සිදුවිණි. මෙම නාලිකාවේ විකාශන කටයුතු ප‍්‍රථමයෙන්
දිනකට පැය 4ක් බැගින් ලන්ඩන් නගරයට පමණක් සීමා කෙරුණු අතර 1966 වසර
අවසානය වන විටත් එය සමස්ත බි‍්‍රතාන්‍යය භුමිය ආවරණය කිරීමට අසමත් වීමත්
කැපී පෙනෙන කාරණයකි.
බි‍්‍රතාන්‍යයේ විකාශන සේවා පුළුල් වීම
බී බී සී ගුවන්විදුලි සේවය පුරෝගාමී විද්‍යුත් සන්නිවේදන නාලිකාව වුවත්
1967 වනවිට බරපතළ අභියෝග දෙකකට මුහුණ දීමට සිදුවිණ. බි‍්‍රතාන්‍ය රූපවාහිනිය
ශ‍්‍රව්‍ය දෘෂ්‍ය මාධ්‍යක් වීම නිසා එහි ජනපි‍්‍රයත්වය ඉතාමත් වේගයෙන් වර්ධනය වෙද්දී
ඊට සාපේක්ෂව බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලියේ ජනපි‍්‍රයත්වය හීන වීමත් ආර්ථිකය හැකිලීමත්
සමගාමීව සිදුවිණි. එම අභියෝගය දැඩිව දැනෙද්දී බි‍්‍රතාන්‍ය වෙරළාසන්නේයේ රැුඳී
සිටිමින් පොප් සංගීතය ඇතුළු ජනපි‍්‍රය සංස්කෘතියේ වැඩසටහන් විසුරුවා හරින
නෞකා කි‍්‍රයාත්මක වීම අරබ්ධය වඩ වඩාත් සංකීර්ණ කිරීමට ඍජුවම දායක විණි.
කැරොලිනා ගුවන්විදුලිය ඊට කදිම නිදසුනකි.
මේ ආකාරයට තමන් හමුවට පැමිණි අභියෝග ජයගැනීමේ අවශ්‍යතාවට
ප‍්‍රමුඛත්වයක් ලබාදිමෙන් තොරව සිය පැවැත්ම රැුකගැනීම පවා බී බී සී යට ගැටළු
සහගත විය. බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලියත් නාලිකා කිහිපයක් හඳුන්වා දීමට පෙළඹෙනුයේ
මෙම පසුබිම තුළය. 1967 දී බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලිය ඇරඹූ ගුවන්විදුලිය 1 නමැති
නාලිකාව මගින් ජනපි‍්‍රය මාදිලියේ වැඩසටහන් හා සංගීතය විකාශනය කිරීමට පටන්
62
ගත්තේය. ඒවාගේම සරල ගීත සඳහා තවත් නාලිකාවක් අරඹුවේය. එය ගුවන්විදුලිය
2 නමින් හැඳින්වුණි. සම්භාව්‍ය සංගීතය ඇතුළු වැටසටහන් සඳහාත් තව නාලිකාවක්
ඇරඹුවේය. එය හැඳින්වූයේ ගුවන්විදුලිය 3 ලෙසිනි. ඊට අතිරේකව සම්ප‍්‍රදායික
දේශීය වැඩසටහන් සඳහාත් තවත් නාලිකාවක් ඇරඹීමට බී බී සී ය කටයුතු කළේය.
එය නම් කළේ ගුවන්විදුලිය 4 ලෙසිනි.
1967 වසර ශ‍්‍රී ලංකාවේත් ගුවන්විදුලි දේපාර්තමේන්තුව සංස්ථාවක් බවට
පත්කළ වසර විය. ඒ වාගේම බි‍්‍රතාන්‍යය ගුවන්විදුලියේ තව තවත් වෙනස්කම් සිදු
කිරීම මෙම අපූරු වර්ෂය තුළදීම සිදු කෙරුණි. ඒ අතර වඩා කැපී පෙනුණේ
ප‍්‍රාදේශීය ගුවන්විදුලි විකාශන ජාලයක් ගොඩනැගීම ඇරඹීමයි. ඉන් පළමුවැන්න
ලෙයිෂස්ටර් ගුවන්විදුලිය. විණි. සුපතළ තේම්ස් රූපවාහිනී සේවය ආරම්භ
කෙරෙනුයේත් 1968 වසරේදීය. එය ලන්ඩන් නගරය කේන්ද්‍ර කරගෙන ස්ථාපිත
කෙරුණි. ඒ හා සමගම ලන්ඩන් නගරය තුළ තව රූපවාහිනී සේවාවක් ආරම්භ
කෙරුණි. එය හැඳින්වූයේ ලන්ඩන් සති අන්ත රූපවාහිනී සේවය නමිනි.
1971 වසරේ පැවැති බි‍්‍රතාන්‍ය මහ මැතිවරණයෙන් නැවතත් බලයට පත් වූයේ
දක්ෂණාංශීක කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයේ නායක එඞ්වඞ් හීත් මහතාය. ඔහු විවෘත
අර්ථ ක‍්‍රමය හෙවත් නිර්බාධ අර්ථ ක‍්‍රමය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි නායකයෙකි.
එහෙයින් එ වනවිට බි‍්‍රතාන්‍ය තුළ ස්ථාපිත කර තිබූ ප‍්‍රාදේශීය ගුවන්විදුලි හා
රූපවාහිනී නාලිකා ද සැලකිල්ලට ගනිමින් ප‍්‍රාදේශීය වෙළෙඳ ගුවන්විදුලි සේවා
ඇරඹීමට පාර්ලිමේන්තු පනතකින් අවසරය ලබා දුනි. මේ අයුරින් ඇරඹෙන
ගුවන්විදුලි සේවා පාලනයත් අවසර පත‍්‍ර හෝ බලපත් ලබාදීමත් ස්වධීන රූපවාහිනී
සේවයේ පරිපාලවයට පැවරීමත් සුවිශේෂ කාරණයකි. එම පාලන මණ්ඩය
හැඳින්වූයේ ෂඊ් නමිනි. ඒ අනුව ප‍්‍රථම ස්වාධීන වෙළෙඳ ගුවන්විදුලි සේවය 1973දී
ආරම්භ කෙරුණි. එය සතුව ගුවන්විදුලි සේවා දෙකක් තිබුණි. ලන්ඩන් විකාශන
සමාගම හා කැපිටල් රේඩියෝ එම ආයතන දෙක විය.
70 දශකය ලංකාවේ ගුවන්විදුලි සේවාවේ ස්වර්ණමය යුගයක් ලෙසට
සලකනවාක් මෙන්ම බි‍්‍රතාන්‍ය රූපවාහිනී සේවයේත් ස්වර්ණමය යුගය ලෙසට
63
ඉතිහාසයට එක්ව ඇත්තේ එම දශකයයි. බී බී සී ය මගින් දෙවෙනි නාලිකාව
ඇඹීමත් සම`ගම සෙසු වෙළෙඳ නාලිකා සම`ග තරගකාරී ලෙස ස්ථාවර වීමට ඊට
අවස්ථාව උදා විණි. මේ ආකාරයට ස්වර්ණමය යුගය පවත්වා ගෙන යෑම උදෙසා
බහුජන රූපවාහිනී සේවාවේත් වෙළෙඳ නාලිකාවලත් තුලනයක් ඇතිව පවත්වාගෙන
යෑමට අවශ්‍ය විය. එය වැඩසටහන්වලදී මෙන්ම ප‍්‍රවෘත්ති සංවාද සංගීත ඇතුළු
විනෝදාත්මක වැඩසටහන් තුළත් තිබිය යුතු විය.
මේ අතර 1966 සිටම කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයට ආරම්භ කිරීමට අවශ්‍යව
තිබුණත් එය 1980 දශකය දක්වාම කම්කරු පක්ෂයේ බලපෑම මත කල්දැමීමට සිදු වූ
සිව්වෙනි නාලිකාව බී බී සී යට තවත් අභියෝගයක් එල්ල කිරීමට දායක විණි. ඉංග‍්‍රීසි
සමාජය තුළ රූපවාහිනිය නිසාම නිර්මාණය වී තිබූ අසනහනකාරීත්වය ප‍්‍රතික්ෂේප
කළ ඇනන් සාමිවරයා සිව්වෙනි නාලිකාවක් ඇරඹීම පිළිබඳව සොයා බැලීමට පත්
කළ කමිටු වාර්තාව මගින් 1977 දී කියා සිටියේ සමබරතාවය රැුකගැනීම හා
අසහනකාරීත්වය ආදිය වෙනුවට සිව්වෙනි නාලිකාව ඇරඹීම අත්‍යවශ්‍ය කටයුත්තක්
ලෙසට හුවා දැක්වූයේ න්‍යායක් ලෙසට ඉදිරිපත් කරමිනි.
කොහොම නමුත් කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය බිහිකළ අති දක්ෂිණාංශික
දේශපාලන නායිකාවක් වූ ‘‘මාග‍්‍රට් තැචර්’’ මහත්මිය 1979 දී බලයට පත්වන තුරුම
එම සිව්වෙනි නාලිකාව ආරම්භ නොකෙරුණි. මේ අනුව 1980 දශකය ඇරඹෙන විට
බි‍්‍රතාන්‍ය රූපවාහිනිය සතුව බහුජන නාලිකා දෙකක්ද වෙළෙද සේවා නාලිකා
දෙකක්ද, බී බී සී 1 සහ 2 පුළුල් ග‍්‍රාහක පිරිසක් ආවරණය කරද්දී බී බී සී 3 සහ 4
නාලිකා සංස්කෘතික වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කරමින් සීමිත පිරිසක් ග‍්‍රහණයට ගෙන
තිබුණි. කොහොම නමුත් 1982 වසරේ දී සිව්වන නාලිකාව විකාශන කටයුතු ඇරඹීය.
නමුත් එම නාලිකාව සතුව අනන්‍ය වූ මැදිරියක් නොතිබුනු හෙයින් තෙවෙනි
නාලිකාවේ මැදිරියක් වැඩසටහන් පටිගත කිරීම් උදෙසා යොදවා ගැනුණි.
බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතික ගුවන්විදුලි සේවාව තවදුරටත් ජනසන්නිවේදන මාධ්‍යයක්
නොව ඉලක්කගත ග‍්‍රාහක ප‍්‍රජාවන් හා පෞද්ගලිකත්වය අපේක්ෂා ඉටුකිරීම සඳහා
මාධ්‍ය මෙහෙය වීමට ගෙන ඇති නව ක‍්‍රමවේදයන් වන්නේ ඒ ඒ ජන කොටස් ඒ ඒ
64
ජාතීන් පුද්ගල විභින්නතාවයන් මෙන්ම ඒ ඒ ජාතීන්ගේ අනන්‍යතාවයන් කුළ ගෝත‍්‍ර
ආගමික ජාතික අනන්‍යතාවය තුළ විභේදනය වීමයි. මේ යටතේ පොදු රසිකත්වය
තුළනොව කණ්ඩායම් හා කලාපීය ඒ ඒ කුලයන්ට අවශ්‍යවන ආකාරයට මාධ්‍ය
සාක්ෂරතාවයක් ඇති කිරීමයි. මෙහිදී බී බී සී ගුවන්විදුලිය සිය ගුවන්විදුලි සේවා තුළ
මෑතකාලීන ඇති කරගත් ප‍්‍රවණතා හමුවේ ජනමාධ්‍යයක් වශයෙන් නොව හුදු ඒ ඒ
සමාජ සහ කලාපීය ජනයාගේ අවශ්‍යතා ඉටු කරන මාධ්‍යක් ලෙස තවදුරටත්
කි‍්‍රයාත්මක වේ.
1* රේඩියෝ 1 (බී බී සී සංගීතය ජනපි‍්‍රය සංගීතය*
2* රේඩියෝ (බී බී සී සරල සංගීතය හා විනෝද*
3* රේඩියෝ 3 (බී බී සී සම්භාව්‍ය සංගීතය*
4* රේඩියෝ 4 බී බීසී කථා වැඩසටහන්
5* රේඩියෝ 5 ලයිෆ් බී බී සී ප‍්‍රවෘත්ති ක‍්‍රීඩා\
6* ටෝක් රේඩියෝ වාණිජ කථා වැඩසටහන්
7* ක්ලැසික් එෆ් එම් වාණිජ සම්භාව්‍ය සංගීතය
8* විර්ජින් 1215 වාණිජ ජනපි‍්‍රය සංගීතය
බී බී සී ලෝක ගුවන්විදුලියේ ලෝක සේවා
ඉංග‍්‍රීසි, ප‍්‍රංශ, ලතින් ඇමෙරිකානු, අරාබි, රුසියානු සහ වෙනත් භාෂා බී බී සී
විකාශනාගාරය සහ බුෂ් නිවහන
පසුගිය සියවස අවසානය දක්වා බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලිය ප‍්‍රවෘත්ති සකස් කොට
මධ්‍යම ලන්ඩනයේ ස්ථාපිත ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය වෙත එවනු ලැබීය. මෙයට
වසර 3කට පෙර ගුවන්විදුලිය රූපවාහිනී ප‍්‍රවෘත්ති සේවා එක්වූ අතර මේ අරමුණින්
බටහිර ලන්ඩනයේ බි‍්‍රතාන්‍යය පවුම් හාරකෝටි දස ලක්ෂයක විදයමින් රූපවාහිනී
මධ්‍යස්ථානයක්ද ගොඩනැගිණි. එහෙත් සජීවි ප‍්‍රවෘත්ති වැඩසටහන් මේ මගින්
65
ඉදිරිපත් නොවිණි. මෙම දැවැන්ත වැය ශීර්ෂය රූපවාහිනී හෝ ගුවන්විදුලි බලපත්
ලබන්නන් සඳහා කිසිදු ලෙසකින් බලපෑමක් සිදු නොකරන බව බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලිය
ප‍්‍රකාශ කළේය.
බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය බුෂ් නිවහන ලෙසට ප‍්‍රකටය. එය එක්තරා
ආකාරයට සංකේතයක් බඳු විය. කෙසේ වුවත් මෙවර ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය
නැවතත් කඩිනමින් ප‍්‍රවෘත්ති වැඩසටහන් ඒකාබද්ධ වීමේ කි‍්‍රයාවලිය ගුවන්විදුලි
සේවකයන්ගේ මනෝභාවයන් බිඳ වැටීමට හේතු විය. බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලියේ හිටපු
පාලන අධ්‍යක්ෂවරයා 1996 වර්ෂයේදී එහි සේවයෙන් ඉවත්ව ගියේයද මෙම ඒකාබද්ධ
කි‍්‍රයාකාරීත්වයට එකඟ නොවූ හෙයිනි.
1928 වර්ෂයේදී බි‍්‍රතාන්‍යය ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානය ගොඩනැගීම ඇරඹූ අතර
එවකට බි‍්‍රතාන්‍ය පවුම් 650,000ක මුදලක් වැය වී තිබේ. කාලයාගේ ඇවෑමෙන්
ඉඩකඩ ප‍්‍රශ්න මතුවීම නිසා ගොඩනැගිලි අලූතෙන් ඉදිකිරීමට සිදුවිණි.
1940 දී දෙවන ලෝක යුද සමයේදී බෝම්බ ප‍්‍රහාරයකින් බුෂ් මන්දිරයේ එක්
ගොඩනැගිල්කට හානි සිදුවිය. මෙම ගුවන්විදුලි විකාශනාගාරය බි‍්‍රතාන්‍ය ජනතාව සිය
මාතෘභූමියේ සංකේතයක් ලෙසින් සැලකීමට පෙළඹීමත් සුවිශේෂ කාරණයකි.
කොහොම නමුත් බුෂ් මන්දිරය බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි සේවයට අයත් නැති බඳු පදනම
මත ලබාගත් ගොඩනැගිල්ලකි. එම ගොඩනැගිල්ල 1922 දී ස්ථාපිත කරන ලද්දකි.
බී බී සී විකාශන ආයතනයේ ඉතිහාසය
1886 දී වයර්ලස් හා ටෙලිග‍්‍රාප් සඳහා බි‍්‍රතාන්‍යයේ ප‍්‍රථම පේටන්ට් බලපත‍්‍රය ගුග්ලිමෝ
මාර්කෝනිට හිමිවීම.
􀂾 1920 වන විට බි‍්‍රතාන්‍යය තුළ ගුවන්විදුලි අනුග‍්‍රාහක සංවිධාන 20ක් බිහිවීම
􀂾 1922 දී බි‍්‍රතාන්‍යයේ පමණක් නොව මානව ඉතිහාසයේ ප‍්‍රථම ගුවන්විදුලි
ආයතනය ස්ථාපිත කිරීම
􀂾 1922 පෙබරවාරි 14දා බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි සේවය ප‍්‍රථම විකාශනය ඇරඹීම
􀂾 1923 දී බී බීසියේ ප‍්‍රතම කළමනාකාර අධ්‍යක්ෂවරයා වශයෙන් ජෝන් චාර්ල්ස්
වල්ෂැම් රීත් පත් වීම
66
􀂾 1922.11.01 සිලිම් දහයේ ගුවන්විදුලි බලපත් හඳුන්වාදීම
􀂾 1922.11.14 දා සිට ලන්ඩනයේ මාර්කෝනි මන්දිරයේ සිට දිනපතා විකාශන
කටයුතු අරඹීම
􀂾 1922.11.15 බර්මිං හැම් හා මැන්චෙස්ටර් සිට විකාශන කටයුතු ආරම්භ කිරීම
􀂾 1923.01.08 ප‍්‍රථම භාහිර විකාශනය
􀂾 1923.05.1 දා සැවෝයි හිල් සිට බී බී සී කි‍්‍රයාත්මක වීම
􀂾 1923.11.26 ඇමරිකාවට විකාශන සේවා හුවමාරුව හා අත්හදා බැලීම
􀂾 1923.12.30 පොළොවේ ප‍්‍රතිවිකාශනාගාර උපයෝගී කරගෙන යුරෝපයේ ප‍්‍රථම
වරට විකාශන විසුරුවා හැරීම
􀂾 1924.02.05 ප‍්‍රථම වරට ග‍්‍රීන්වේච් වේලා සංඥා විසුරුවා හැරීම
􀂾 1924.02.14 බිග් බ්‍රේන් සංඥා විසුරුවා හැරීම
􀂾 1925.07.25 දිගු තරංග විකාශන ඇරඹීම
􀂾 1927.01.01 බී බී සී සංස්ථාවක් බවට පත්වීම
􀂾 1927.11.11 මුල් වරට අධිරාජ්‍ය සේවා විකාශන අත්හදා බැලීම
􀂾 1929.11.06 පළමුවරට දේශපාලන වැඩසටහනක් වෙස්විනාස්ටර් හි සිට ඇරඹීම
􀂾 1932 සැවෝයි සිට විදේශ සේවා විකාශන මන්දිරය වෙත රැුගෙන ඒම
􀂾 1936.11.02 ඇලෙක්සැන්ඩන් පැලැස්හි සිට නිල රූපවාහිනී විකාශන ඇරඹීම
􀂾 1940 දී දෙවන ලෝක සංග‍්‍රාම වෙනුවෙන් හමුදා සේවාවක් ඇරඹීම
􀂾 1943 දී යුරෝපීය භාෂා 45න් විකාශන ඉදිරිපත් කිරීම
􀂾 1954දී පේ‍්‍රක්ෂක සංඛයාව ගුවන්විදුලි ග‍්‍රාහක සංඛ්‍යාව ඉක්මවා රූපවාහිනිය
පෙරට ඒම
􀂾 1954 දී වාණිජ රූපවාහිනී ඇරඹීමට අවසර දීමට බි‍්‍රතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුව තීරණය
කිරීම
􀂾 1963 නව විකාශන පනතක් සම්මත කිරීම
􀂾 1964 දී බී බී සී යේ දෙවන නාලිකාව ඇරඹීම
􀂾 1966 දී ප‍්‍රථම වර්ණ රූපවාහිනීසේවාව ඇරඹීම
􀂾 1967 දී බී බී සීය රේඩියෝ 1 සේවාව ඇරඹීම
􀂾 1973 දී ප‍්‍රථම වාණිජ ගුවන්විදුලිය ඇරඹීම
􀂾 1979 දී මාගර්ට් තැචර් අගමැතිනිය බී බී සීයේ සිව්වෙනි නාලිකාව විවෘතකිරීම
􀂾 1981 දී බි‍්‍රතාන්‍ය තුළ ප‍්‍රතම කේබල් රූපවාහිනී නාලිකාව ඇරඹීම
􀂾 1984 දී කේබල් රූපවාහිනිය ස්කයි හා සම්බන්ධ වීම
􀂾 1990 දී බී බී සී ය චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය රූපවාහිනියට සම්බන්ධකිරීම
67
මෙලෙසින් බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි සේවාව ඒ ඒ කලාප වලට හා ජනකොටස්
ඉලක්ක කරගනිමින් භාෂා විවිධත්වය මෙන්ම කලාපීය විවිධත්වයන්ට අනුකූලව විවිධ
නාලිකා ඔස්සේ පේ‍්‍රක්ෂකයාට සමීප විය. ප‍්‍රධාන ජනසන්නිවේදන මාධ්‍යක් බවට
පත්ව තිබූ බී බී සීය තවදුරටත් සියවිකාශන කටයුතු පුළුල් කරමින් එක් එක් කලාප
වල භාෂා විවිධත්වය හා ජාතීන් අතර පවත්නා විවිධත්වයට අනුකූලත්වය දක්වමින්
ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාවන්ට අවශ්‍ය පරිදි සිය සේවාවන් පුළුල් කරන ලදී. මෙහිදී ඒ ඒ
ජන කොටස් වල අධ්‍යාපනය භාෂාව උප භාෂා සංස්කෘතිය, ආගමික විවිධත්වය,
සංස්කෘතික විවිධත්වය, ආර්ථික විවිධත්වය යන විවිධත්වයන් මෙන්ම සාක්ෂරතාවය
යන සාධකයන්ද උපයෝගී කරගනිමින් නව මාධ්‍ය කලාව තුළ කුඩා අනුකොටස්
වලට බෙදෙමින් සිය ශ‍්‍රාවකත්වය පුළුල් කිරීමටත් ඔවුන්ට ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමටත්
මාධ්‍ය මෙහෙවර හැඩගස්වන ලදී.
‘‘සඳ මත පා තැබීමේ සජීවි විකාශයක්, බි‍්‍රතාන්‍ය රාජකීය පවුලේ විවාහයත්,
දෙවන ලෝක යුද්ධය වාර්තා කිරීමත්, ගල්ෆ් යුද්ධය වාර්තාකිරීමත්, ඉරාක යුද්ධය
වාර්තා කිරීමත්, ඉන්දිරා ඝාන්ධි ඝාතනය වාර්තා කිරීමත්, ඩයනා කුමරියගේ ඝාතනය
වාර්තා කිරීමත්,’’ වැනි ප‍්‍රධාන පෙළේ සිදුවීම් හරහා ලෝක ජන මාධ්‍ය සේවාවට
අමතරව ඒ ඒ කලාප වල වෙසෙන ජනතාවට සමීප වීම සඳහා නව මාධ්‍ය ප‍්‍රවේශයක්
ලෙස නැරෝ කාස්ටින් සේවාව තුළින් ශාවකයාට සමීප වීමට කි‍්‍රයාකර තිබේ.
‘‘නැරෝ කාස්ටින්’’ යනු ජනතා ආකල්ප හා ඔවුනගේ අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින්
ඔවුනට අවශ්‍ය පරිදි වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කිරීමත් එම වැඩසටහන් සඳහා ශ‍්‍රාවකයාට
සජීවීව දායකත්වය සැපයීමටත් වැඩසටහන්හි අන්තර්ගතයට ශ‍්‍රාවකයාට
මැදිහත්වීමටත් හැකිවන පරිදි මාධ්‍ය භාවිතා කිරීම මෙහිදී ප‍්‍රධාන වේ.
ඇමෙරිකානු හඩ ගුවන්විදුලි සේවාව
දෙවෙනි ලෝක මහා සංග‍්‍රාමය ඇරඹීමට පෙර ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය
තුළ කි‍්‍රයාත්මක වූයේ පෞද්ගලික අංශයට අයත් ගුවන්විදුලි සේවාවන්ය. ජාතික
ගුවන්විදුලි විකාශන සමාගමේ ජාත්‍යන්තර හෙවත් ධවල ජාලය භාෂා 6ක් විසුරුවා
හැරීම සිදු කෙරිණි. ඊට අතිරේකව කොලොම්බියානු ගුවන්විදුලි ජාලය රටවල් 8ක්
68
තුළ විකාශන මධ්‍යස්ථාන 64ක් ස්ථානගත කර තිබෙ. ඒවාගේම එක්සත් ජනපදයේ
ඔහියෝහි සින්සිනාට් නගරයේ ක්‍රොස්ලි සමාගම ස්ථානගත කර තිබුණි. එය කෙටි
තරංග ඔස්සේ විකාශනය කෙරිණි. මේ අතර 1930 දී පර්යේෂණ වැඩසටහන් ද
විකාශනය කෙරිණි.
කි‍්‍ර.ව. 1939 දී සන්ධීය සන්නිවේදන කොමිසම පහත දැක්වෙන ආකාරයට
හඳුන්වා දීම සිදු විය.
ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි විකාශන බලපත‍්‍රයක් ලබා දෙනුයේ ජාත්‍යන්තර
ගුවන්විදුලි විකාශන සේවාවකට පමණි. එහෙත් එම බලපත‍්‍රය නිකුත් කරනුයේ ‘‘ටේ’’
සංස්කෘතිය විදහා දැක්වීමත් ජාත්‍යන්තර හොඳ හිත වර්ධනය කිරීම අවබෝධය හා
සහයෝගීතාව වර්ධනය කිරීම අරමුණු කොට පමණි. සෑම වැඩසටහනක් ම එම
අරමුණු පදනම් කරගත යුතු නමුත් ඇමෙරිකානු මහාද්වීපික ශ‍්‍රාවකයන් අවශ්‍යතා ඉටු
කිරීමේ අවශ්‍යතාවයක් මෙම සේවාවන් මගින් අපේක්ෂා නොකෙරේ.
වොෂින්ටන් නිරීක්සකයන්ගේ මතය වූයේ එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය
දෙපාර්තමේන්තුවේ යහපත් අසල්වැසියා පිළිවෙත බලාත්මක කිරීම උදෙසා මෙ
පිළිවෙත හඳුන්වා දුන් බවයි. නමුත් ගුවන්විදුලි විකාශකයන් බහුතරයකගේ මතය
වූයේ රජය ඍජු කප්පාදුවකට උත්සාහ කරන බවයි.
1940 දී එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවට අනුබද්ධව නෙල්සන්
රොකපෙලර්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ඒජන්සියක් වූ අන්තර් ඇමෙරිකානු කටයුතු
පිළිබඳ සම්බන්ධීකාරක ආයතනය කි‍්‍රයාත්මක කෙරිණි. නාසි ප‍්‍රචාරක ජාලයට
එරෙහිව ප‍්‍රතිචාර දැක්වීම උදෙසා ලතින් ඇමෙරිකාව තුළ කෙටි තරංග සංඥා ක‍්‍රමය
භාවිතයට ගැනෙනුයේ මෙම පසුබිම තුළය. තොරතුරු සම්බන්ධීකාරක කාර්යාලය
මගින් සෑම විකාශන මධ්‍යස්ථානයක් වෙතම සංකේතාත්මකව නිවේදන යැවීම සිදු
කෙරුණත් එය ප‍්‍රවෘත්ති විකාශනය හා සැසදීමේ දී කිසිසේත්ම කාර්යක්ෂම
කි‍්‍රයාදාමයක් නොවීය.
දෙවෙනි ලෝක සංග‍්‍රාම සමයේ ඇමෙරිකානු හ`ඩ ඇරඹෙයි.
69
1942 ජනවාරී මාසයේදී එක්සත් ජනපද රජය පෞද්ගලික අංශයට අයත්ව තිබූ
සියලූම ගුවන්විදුලි විකාශනාගාරවලින් දිනකට විනාඩි 15ක කාලයක් බදු ගැනීමට
පෙළඹිණි. එම විනාඩි 15 තුළ විකාශනය කිරීම සඳහා ඔ්‍යැ ඩදසජැ දෙ ්පැරස නමැති
වැඩසටහන් හඳුන්වා දුණි. ශ්බනැැ ෘදදාකැ නමැති සංඥාවකින්ද එම වැඩසටහනට
කෙටි විවේකයක් නිර්මාණය කර තිබීමත් සුවිශේෂ කාරණයකි.
යුධ තොරතුරු කාර්යාලය මගින් 1942 දී සංවිධානය කළ ඇමෙරිකානු හ`ඩ
ප‍්‍රවෘත්ති වැඩසටහන නාසි ජර්මානුවන් යටතේ පැවැති උතුරු අපි‍්‍රකානු යුරෝපා සහ
ජපානයට යටත්ව පැවැති දකුණු ශාන්තිකර කලාපීය ප‍්‍රදේශ ආවරණය කෙරෙන
ආකාරයට විකාශනය කිරීමත් සුවිශේෂ කාරණයකි.
මේ ආකාරයට ඇමෙරිකානු හ`ඩ වැඩසටහන ඔස්සේ සෑම දිනකම එම
වේලාවට අපි ඔබට ඇමෙරිකාව ගැනත් යුද්ධය පිළිබඳවත් කතා කරන්නම්. ප‍්‍රවෘත්තිය
යහපත් හෝ අයහපත් වුවත් අප සත්‍යයම පවසන්නෙමු. යැයි පැවසීමත් චාරිත‍්‍රයක්
බවට පත්විය. ඇමෙරිකානු හ`ඩ විකාශණය මෙහෙයවීමේ වගකීම යුද තොරතුරු
කාර්යාලය පවරා ගැනීම සිදු කෙරෙනුයේ 1942 මැදභාගයේදීය.
ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලි සේවාවක් බවට ක‍්‍රමිකව පත්වෙද්දී බි‍්‍රතාන්‍ය
ගුවන්විදුලි සංස්ථාව සමග ගිවිසුමකට එළඹිණි. එමගින් මධ්‍යම තරංග විකාශන
පහසුකම් බෙදාහදා ගැනීමත් එය උතුරු අපි‍්‍රකාවේ ටියුනීසියාව දක්වා
ව්‍යාප්තකිරීමටත් මිත‍්‍ර හමුදා ඉතාලියේ පැලර්මෝ හා බාරි ප‍්‍රදේශ අත්පත්
කරගැනීමෙන් පසුව එම ප‍්‍රදේශවලට විකාශන කටයුතු පුළුල් කිරීමත් එම එකඟතාව
මඟින් සිදු කෙරිණි. යුරෝපයේ ඇමෙරිකානු ගුවන්විදුලි විකාශන මධ්‍යස්ථානය තුළ
ස්ථාපිත කිරීමත් මෙම වකවානුව තුළ සිදු කෙරිණි.
කොහොම නමුත් ආසියාව ඉලක්ක කර විකාශන කටයුතු ඇරඹීම 1941
කැලිෆෝර්නියාව තුළ ස්ථාපිත කළ එක් ට‍්‍රාන්ස්මීටරයක් මගින් සිදු විය. එම සේවාව
පුළුල් කිරීම අරමුණු කර හවායි හි තවත් ට‍්‍රාන්ස්මීටරයක් ස්ථාපිත කෙරුණු අතර
පිලිපීන ¥පත් ජපන් ආක‍්‍රමණිකයාගෙන් මුදාගත් පසුව එහිද විකාශන කටයුතු
ඇරඹිණි.
70
1945 අගෝස්තු මාසයේදී ජපානයේ ‘‘හිරෝෂිමා නාගසාකි’’ නගර වෙතට
පරමාණු බෝම්බ හෙළා ජර්මනිය සේම ජපන් ¥පත් සමූහයත් කොන්දේසි විරහිතව
යටත් වීමෙන් පසුව යුද්ධය නිමා විණි. ඒ වන විට ට‍්‍රාන්සිමීටර් 39කින් සමන්විත
විකාශනාගාර පද්ධතියක් ඔස්සේ භාෂා 40ක් මගින් ලොව පුරා විකාශන කටයුතු
පවත්වාගෙන යාමට ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලි සේවය සමත්ව තිබිණි. විකාශනය
කළ සියලූම වැඩසටහන් ඇමෙරිකාවේ නිව්යෝර්ක් හා කැලිෆෝර්නියානු
මධ්‍යස්ථානවල නිපදවා විකාශණය කිරීමත් සුවිශේෂ කාරණයකි. කැලිෆෝර්නියානු
මධ්‍යස්ථානය සැන්ෆ‍්‍රැන්සිස්කෝ හි ස්ථාපිත කර තිබිණි. නිව්යෝර්ක් නගරය තුළ
පමණක් වැඩසටහන් 1000ක් පමණ නිෂ්පාදනය කළ බව ඇමෙරිකානු හ`ඩ
ඉතිහාසයේ දැක්වේ. එම වැඩසටහන්වලට සංගීත ප‍්‍රවෘත්ති විචාරක සහ ඇතුළත්
කෙරිණි. ඊට අතිරේකව ඇමෙරිකානු හ`ඩ නිපදවූ සුවිශේෂ වැඩසටහන් ද ඇතුළත්
කෙරිණි. මේ අතර 1945න් පසුව අරාබි සේවය ඇතුළු ඇමෙරිකානු හ`ඩ විසුරුවා හළ
සේවාවන් අඩක්ම විකාශනය අත්හිටුවිණි. ඒවාගේම ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය
එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවට මාරු කිරීමත් 1945 දීම සිදු කෙරිණි.
විකාශන පහසුකම්
ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලි විකාශන පද්ධතිය මුලින්ම ස්ථාපිත කෙරුණේ
ඔහියෝ හි බට්ලර් ප‍්‍රාන්තයේ යුනියන් ටවුන්සිප් ප‍්‍රදේශයේ පිහිටි අක්කර 625 කින්
යුත් භූමියහකය. බෙදනී රිලේ පොළ 1944 සිට 1994 දක්වා වූ වසර 50ක කාලය පුරා
කි‍්‍රයාත්මක විණි. ඊට අතිරේකව කැලිෆෝරිනියාවේ ඩික්සන්, හවායා, ඔකිනාවා,
ලයිබීරියා, කොස්ටරිකා හා බෙලීස් කි‍්‍රයාත්මක කෙරිණි.
මේ වන විට ඇමෙරිකානු හ`ඩ සහ ෂඊඊ ආයතනය මගින් කෙටි තරංග
විකාශන හා ඇන්ටෙනා මධ්‍යස්ථාන දෙකක් ඇමෙරිකාව තුළ පවත්වාගෙන යයි.
කැලිෆොරනියාවේ ඩෙලානෝ හි එක් මධ්‍යස්ථානයක්ද , උතුරු කැරොලිනා හි
ග‍්‍රීන්විල් ප‍්‍රදේශයේ අනෙක් මධ්‍යස්ථානයද ස්ථාපිත කර තිබේ. ඩෙලානෝ හි
මධ්‍යස්ථානය වඩාත් ජනාදරයට පත්ව ඇත්තේ සුවිශේෂ තාක්ෂණික පහසුකම්වලින්ද
71
සමන්විත වීම නිසාවෙනි. එම මධ්‍යස්ථානය සෙසු විකාශන ආයතන අනුගමනය කළ
යුතු නීති රීතිවලින් නිදහස් කර තිබීමත් කැපී පෙනෙන කාරණයකි.
ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලියේ භාෂා විවිධත්වය
ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය ජාත්‍යන්තර භාෂා ඇතුළු ලොව පුරා කි‍්‍රයාත්මක
භාෂා 46ක් මගින් සිය විකාශන කටයුතු පවත්වාගෙන යයි.
ඇෆන් , ඔරෝමෝ, ග‍්‍රීක්, පෘතුගීසි, වියට්නාම්, ඇල්බේනියන්, හවුසා, රුසියානු,
ඇම්හරික්, හින්දි, සර්බියානු, ආර්මේනියාන්, ඉන්දුනීසියානු, ෂෝනා, අසර්බයිජාන්,
බ්මර්, සෝමාලි, බන්ග්ලා, කින්යාර්වන්ඩා, ස්පාඤ්ඤ, බොස්නියානු, කිරුන්ඩි,
ස්වාහිලී, බුරුම, කොරියානු, ටගලොග්, කැන්ටොනීස්, කුර්දිෂ්, තායි, කි‍්‍ර ඕලා, ලාම්,
ටිබෙටන්, ඩාරි, මැසිඩෝනියානු, ටිග්රිග්නා, ඉංග‍්‍රීසි, මැන්ඩරීන්
මෙම භාෂා විකාශනය හා විකාශනය කෙරෙන පැය ගණන තීරණය
කෙරෙනුයේ පවත්නා ලෝක තත්ත්වයන් එක්සත් ජනපද රජයත් පාදක කරගනිමිනි.
ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි විකාශන කාර්යාංශයේ පත‍්‍රිකාවකට අනුව 2001 වසරේදී
ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය මගින් භාෂා 53ක් ඔස්සේ සිය වැඩසටහන් විකාශය
කර තිබේ. ඊට අමතරව සිය රූපවාහිනී සේවය මගින් ද භාෂා 12 ක් උපයෝගී
කරගනිමින් සිය විකාශන කටයුතු සිදුකර ඇත. උදාහරණයක් වශයෙන් 2007 ජුලී
මාසයේදී ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය විනාඩි 30ක වැඩසටහනක් සෝමාලි
සේවාවට එක් කළේය. විනාඩියක ප‍්‍රවෘත්ති වැඩසටහනකුත් සමගින් පැයක සජීවී
විකාශනයක් එමගින් සිදු කළේය.
ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය ඒජන්සි හෙවත් නියෝජිතායතනය ගණනාවක
කොටස්කරුවකු ලෙසින්ද කි‍්‍රයාත්මක වේ. එය 1942 සිට 1945දක්වා කාලය තුළ යුද
තොරතුරු කාර්යාංශයේ කොටස්කරුවකු ලෙසින් කි‍්‍රයා කළේය. 1945 සිට 1953 දක්වා
ම රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ කි‍්‍රයාත්මක කෙරිණි. 1953 දී ඇමෙරිකානු හ`ඩ
එක්සත් ජනපද තොරතුරු ඒජන්සිය යටතට ගැණුනි. 1999 දී ඹ්ෂ් ආයතනය
අහෝසි කිරීමත් සමගම ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලි මණ්ඩලය යටතේ පාලනය
72
ඇරඹිණි. එම මණ්ඩලය අධ්‍යක්ෂවරුන්ගෙන් සැදුම්ලත් එකක් විය. එය ස්ව්‍යංපාලිත
ඇමෙරිකානු රජයේ නියෝජිත ආයතනයකි. නමුත් එයට ද්විත්ව සාමාජිකත්වය
තිබීමත් සුවිශේෂ කාරණයකි. ඊඊඨ හෙවත් ගුවන්විදුලි විකාශන මණ්ඩලයීය පාලක
සාමාජිකත්වය ඇමෙරිකානු රාජ්‍ය ලේකම්වරයාට ද හිමිව තිබේ.
ඇමෙරිකානු හ`ඩ මව් සංවිධානය ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා පත්කළ
ගුවන්විදුලි පාලක මඩුල්ලයි. එය ස්ථාපිත කර ඇත්තේ ඇමෙරිකානු හ`ඩ සේවයේ
සුරක්ෂිතතාව උදෙසාය. සෙසු හමුදාමය නොවන ඇමෙරිකානු අනුග‍්‍රහය ලත්
ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි සේවා දේශපාලන බලපෑමනේ මුදාහැරීමත් එහි තවත්
අරමුණකි.
නිරවි යුද්ධ සමය
1946 දී ඇමෙරිකානු හ`ඩ එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව වෙතට
මාරු කළේය. 1947 දී ඇමෙරිකානු හ`ඩ රුසියානු බසින් විකාශනය කිරීමත්
අරඹනුයේ ඇමෙරිකානු නායකයන් හා ප‍්‍රතිපත්ති ඉලක්ක කර නෙ යන සෝවියට්
ප‍්‍රචාරක ජාලයට ප‍්‍රතික‍්‍රයා දැක්වීම උදෙසාය. නමුත් එම කි‍්‍රයාදාමයන් අසාර්ථක
කරමින් 1949 අපේ‍්‍රල් 24දා සිට ඇමෙරිකානු හ`ඩ විකාශන සේවා ආක‍්‍රමණය කරමින්
විද්‍යුත් උපක‍්‍රම මගින් අවුල් කිරීමේ වැඩපිළිවෙලක් ඇරඹීමට සෝවියට් රාජ්‍යය
කටයුතු කළේ මෙම පසුබිම තුළය.
ඊළඟ වසර කිහිපය ඇතුළත දී ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලියේ විශිෂ්ට
භූමිකාව පිළිබඳව ඇමෙරිකානු රජය විවාද කළේය. සෝවියට් දේශය ඇතුළු සෙසු
රාජ්‍යයන් ගෙන යන ප‍්‍රචාරක වැඩපිළවෙළට එරෙහිව සටන් කිරීමේ එක්සත් ජනපද
විදේශ පිළිවෙතේ එක් කොටසක් බවට මෙම ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය
කි‍්‍රයාත්මක කෙරුණු බව ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලියේ ඉතිහාසය සඳහන් කරයි.
එහෙත් සෝවියට් පාර්ශ්වය ඇතුළු තුන්වෙනි ලෝකයේ රාජ්‍යයන් හි එම කි‍්‍රයාදාමය
පිළිබඳ මතය වී ඇත්තේ ළදරු සෝවියට් කොමියුනිස්ට් රාජ්‍යයට එරෙහි ප‍්‍රතිවිප්ලවය
දියත් කිරීමේ ඇමෙරිකානු පිළිවෙතේ තවත් එක් අංශයක් වනුයේ ඇමෙරිකානු හ`ඩ
බවයි.
73
මේ අතර 1950 ජනවාරි පළමුවෙනිදා අරාබි සේවය ඇරඹිණි. ප‍්‍රථමයෙන්
දිනකට පැය බාගයක වැඩසටහනකින් ඇරඹුණු අරාබි සේවය 1956 සූවස් අර්බුද
සමයේදී දිනකට පෑ 14 1/2ක කාලයක් සිය විකාශන කටයුතු ව්‍යාප්ත කිරීමට කටයුතු
කෙරිණි. නමුත් සූවස් අර්බුදය බටහිරට අවාසිදායක ලෙසින් නිමාවට පත්වීමත් 1958
සිට අරාබි සේවාවේ විකාශන කටයුතු නැවතත් දිනකට පෑ 6 දක්වා අඩු කිරීමත්
සුවිශේෂ කාරණයක් විය.
1952 දී ඇමෙරිකානු වෙරළාරක්ෂක සේවාවේ නෞකාවක මැදිරියක් සහ රිලේ
පහසුකම් ද ගොඩනගමින් එය කුරියර් ලෙසට නැවත නම් කිරීමටත් පෙළඹුණි. එහි
ඉලක්ක ගත ශ‍්‍රාවක පිරිස වූයේ රුසියානු හා එහි සංවිධානගත රාජ්‍යයන්හි
ජනතාවය. කුරියර් ජංගම ගුවන්විදුලි සේවා නෞකා කණ්ඩායමක පුරෝගාමීයා බවට
පත්වුවාය. එය ඉදිකිරීමේ දී දායක කරගත්තේ දෙවැනි ලෝක මහා සංග‍්‍රාම සමයේ
ලත් නාවුක හමුදාව අත්දැකීම් වීමත් කැපී පෙනෙන කාරණයකි. එම යුගෙය්දීත්
පාවෙන ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන ලෙසින් යුද නෞකා යොදවා ගැනීමට මිත‍්‍ර සංධානය
සමත් විය.
කොහොම නමුත් කුරියර් ජංගම ගුවන්විදුලි සේවාව රොඞ්ස් දිවයිනට එපිටින්
නැංගුරම් දැමීමට කටයුතු කළේ මුහුද කොල්ලකාරී නෞකාවක භූමිකාවක් රඟ
දැක්වීමෙන් වළකින බවට ග‍්‍රීක රජයට සහතිකයක්ද ලබා දෙමිනි. ගුවන්විදුලි විකාශන
පහසුකම් ගොබිම වෙත ලැබෙන තෙක් සාගරගත ගුවන්විදුලි සේවාව 1960 දක්වා
පවත්වාගෙන යාමට කුරියර් කාර්ය මණ්ඩලය සමත් වූහ. 1950ත් 1960ත් අතර
යුරෝපය පුරා ගුවන්විදුලි සේවා මධ්‍යස්ථාන පිහිටුවීමේ කි‍්‍රයාදාමයට කුරියර් ජංගම
ගුවන්විදුලි සේවය ලබාදුන්නේ අමිල මෙහෙවරකි. එම කි‍්‍රයාවලියේදී ඉංජිනේරුවන්
පුහුණු කිරීමටත් කුරියර් පුරෝගාමී මෙහෙවරක් ඉටු කළේය. එම ඉංජිනේරුවන්
පසුකාලීනව යුරෝපයේ විවිධ වාණිජ ගුවන්විදුලි සේවා ගොඩනැගීමටත්
පවත්වාගෙන යාමටත් සුවිශේෂ දායකත්වයක් ලබාදුන් බවත් ඇමෙරිකානු හ`ඩ
ඉතිහාසයේ දැක්වේ.
74
මේ අතර ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලියේ පාලනය රාජ්‍ය
දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ඉවත් කොට ඇමෙරිකානු තොරතුරු ඒජන්සියට පැවරීම 1953
දී සිදු කෙරිණි. ඉන් අනතුරුව මෙම ගුවන්විදුලි සේවය ලොව පුරා විකාශන කටයුතු
ඇරඹුවේය. එහිදී යකඩ තීරයෙන් එපිට රටවලටත් මහජන චීනයටත් සිය විකාශන
කටයුතු මෙහෙයවීම මගින් ඔවුන්ගේ සැබෑ අරමුණු පරමාර්ථ අනාවරණය විණි. 1980
දී තවත් සුවිශේෂ පියවරක් ඉදිරියට තබමින් වර්ල්ඞ් නෙට් චන්ද්‍රිකාව යොදවා ගනිමින්
රූපවාහිනී සේවාවක් අරඹීමටත් ඹ්ෂ් ආයතනය කටයුතු කළේය. 2004 වර්ෂයේදී
එම වර්ල්ඞ් නෙට් චනද්‍රිකා රූපවාහිනී සේවාව ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය සමග
ඒකාබද්ධ වීම සිදු කෙරිණි.
1950-60 දශකය තුළදී ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය මගින් ඇමෙරිකානු ජෑස්
සංගීතමය වැඩසටහන් ප‍්‍රචාරය කිරීමත් එය ලොව පුරා අතිශයින්ම ජනපි‍්‍රවීමත්
සුවිශේෂ කාරණයකි. උදාහරණ වශයෙන් 1956 දී දකුණු අපි‍්‍රකාව ඉලක්ක කර සෑම
දිනකම රාත‍්‍රී කාලයේදී විකාශය කළ පෑ දෙකක ජෑස් වැඩසටහන පෙන්වා දිය
හැකිය. එම වැඩසටහනට ඇමෙරිකාවේ සුපතළ සංගීතඥයින් වූ ඞීසී ගිලෙස්පි ලූවිස්
ආම්ස්ට්‍රෝන්ග් සහ ඩියුක් වෙලිංටන් ද සහභාගී වූ අතර එම වැඩසටහනට අනුග‍්‍රහය
දැක්වූයේ එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව විසිනි.
නිරවි යුද සමය පුරා ඉලක්ගත බොහෝ රටවල් රාජ්‍ය අනුග‍්‍රහයෙන්
ඇමෙරිකානු හඩ වැඩසටහන් අවුල් කිරීමට පෙළඹුණි. ඇතැම් විට විචාරකයන් ප‍්‍රශ්න
කළේ මෙම විකාශන කටයුතුවල අරමුණු හෝ ඵල ප‍්‍රයෝජනය කුමක්ද යන්නයි.
පෝලන්තය 1956 දී එම වැඩසටහන් අවුල් කිරීම නැවැත්වූ නමුත් 1970 දක්වාම
බල්ගේරියානු රජය එම වැඩසටහන් අවුල් කිරීම අඛණ්ඩවම සිදු කළේ ඇමෙරිකානු
අරමුණු නිසි ලෙස අවබෝධ කරගනිමිනි. ඒවාගේම 1956 සිට ම ඇමෙරිකානු හඩ
ගුවන්විදුලියේ චීන භාෂාවෙන් විසුරුවා හළ වැඩසටහන් අවුල් කිරීම අඛණ්ඩවම සිදු
කිරීමට මහජන චීන රජය කි‍්‍රයාත්මක වූයේ සිය විප්ලවයට එරෙහි ප‍්‍රතිප්ලවකාරී
කි‍්‍රයාදමය මර්ධනය කිරීමේ අභිලාෂයෙනි.
75
කොහොම නමුත් සෝවියට් ගිවිසමත් සෝවියට් සංගමයත් බිඳ වැටීමත්
සම`ගම සෝවියට් විරෝධී ව්‍යාපාරයේ කි‍්‍රයාකාරීන් සම`ග සම්මුඛ සාකච්ඡුා
පැවැත්වීමට ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය කටයුතු කළේය. එහිදී ඔවුන් සියලූ
දෙනාම කියා සිටියේ ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය ම`ගින් සෝවියට් පාලනයට
එරෙහිව ගෙන ගිය කොමියුනිස්ට් විරෝධී මතවාදය ඉතාමත් සාර්ථක වූ බවයි.
කොහොම නමුත් මහජන චීනය ඇමෙරිකානු හ`ඩ වැඩසටහන් අවුල් කිරීමේ
කි‍්‍රයාදාමය අඛණ්ඩවම ගෙන යෑම සිදු කෙරිණි. එමඟින් අපේක්ෂා කළේ තමන් ඇරඹූ
ප‍්‍රතිවිප්ලවකාරී ප‍්‍රචාරණ කි‍්‍රයාවලියේ බලපෑම සෝවියට් සමාජවාදී සමාජයන්ට සිදු
කර ඇති බලපෑම හානිය කේසේද යන්න තහවුරු කරගැනීමයි.
මේ අතර සෝවියට් දේශයට කළ දේම මහජන චීනයටත් සිදු කිරීමේ අටියෙන්
එක්සත් ජනපද රජය ඇමෙරිකානු හ`ඩ යොදවා ගනිමින් ප‍්‍රතිවිප්ලවකාරී වැඩසටහන්
ප‍්‍රචාරය කිරීම ඇරඹූ නමුත් චීන රජය එම විකාශන කටයුතු අවුල් කිරීමට සිය
තාක්ෂණය උපයෝගී කරගත්තේය. බෙජුකල්හි ස්ථානගත කර තිබූ රුසියානු විකාශන
මධ්‍යස්ථානයක් දායක කරගෙන ඇමෙරිකානු හ`ඩ චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය ඔස්සේ
ඉරානය තුළ ප‍්‍රතිව්පලවකාරී කි‍්‍රයාදාමයක් අරඹා ඇති බව කියුබානු රජය මගින්
ඉරානයට දැනුම්වත් කළේ මෙම පසුබිම තුළය.
එහෙත් ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලියේ හිටපු අධ්‍යක්ෂ ඬේවිඞ් ජැක්සන් කර
ඇති ප‍්‍රකාශයක සඳහන් වූයේ සිය ආයතනයේ ප‍්‍රතිවිල්වකාරී ගුවන්විදුලි වැඩසටහන්
අවුල් කිරීමේ කි‍්‍රයාදාමයක් අනුගමනය කිරීමෙන් වැළකී අසන්නන්ට ශ‍්‍රවණයට
ඉඩදීමේ පිළිවෙතක් අනුගමනය කිරීමට උතුරු කොරියානු රජය කටයුතු කරන බවයි.
උතුරු කොරියානු පාලනය වෙනත් උපයා මාර්ග අනුගමනය කිරීමට කටයුතු කළත්
උතුරු කොරියානු අසන්නන් තමන්ගේ හොඳ සම්පත්දායකයන් බවත් ජැක්සන්
අවධාරණය කරයි.
1960 - සහ 1970 දශකයන්හි දී ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය යුගයේ වඩාත්ම
වැදගත් සිද්ධීන් ලෙසට ප‍්‍රකට කණිටු ‘‘මාටින් ලූතර් කිංගේ’’ දේශනය ‘‘නීල්
ආම්ස්ට්‍රෝංගේ’’ ප‍්‍රථම සඳ මත පා තැබීම වැනි දෑ සජීවීව ආවරණය කිරීමට සමත්
76
විය. කියුබානු මිසයිල් සිද්ධියේ දීත් පෑ 24 මුළුල්ලේම ඒ පිළිබඳව ඇමෙරිකානු රජයේ
ආකල්පයට අනුකූලව එය ආවරණය කිරීමට කටියුතු කළේ ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙනි.
1980 දශකය ආරම්භයේදී ඇමෙරිකානු හ`ඩ නව වැඩසටහන් නිර්මාණය කර
විකාශන ජාලයන් පුළුල් කිරීම උදෙසා ඇමෙරිකානු ඩොලර් කෝටි 130ක නව
ව්‍යාපෘතියක් ඇරඹුවේ නවතම තාක්ෂණයත් ඊට එක් කිරීම අරමුණු කොටය.
ඒවාගේම අසූව දශකය තුළදී ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලි සේවයට අනුබද්ධව
රූපවාහිනී සේවාවකුත් ඇරඹීමට පාලකයෝ පියවර ගත්හ. එහිදී මාර්ටි ගුවන්විදුලිය
හා මාර්ටි රූපවාහිනිය ඔස්සේ කියුබාව ඉලක්ක කර නවතම වැඩසටහන් රාශියක් ද
විකාශනය කිරීමට ඇමෙරිකානු හ`ඩ පාලනකටයුතු කළේය. එම වැඩසටහන්
විකාශනය අවුල් කිරීමටත් ඇමෙරිකානු රජයට දැඩි විරෝධය පළ කිරීමටත් කියුබානු
රජය කටයුතු කළේ ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලියට මාධ්‍ය සදාචාරයක් තබා
සදාචාරයක් හෝ නොමැති බව හුවා දක්වමිනි.
මේ අතර 1980 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ඇෆ්ගනිස්ථානයට ඩාරී භාෂාවෙන් ද,
1982 දී පැෂටෝ බසින්ද සිය විකාශන කටයුතු ඇරඹීමට ඇමෙරිකානු හඩ සේවය
පියවර ගත්තේය.
1985 දී යුරෝපා ඇමෙරිකානු හ`ඩ මගින් චන්ද්‍රිකා ඔස්සේ ්ඵ හා ත්‍ඵ සහ
කේබල් සේවා විකාශන පහසුකම් මුළු යුරෝපය ආවරණය කරමින් ඇරඹීමට කි‍්‍රයා
කෙරිණි. එමගින් සුවිශේස විශේෂාංග සංගීත වැඩසටහන් මෙන්ම ප‍්‍රවෘත්තිමය
වැඩසටහන්ද පෑ විසි හතර පුරා යුරෝපය පුරා විකාශනය කිරීම ඇරඹිණ. එහෙත්
කිසිදු පූර්ව දැනුම්දීමකින් තොරව සිය යුරෝපා සේවය වඩා දැමීමට 1997 දී
ඇමෙරිකානු හ`ඩ බලධාරීන් කටයුතු කළේ එහි ශ‍්‍රාවක ප‍්‍රජාවද විමතියට පත් කරමිනි.
ඊට හේතු වශයෙන් කළමනාකාරීත්වය කියා සිටියේ වියදම් කප්පාදු කිරීම අරමුණු
කොට එම ඉංග‍්‍රීසි සේවාව වසා දැමූ බවයි.
1989 දී සිය විකාශන සේවාවන් මැන්ඩරීන් හා කැන්ටනීයානු භාෂාවලින් චීන
ජනයා ඉලක්ක කර ඉදිරිපත් කිරීම ඇරඹීය. ප‍්‍රතිවිප්ලවකාරී ඡුරද ෘෑපදජර්ජහ නමැති
චීනයේ රාජ්‍ය විරෝධී ව්‍යාපාරයට සහයෝගය ලබාදීඹ අරමුණු කොට නිර්මාණය කළ
77
වැඩසටහන් ප‍්‍රචාරය කිරීම ඇමෙරිකානු හ`ඩ ගුවන්විදුලිය එමගින් අපේක්ෂා කළේය.
1994 ප‍්‍රථම වරට ප‍්‍රවෘත්තිමය වැඩසටහන් අන්තර්ජාලයට එක් කළ ප‍්‍රථම
ගුවන්විදුලි විකාශන ආයතනය බවට පත්වූයේද මෙම ඇමෙරිකානු හඩ ගුවන්විදුලි
සේවාවයි. වර්තමානය වනවිට රටවල් 71ක් තුළ සර්වර් (ීැරඩැරි* 20000 උපයෝගී
කරගනිමින් ඉංග‍්‍රීසී ප‍්‍රමුඛ සෙසු භාෂා 47ක් ධබකසබැ ඔස්සේ බෙදාහැරීමේ වාණිජ
සැපයුම් ජාලයක් ඇමරිකානු හඩ සතුව පවතී. මේ දක්වාම අපි‍්‍රකාවේ ශාවකයින්
බහුතරයක් ගුවන්විදුලි සේවාවන්ගේ සේවය පමණක් ලබන තත්ත්වයකට පත්ව ඇති
අතර පරිගණක ගුවන්විදුලි සේවා මගින් ඉතාමත් පුළුල් ශ‍්‍රාවක සංඛ්‍යාවක්
ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට මෙකී ගුවන්විදුලි සේවාවලට හැකිවී තිබේ. මෙයට අමතරව
වසර 2002 දී ආරාබි භාෂාවෙන් විකාශනය කළ සේවා මෙන්ම මැදපෙරදිග
ගුවන්විදුලි සේවය හෙවත් සාවා ගුවන්විදුලිය අති විශාල ප‍්‍රාග්ධනයක් යොදමින්
බටහිර හා ඇමරිකානු සංස්කෘතික වැඩසටහන් විශාල ප‍්‍රමාණයක් විසුරුවා හැරීමට
කටයුතු සිදුකර තිබේ. මෙමගින් ජනමාධ්‍යයක කාර්ය භාර්ය ඉක්මවා ගොසින් ඒ ඒ
භාෂා වන් ඒ ඒ ආගමික සංස්කෘතීන් සේවාවන්ට අදාලව සිය සේවා ව්‍යාප්ත
කිරීමටත් හැකි වී තිබේ. ජාතීක මෙන්ම ජාත්‍යන්තර වශයෙන්ද ගුවන්විදුලිය හරහා
සංගීතය නාට්‍ය ගායනය වාදනය අධ්‍යාපනය ක‍්‍රීඩා විනෝදාස්වාදය වැනි තොරතුරු
සම්පාදනයේ ප‍්‍රධාන නියමුවා බවට පත්වීමට ඇමරිකානු හඩ ගුවන්විදුලියට හැකි වී
තිබේ.
ගුවන්විදුලි වැඩසටන් ආකෘතිය මෙන්ම නිර්මාණශීලීත්වය මඟින් තම සේවා
පුළුල් කරමින් කාලය අවකාශය හා භූගෝලීය විවිධත්වය වෙනස් කර ගැනීමටත්
ඔවුන් වෙත ළගා වෙමින් පෞද්ගලිකව ආමන්ත‍්‍රණයකිරීමටත් මෙම සේවාවන් ඉතා
විශාල කාර්යභාරයක් සිදු කර තිබේ.
1* ප‍්‍රවෘත්ති මූලාශ‍්‍ර අධිකාරීත්වයක් හා සේවාවක් ලෙසින් ඇමෙරිකානු හ`ඩ
කි‍්‍රයා කරමින් ඇත. ඇමෙරිකානු හ`ඩ පුවත් නිරවද්‍යතාවය හා ශ‍්‍රාවක ආකර්ෂණය
දිනා ගැනීම සඳහා විශේෂිත වූ නිර්මාණශීලී ආකෘතීන් භාවිත කර තිබේ.
78
2* ඇමෙරිකානු හ`ඩ තම සේවා පුළුල් කිරීමේදී ඒ ඒ ජනකොටස් හා ආගමික
විවිධත්වයත් අධ්‍යාපනික විවිධත්වයත් කුල විවිධත්වයත් රසික විවිධත්වයත් උපයෝගී
කරගනිමින් ඊට අනන්‍යය වූ ප‍්‍රතිපත්ති මත පිහිටා ඒ ඒ ශ‍්‍රාවකයන්ට ආමන්ත‍්‍රණය
කිරීමට ක‍්‍රියා කර තිබේ.
3* ඇමෙරිකානු හඩ ගුවන්විදුලිය සිය ලෝක සේවා ව්‍යාප්තිය තුළින්
භූගෝලීය වශයෙන් වෙන්වී සිටින ජනහදවත් ඒකරාශී කිරීමටත් වාර්ගිකත්වය
ඉක්මවා ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමටත් කලාපීය ආරක්ෂකයකු
මෙන්ම ලෝකයේ ආරක්ෂකයකු ලෙසද මාධය මගින් කටයුතු කර තිබේ. මෙලෙස
පුද්ගල රුචිකත්වයට අනුව ඔවුන්ගේ මනෝමූළිකත්වයට ගැළපෙන ආකාරයට
වැඩසටහන් සම්පාදනය කිරීම ඉදිරිපත් කිරීම හෙළි දරව් කිරීම මෙහිදී විශේෂ
වන්නේය.
සමස්ත ඉන්දීය ගුවන්විදුලි සේවය (¥ර්දරශන්*
සමස්ත ඉන්ද්‍රීය ගුවන්විදුලිය 1956 සිට ආකාෂ්වානී හෙවත් ස්කයි වොයිස්
වශයෙන් නිල වශයෙන් හැදින්වීම ඇරඹේ. එය ඉන්දීය විකාශකයා මෙන්ම 1936 දී
ස්ථාපිත කෙරුණු ප‍්‍රාසාර් භාරතී හි එක් අංශයක්ද විය. සමස්ත ඉන්දීය ගුවන්විදුලය
යනු පාසාර් භාරතී හි සහෝදර සේවාවක් වන ¥රදර්ශන් නැමති ජාතික රූපවාහිනී
විකාශන ආයතනයේ සහෝදර ආයතනයයි. ඒවගේම සමස්ථ ඉන්දීය ගුවන්විදුලිය
ලොව විශාලතම ගුවන්විදුලි සේවා ජාලයකි. එහි මූලස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ
නවදිල්ලි නුවර ස්ථාපිත කර ඇති ‘‘ආකාෂ්වානී බවන්හිය.’’ එම ගොඩනැගින්ල තුළ
නාට්‍ය අංශයත් එෆ්. එම්. ගුවන්විදුලි අංශය ¥ර්දර්ශන් කෙන්ඩ‍්‍රා නමැති ජාතික
සේවාවන්ගේ නිල කාර්යාලය ස්ථාපිත කර තිබේ.
ඉන්දියානු ගුවන්විදුලි ඉතිහාසය
බි‍්‍රතාන්‍ය ඉන්දියාව තුළ විකාශන කටයුතු බොම්බාහි රේඩියෝ කල්බ් නැමති
ආයතනය පදනම් කරගෙන 1923 ජූනිමාසයේදී ඇරඹෙයි. 1926 වර්ෂයේදී ඇති
කරගත් ගිවිසුමකට අනුව ඉන්දීය ගුවන්විදුලි සමාගම නැමති පුද්ගලික සමාගම
79
ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන දෙකක් කි‍්‍රයාත්මක කිරීමට අවසර ගත්තේය. ඉන් බොම්බායේ
ගුවන්විදුලි විකාශන මධ්‍යස්ථාන ස්ථාපිත කිරීම සිදුවූයේ 1927 ජූලි 23වන දාය. ඊට
අමතරව කල්කටාවේ ගුවන්විදුලි විකාශන මධ්‍යස්ථානයද 1927 අගෝස්තු 26 දින
අරඹන ලදී.එහෙත් 1930 අපේ‍්‍රල් 1දා සිට ඉන්දීය රාජ්‍ය ගුවන්විදුලි සේවාව ඇරඹීම
සිදුවිය. මෙය 1936 ජූනි මස 08වන දින ඉන්දියානු රාජ්‍ය ගුවන්විදුලි සේවය සමස්ථ
ඉන්දීය ගුවන්විදුලි සේවාව ලෙස නම් කෙරුණි.
1947 දී බි‍්‍රතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් නිදහස දිනාගැනීමට ඉන්දියානුවන් සමත්
වීමත් සමඟම සමස්ථ ඉන්දීය ගුවන්විදුලිය සතු විකාශන මධ්‍යස්ථාන 6ක් දිල්ලි
බොම්බාය, කල්කටා, මදුරාසිය, ලක්නව්, තිරුචි, යන ස්ථානයන්හි ස්ථාපිත විය. එම
වකවානුව වන විට ඉන්දියාව පුරා භාවිත කෙරුණු ගුවන්විදුලි යන්ත‍්‍ර සංඛ්‍යාව
දෙලක්ෂ 75000කි. ඉන් අනතුරුව පේ‍්‍රක්ෂක රසවින්දනය උදෙසා 1957 ඔක්තෝබර්
3වනදා විවිද් භාරතී සේවය ආරම්භ විය. 1976 අපේ‍්‍රල් 1 දා සමස්ථ ඉන්දීය
ගුවන්විදුලියෙන් ඉවත්ව ¥ර්දර්ශ නමින් වෙනමම රූපවාහිනී මධ්‍යස්ථානයක් බවට
පත්විය.ඉන් අනතුරුව 1977 ජූලි 23වන දින මැඞ්ඩ‍්‍රාස් නුවරදී ප‍්‍රථම එෆ්.එම්. විකාශන
කටයුතු ආරම්භය සිදුවිය. 1990 දශකයේදී මෙය වඩාත් පුළුල් විය. මෙම මාධ්‍ය හරහා
ප‍්‍රවෘත්ති චිත‍්‍රපට සංගීතය හා හාස්‍යවැඩසටහන් අධ්‍යාපනය වෙළෙද කටයුතු කී‍්‍රඩා
යන සේවාවන් පුළුල් වූ අතර ප‍්‍රාථමික නාලිකා (ප‍්‍රාදේශීය විකාශනාගාර 116ක් ද
ස්වදේශීය සේවා* විකාශනාගාර 96ක්ද, ජාතික නාලිකා රාත‍්‍රී විකාශන (1988 මැයි 18
වන දින ආරම්භ විය* ස්වදේශීය ප‍්‍රවෘත්ති සේවා (බැඅි දබ්සරගජදප* ඔස්සේද
විකාශනය කෙරේ. බාහිර සේවාවන් භාෂා 17කින් කි‍්‍රයාත්මක වේ. යුව්වාන තරුණ
හඩ එරට තරුණ තරුණියන් උදෙසා සිය සේවාවන් ආරම්භ කෙරුණේ 1969 ජූලි
21වනදායි. එමෙන්ම සමස්ථ ඉන්දීය ගුවන්විදුලිය තම එෆ්.එම් ගුවන්විදුලිය එෆ් එම්.
රන් ගුවන්විදුලි විකාශනාගාර 4ක් එෆ්.එම් සම්භාව්‍ය සංගීතය විකාශනාගාර 1ක් එෆ්.
එම් දේදුන්න යනුවෙන් ළමා විකාශනාගාරයක්ද ආරම්භ කළේය. මෙලෙසින් සමස්ථ
ඉන්දියාව පුරා ගුවන්විදුලි සේවා 12000කට අධික සංඛ්‍යාවක් වර්තමානයේ පිහිටා
තිබේ. ලොව වැඩිම භාෂා හා ආගමික විවිධත්වයෙන් යුත් රාජ්‍යක් වන ඉන්දියාව තුළ
ඒ ඒ ජන කොටස් වල අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් මෙන්ම ඔවුන්ගේ මනෝ භාවයන්ට
80
අදාල සේවා සැපයීමට හැකිවී තිබේ. මෙහිදී හින්දු ගුජරාට මරාට ටෙලිගු මලයාලම්,
යන භාෂා හා ජාතික ආගමික විවිධත්වය තුළ සිය සේවා පුළුල් කරමින් ඒකීය
රාජ්‍යයක් වශයෙන්ද රාජ්‍ය ආරක්ෂාව තොරතුරු සම්පාදනය හා අධ්‍යාපනය
ලබාදෙමින් භූගෝලීය කලාපීය ඒකාග‍්‍රතාවය රැුකගැනීමට සමස්ථ ඉන්දීය
ගුවන්විදුලියට හැකි වි තිබේ. ඒ ඒ ප‍්‍රාන්තයන්ගේ භූගෝලීය විෂමතාවයත් වාර්ගික
විවිධත්වයත් ආගමික විවිධත්වයත් භාෂා විවිධත්වයත් අවශ්‍ය පරිදි ගුවන්විදුලිය හැඩ
ගැසීම 20වන සියවස ලැබූ විෂ්ශට ජයග‍්‍රහණයක් ලෙස පෙන්වාදිය හැකිය.
සමස්ථ ඉන්දීය ගුවන්විදුලිය ජාතික වැඩසටහන් මගින් සමස්ථ
ඉන්දීයාව ආවරණය කරමින් භාෂා 600කට වඩා ප‍්‍රමාණයකින් ඒ ඒ ජන කොටස්
ආමන්ත‍්‍රණය කරයි. මෙහිදී වැඩසටහන් භාෂා 25කින් නිර්මාණය වන අතර තවත්
භාෂා ගණනාවකට පරිවර්තනය කෙරේ. ඉන්දීය රාජ්‍ය තුළ වෙළෙද පොළ තතු
දැනගැනීම සඳහා වෙනම ගුවන්විදුලි නාලිකා රැුසක් පවතින අතර මෙහි ප‍්‍රධානම
අපේක්ෂාව වන්නේ ඉන්දීය සමස්ථ කොටස් වෙළදපොළ පිළිබඳව ජනතා ආකල්ප
වර්ධනය කිරීමත් ඒ මගින් සමස්ථ සමස්ථ ජනතාව කොටස් වෙළඳ පොළ පිළිබඳව
දැනුවත් කිරීම සඳහා ද වෙනමම නාලිකා ආරම්භකර තිබේ. බීජ නිෂ්පාදනය බෙදා
හැරීම පසුඅසුවනු තාක්ෂණය, බෙහෙත් හා පොහොර භාවිතය ඉඩම්
කළමණාකරණය මූල්‍ය කළමණාකරණය ශ්‍රේණිගත කිරීම, යන සාධක පිළිබඳව
ගොවිජනතාව ප‍්‍රබල ලෙස දැනුවත්කරමින් ග‍්‍රාමීය ආර්ථිකය දැනුවත් කිරීමට ඉන්දීය
ගුවන්විදුලි සේවාව මෑතකාලීන සේවාවන් රැුසක් තම ජනතාවට ලබාදී තිබේ.
එමෙන්ම ප‍්‍රාන්ත මට්ටමේ අධ්‍යාපනය සඳහා ඒ ඒ ප‍්‍රාන්ත්‍යන්ට උචිත භාෂාවන්
උපයෝගී කරගනිමින් ඊ අධ්‍යපන තොරතුරු තාක්ෂණය යටතේ ගුවන්විදුලිය
ගුරුවරයාගේ කාර්යභාරය මනාව ඉටුකරන මාධයක් වශයෙන් සමස්ථ ඉන්දියාව
පුරාම ප‍්‍රචලිතව පවතී.
එන්. එච්.කේ. හෙවත් ජපන් ගුවන්විදුලි සංස්ථාව හා රූපාවහිනිය භ්‍යණ
නිපෝන් හොසෝ ක්යෝකායි (භසචචදබ ්‍යද‘ද ණහදන්ස* හෙවත් ජපන්
ගුවන්විදුලි සංස්ථාව යනු ජපානයේ ජාතික මහජන ගුවන්විදුලි සංවිධානයයි. ජපන්
81
ජාතිකයන් මෙන්ම සෙසු ලෝකයද මෙය හඳුන්වන්නේ එහි මුළකුරු වල ඉංග‍්‍රීසි
උච්චාරණය පාදක කරගනිමින් එන්.එච්.කේ. (භ්‍යණ* යනුවෙනි. එය පවත්වාගෙන
යාමේ අරමුදල ගොඩනැගෙනුයේ රූපවාහිනී යන්ත‍්‍ර හිමි බලපත‍්‍ර ගාස්තු වශයෙන්
ගෙවන මුදල් මගිනි. එන්.එච්.කේ. ආයතනය මඟින් පොළොවේ පවත්නා රූපවාහිනී
සේවාවන් දෙකක් පවත්වාගෙන යන අතර ඒවා එන්.එච්.කේ. පොදු රූපවාහිනී සහ
එන්.එච්.කේ. අධ්‍යාපන රූපවාහිනී යනුවෙන් හැඳින්වේ. ඊට අතිරේකව චන්ද්‍රිකා
තාක්ෂණය ඔස්සේ තවත් රූපවාහිනී සේවා දෙකක් පවත්වාගෙන යාමට ජපන්
රූපවාහිනී සංස්ථා කටයුතු කරතිබේ. එන්.එච්.කේ. බී.එස්. 1, එන්.එච්.කේ. බී.එස්
ත්‍යාගය ලෙසින් ප‍්‍රකටය.මේ වන විට මෙම රූපවාහිනී සේවාවන් දෙකම උසස්
ප‍්‍රමතියෙන් යුත් ජාත්‍යන්තර පිළිගැනීමකට ලක්වූ සේවාවන් බවට පත්ව තිබේ. මේ
අතර ජපන් විකාශන සංස්ථාව මගින් ගුවන්විදුලි ජාලා තුනක්ද ස්ථාපිත කර ඇත.
එන්.එච්.කේ. රේඩියෝ 1, එන්.එච්.කේ. රේඩියෝ 2 එන්.එච්.කේ. එෆ්.එම් ලෙසින්
මෙය හැදින්වේ. එන්.එච්.කේ. ආයතනය ජාත්‍යන්තර විකාශන සේවාවක් ලෙස
එන්.එච්.කේ. වර්ල්ඞ් නමින් ද ස්ථාපිත වී ඇත. ලෝක පරිමයම් සහ කෙටි තරංග
ගුවන්විදුලි සේවාවක් වන එන්.එච්.කේ. ජපල් ගුවන්විදුලි සේවය යන ආයතන
කි‍්‍රයාත්මක වන අතර ලෝක ගුවන්විදුලි සේවාව ඔස්සේ නිර්මාණය වන වැඩසටහන්
අන්තර්ජාලය හරහා විකාශනය වේ.
එන්.එච්.කේ. ප‍්‍රවෘත්ති සේවාව
ප‍්‍රාදේශීය, ජාතික හා ලෝක වශයෙන් ප‍්‍රවෘත්ති වර්ගීකරණය කර තිබේ.
එන්.එච්.කේ. ආයතනය ප‍්‍රවෘත්ති භාෂා 7ක් යොදා ගනිමින් එන්.එච්.කේ. රූපවාහිනිය
එන්.එච්.කේ. ලෝක සේවාව සහ එන්.එච්.කේ. පි‍්‍රමියන් සේවාව ලෙස ප‍්‍රවෘත්ති
විකාශන වැඩසටහන් විකාශනයකරනු ලැබේ. නිවුස් ඔච් නයින් නැමැති වැඩසටහන
එන්.එච්.කේ. විකාශන ආයතනයට සම්බන්ධ සියළු නාලිකාඔස්සේ විකාශනය කෙරේ.
ඒ වාගේම මෙම ආයතනය ශ‍්‍රව්‍යාබාධිත අය සඳහා ප‍්‍රවෘත්ති, ප‍්‍රාදේශීය ප‍්‍රවෘත්ති, ළමා
ප‍්‍රවෘත්තිද විකාශය කරයි. වසර 6ක් මුළ්ලලේ එන්.එච්.කේ. ආයතනය නිවුස් ඔච්
වැඩසටහන අඩ පැයක් පුරා දෛනික විකාශන කටයුතු සිදුකරයි. නිවුස් ටු ඬේ ඉංග‍්‍රීසි
82
භාෂාවෙන් ඉදිරිපත් කරන අතර නිවුස් ලයින් යනුවෙන් ලෝක සේවාවක්ද කි‍්‍රයාත්මක
වේ.
හදිසි ප‍්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණය
විකාශන පනත යටතේ භූමිකම්පා, සුනාමි තත්ත්වයන් ස්වභාවික විපත් වලදී
පූර්ව අනතුරු සැගවිම නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මෙම සේවාවන් එන්.එච්.කේ.
ආයතනය සිදුකරයි. සමස්ථ ජනගහනය හා භූගෝලීය විෂමතාවය තුළ කාලගුණික
දේශගුණික විපර්යාසයන් ජාතික භූමිකම්පා තත්ත්වයන් පිළිබඳ ජනතාව දැනුවත්
කිරීමත් සුනාමි වැනි ව්‍යසන වලදී පූර්ණ සංඥා නිකුත් කරමින් ජනතාවගේ
ආරක්ෂකයකු ලෙස කටයුතු කිරීමට වෙනමම නාලිකා රැුසක් එන්.එච්.කේ.
ගුවන්විදුලිය සතුව පවතී. ඒ ඒ ප‍්‍රදේශ වල මෙන්ම ඒ ඒ ජනකොටස් ඉලක්ක
කරගනිමින් පැය 24 පුරා අන්තර්ජාල සාමාන්‍ය ගුවන්විදුලි ප‍්‍රාදේශීය ගුවන්විදුලි
ගුවනේ ගුවන්විදුලි සැටලැයිට් ගුවන්විදුලි කේබල් ගුවන්විදුලි යනුවෙන් මාලිගා රැුසක්
කි‍්‍රයාත්මක වේ. මෙහිදි පෘතුගීසී කොරියානු මැන්ඩරීන් ඉංග‍්‍රීසි සහ ජපන් යන භාෂා
5කින් විකාශන කටයුතු සිදුකරන අතර ජපානය, තුළ චීන, කොරියානු බ‍්‍රසීලියානු සුළු
ජනකොටස් වෙනුවෙන් එම භාෂා වලින්ද සිය සේවා කටයුතු පවත්වාගෙන යයි.
එන්.එච්.කේ. අධ්‍යාපනික ගුවන්විදුලිය
රට පුරා ප‍්‍රාථමික පාසල් සඳහා එන්.එච්.කේ. විකාශනය කරන අධ්‍යාපනික
වැඩසටහන් නැරඹීම සහ ශ‍්‍රවණය කිරීම විධිමත් ලෙසින් සිදුකෙරේ. ටී.ටී.කේ හෙවත්
ටෙන්සායි ටෙරිකුබින් මැක්ස් යනු ජපානයේ අධ්‍යාපන කේෂත‍්‍රය තුළ ඉතා
විනෝදාස්වාදය මුසු කෙරුනු විශේෂ වැඩසටහනකි. වයස අවුරුදු 8 සිට 14 දක්වා
වයස් කාණ්ඩ වලට අයත් ළමයින් 24 දෙනෙකු දායක කරගනිමින් මෙම
විනෝදාත්මක හා අධ්‍යාපනික වැඩසටන කි‍්‍රයාත්මක වේ. මෙම වැඩසටහන
ජපානයේ ළමුන් සඳහා ඉලක්ක කරගන්නා අතර මෑත කාලීන ඉතාම ජනපි‍්‍රයට පත්වූ
වැඩසටහන් පෙළකි.
එන්.එච්.කේ. කී‍්‍රඩා වැඩසටහන
83
එන්.එච්.කේ. ආයතනය මගින් වාර්ෂිකව සූමෝ සූරතා තරඟවලි 6ක් උසස්
විද්‍යාලීය බේස්බෝල් තරඟාවලීන් මෙන්ම ප‍්‍රාදේශීය කී‍්‍රඩා උළෙලවල් ඔලිම්පික්
උළෙල ජපන් ජාතික කී‍්‍රඩා උළෙල වශයෙන්ද දේශීය කී‍්‍රඩා වැටසටහන් ගණනාවක්
විකාශනය කෙරේ. මෙම වැඩසටහන් මගින් කී‍්‍රඩා පුහුණුත් ආත්ම ශක්තිය හා
ධෛරය ලබාදීමටත් කටයුතු කරන අතර බැට්මින්ටන් චෙස් සුමෝ කරාතේ පිහිනුම්
වොලිබෝල් බාස්කට් බෝල් නෙට් බෝල් යනාදි ක‍්‍රීඩාවන් සඳහා වෙනම නාලිකා
රැුසක් කි‍්‍රයාත්මක වේ.
එන්.එච්.කේ. වාර්තා වැඩසටහන්
ස්වකීය වාර්තා වැඩසටහන් සම්බන්ධයෙන් එන්.එච්.කේ. ආයතනය රට පුරා
මෙන්ම ලොව පුරාද නමක් දිනාගෙන තිබේ. එහි මුල් අදියරේදිම කෙටිවාර්තා
වැඩසටහන් මාලාවක් වූ අනාගත උරුමය සහ පසුකාලීනව එන්.එච්.කේ. විශේෂ
හෙවත් සේද මාර්ගය විසිවන සියවස අලූත්ලොවක්, 2030 යන වාර්තා වැඩසටහන්
මගින් ශිල්පීය ඥානය හා නිපුණතාවය වර්ධනය කිරීමටත් පාසල් ළමුන් ඉලක්ක
කරගෙන කාර්මික හා ජාත්‍යන්තර තාක්ෂණය පිළිබඳව ඔවුන් දැනුවත් කිරීමටත් දශක
ගණනාවක් පුරා කි‍්‍රයාත්මක වේ. කෘෂිකර්මය රොබෝ තාක්ෂණය යාන්තික
ඉංජිනේරුකරණය, ආහාර කළමණාකරණය යන වාර්තා වැඩසටහන් ඒ ඒ
ජනතාවගේ රුචි අරුචිකම් මත නිෂ්පාදනය වන අතර සමස්ත ජනතාවට ම හා
ලෝක ජනයාගේ කාර්මික ඥාන්‍ය අවධි කිරීමට මෙම වැඩසටහන් පෙළ සමත්ව
තිබේ. වසර ගණනාවක් ඉතා ජනපි‍්‍රය වූ වැඩසටහන් ලෙස අනාගත උරුමය
වැඩසටහන පෙන්වාදිය හැකිය.
මෙයට අමතරව හාස්‍යෝත්පාදක, ව්‍යායාම, ගෘහ අලංකරණය, කාන්තා ,
නිවාස නිර්මාණකරණය, රථවාහන තාක්ෂණය, නිමි ඇදුම් නිෂ්පාදනය, භාණ්ඩ
විවිධාංගී කරණය වැනි වැඩ සටහන් රැුසැක් කි‍්‍රයාවට නංවන අතර ජාතික හා
ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ඉතා ජනපි‍්‍රය වැඩසටහන් ලෙස
1* ඇලිසන් සහලිල්ලියා 2* බිග් උල්ෆ් ඔන් කැම්පස්
84
3* බාහු චාචා 4* කයිලොච්
5* කාඞ් කැප්ටර් සකුරා 6* ඩයිනමික් චයිනා
7* ඩොක්ට හූ 8* ඩන්ඩයින්ස් සහ ඩැගන්ස්
9* ඊගෝඞී ෂබේරා නයිට් 10*ෆෙයාලි ඔෆ් පේරන්ස්ට්
11* පුටට්සෝ නෝ ස්පිකා 12* පියුචර් බෝයි කොනන්
13* ඔෂීන් 14* මේජර්
15* නාඩියා ද සීක්රට් ඔෆ් බූලූ වෝටර් 16* ද සෙසමි ස්ටි‍්‍රට්
යනාදී වශයෙන් සමස්ථ රට තුළ සිටින විවිධ භාෂාවන්, ආගමික,
විවිධත්වයට ආමන්ත‍්‍රණය වන ආකාරයටත් කාන්තා පිරිමි ළමා වැඩහිටි මෙන්ම විවිධ
වයස් සීමාවේ පුද්ගලයන් ඉලක්කරගනිමින් විශාල වැඩසටහන් රැුසක් කි‍්‍රයාවට
නැංවේ. මෙමගින් ඔවුනගේ අපේක්ෂා මත ඒ ඒ පුද්ගල අභිරුචියන්ට ගැළපෙන
ආකාරයට වැඩසටහන් සම්පාදනය, ආකෘතීන් සකස් කිරීම හා විසුරුවා හැරීම
සිදුකරනු ලැබේ. ජනපන් එන්.එච්.කේ. ආයතනය තම වැඩසටහන් නිෂ්පාදනයේදී ඒ
ඒ පුද්ගලයන්ගේ වයස අධ්‍යාපනය සංස්කෘතික ලක්ෂණ හා උප භාෂා විවිධත්වය
දැනුම අවබෝධය පදනම් කරගෙන වැඩසටහන් සම්පාදනය කරන අතර මෙමගින්
ජනසන්නිවේදන යන පොදු මූලධර්මයෙන් ඈත්ව නැරෝකාස්ටින් හෙවත් පුද්ගල
අභිරුචියන්ට ගැළපෙන කණ්ඩායම් පුද්ගලයන් ඉලක්කරගත් මාධ්‍ය මෙහෙවරක යෙදී
සිටී. අන්තර්ජාල ගුවන්විදුලිය හරහා තම අදහස් ලබා දීමටත් නව ආකෘතීන්
අත්හදාබැලීමටත් තම රුචිකත්වයට අනුව වැඩසටහන්හි අන්තර්ගතය වෙනස්
කිරීමටත් පේ‍්‍රක්ෂකයාට හැකිවීම නිසා ජපන් එන්.එච්.කේ. ආයතනය ලෝක වාසි
ජනතාවගේ මෙන්ම ජපන් ජාතිකයන්ගේ ප‍්‍රබලතම ගුවන්විදුලි හා රූපාවහිනී නාලිකා
බවට පත්ව තිබේ.
වතිකානු ගුවන්විදුලි සේවාව
85
වතිකානු ගුවන්විදුලිය ලෝකයේ කුඩාම රාජ්‍ය මෙන්ම කතෝලික
සභාවේ කේන්ද්‍රස්ථානයද වන වතිකානු රාජ්‍යයේ ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි සේවයයි.
වතිකානු රාජයේ පාලකයන් මෙන්ම කතෝලික සභාවේ ප‍්‍රධානියාද වන ශුද්ධෝත්තම
පියතුමාගේ අධික්ෂණය යටතේ ලොව පුරාවෙසෙන ජනතාවට සමාජ ආර්ථික
දේශාපලනික විනෝදාස්වාද වැඩසටහන ඉදිරිපත්කිරීමට මෙන්ම ආධ්‍යාත්මික
පෝෂණය සඳහාද ගුවන්විදුලි සේවය මෙහෙයවන ලදී. කතෝලික සභාවේ හඩ
ලෙසින්ද හැදින්වෙන වතිකානු ගුවන්විදුලි සේවයේ අධ්‍යතන සාර්ථකකත්වය විවිධ
යුගයන්හි එහි වුන්නතිය සඳහා කැප වූ සෑම අයෙකුගේම උත්සාහයන්හි ප‍්‍රතිඵලයකි.
එතෙක් මෙතෙක් වතිකානු ගුවන්විදුලිය ලොව පුරා ආගමික සහජීවනය උදෙසා මහා
හැගි දායකත්වයක් ලබා දෙයි.
1970 වසරේ ජනවාරිමස 29 වනදින විවෘත්ත කරන ලද මෙම ගුවන්විදුලිය
ලොව පුරාවිවිධ රාජ්‍යයන් 35කට පමණ සිය සේවාවාන් සපයනු ලැබේ. මේ වන විට
දෛනික ගුවන්විදුලි විකාශන කාලය පැය 10ත් 20ත් වන අතර වර්ෂ 1978 දී
පළමුවන ජෝවාම් පාවුල් පාප් වහන්සේ ස්වර්ගස්ත වීමෙන් පසු කාර්ල් වේ‍යා්ට්ලා
කාඩිනල් තුමන් දෙවන ජුවාම් පාවුල් ලෙස සසුන්පති නිලයට පත්විය. සැබැවින්ම
මෙම කාල වකවානුව වන විට වතිකානු ගුවන්විදුලිය බොහෝ සේ සංවර්ධනය වී
තිබේ. එය පුද්ගලයන් 400කට පමණ කාර්යමණ්ඩලයකින් සමන්විත වූවක් මෙන්ම
විවිධ භාෂා 37ක් උපයෝගීක කරගනිමින් දෛනිකව පැය 55කට ගුවන්කාලයක්
විකාශන කටයුතු සිදු කිරීමට තරම් ශක්තිමත් විය. රෝමයේ සිට සැතපුම් 12ක් පමණ
පිහිටා ඇති විශාල සම්පේ‍්‍රක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයක් ඉදි කොට මධ්‍යම තරංග
ටාන්ස්මීටර් 2ක්ද කෙටි තරංග ටාන්ස්මීටර් 3කින්ද සම්පේ‍්‍රක්ෂණ කටයුතු තව දුරටත්
කි‍්‍රයාත්මක කෙරෙනවා පමණක් නොව චන්ද්‍රිකා සේවාවන් ඔස්සේද වතිකානු
ගුවන්විදුලිය සිය සේවාවන් ලොව පුරාබැතිමතුන් උදෙසා කි‍්‍රයාත්මක කරයි.
විවිධ වූ භාෂාවන්ට පරිවර්තනය කර ක්‍ෂණිකව ශුද්ධොත්තම පියතුමාගේ
කතාවන් සහිත පටිගත කිරීම් විකාශනය කිරීමට අවශ්‍ය වේ. එම නිසා එක හා සමාන
වූ පිටපත් විසිහතරක් නිෂ්පාදනය කළ හැකි සමාන පටිගත කිරීමේ යන්ත‍්‍ර දෙකක් ඒ
සඳහා භාවිත කරනු ලැබේ. එසේම කැසට්පට නිෂ්පාදනය ශුද්ධෝත්තම පියතුමන්ගේ
86
සංවචාරයන් ආවරණය කරීම පිණිස පිරිස් පහසුකම් සහ ඍජු සන්නිවේදන සහිත
පාලන මධ්‍යස්ථාන දෙකක් මෙන්ම අමුත්තන් හා සමුළු සඳහා ප‍්‍රක්ෂේපණ උපකරණ
පහසුකම් සහිත මධ්‍යස්ථානයක්ද එහි ඇත.
1993 වසරේ ජනවාරී මස 01වන දින සිට වතිකානු ගුවන්විදුලි සේවය
චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය සන්නිවේදන යුගයට අවතීර්ණ විය. මෙහිලා පළමු පියවර වූයේ
එමගින් යුරෝපා මහද්වීපය ආවරණය වන පරිද්දෙන් පහසුකම් වර්ධණය
කරගැනීමය. මෙහිදී ලෝක ගුවන්විදුලි අන්තර්ජාල සමාගම වෙතින් සේවා පහසුකම්
ලබාගනිමින් වතිකානු ගුවන්විදුලියේ යුරෝපීය වැඩ සටහන් පිළිබඳව සංඥා
ඉයුටෙල්සැට් පද්ධතිය භාවිත කරමින් දෛනිකව පැය පහළොවක කාලයක් ඉක්මවා
විකාශනයන් කි‍්‍රයාත්මක කිරීම ආරම්භ කරනු ලැබිණි. මෙමගින් වතිකානු ගුවන්විදුලි
සේවයේ සංඥාවන් ඉතාමක් පහසුවෙන් හා පිරිමැසුම්දායිව ග‍්‍රහනය කර ගන්නට
සෙසු ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානවලට ද හැකි විය. එමඟින් ශුද්ධාසන ගුවන්විදුලි
සේවයේ සාමාන්‍යධාකාරී සමග ප‍්‍රමුඛතා ගිවිසුමකට එළඹීමෙන් පසු මෙම විකාශන
අනෙකුත් ගුවන්විදුලි සේවාවන්ට ඔවුන්ගේ ගුවන්විදුලි තරංග සංඛ්‍යාත භාවිත කරමින්
ග‍්‍රාහක ගත කරන්නට ද හැකිවේ.
යුරෝපයේ රාජයන් විවිධ භාෂාවන්ගෙන් සමන්විත වතිකානු
ගුවන්විදුලියේ වැඩසටහන් නැවත විකාශනය කිරීම සඳහා යුරෝපයේ ගුවන්විදුලි
මද්‍යස්ථාන අතර පුළුල් අන්තර් ජාලයක් ගොඩනගාගන්නට වතිකානු ගුවන්විදුලියට
හැකි වී තිබේ. මේ අනුව 1995 වසර අවසාන වන විට පෝලන්ත, ලිතුවේනියාව සහ
ඇල්බීනියා අන්තර්ජාතික ගුවන්විදුලි සේවාවන්, ඉතාලියේ සහ ප‍්‍රංශයේ කතෝලික
ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන රැුසක්ද පෝලන්තයේ ස්පාඥ්ඥයේ ස්ලෝවේනියාවේ,
ස්ලෝවේ කියාවේ, හංගේරියාවේ සහ ලෙබනන්හි කතෝලික වෙළෙඳ මධ්‍යස්තාන
සමග එක් විය. නැවත විකාශන ප‍්‍රධාන වශයෙන් මධ්‍යම තරංග සහ එෆ් එම් ඔස්සේ
වඩාත් පුලූල් ග‍්‍රාහක ක්‍ෂේත‍්‍රයක් මෙහෙයවීමට හැකියාව ලැබී තිබේ.
චන්ද්‍රිකා සන්නිවේදන යුගයේ සුවිශාල මෙහෙරක් ඉදිරියට තබමින් පෘථිවි
මධ්‍යස්ථාන දෙකක් ගුවන්විදුලි සේවය සඳහා ගොඩනගන ලදී. මීටර් 7.5ක
87
විශ්කම්භයකින් යුත් පැරබොලික් ඇන්ටනා ඔස්සේ ඉන්ටෙල්සැට් පද්ධතියට අයත්
චන්ද්‍රිකා දෙකකට ඍජුව ගුවන්විදුලි සංඥා යැවීමට මෙමඟින් හැකියාව ලැබී තිබේ.
වතිකානු ගුවන්විදුලිය දිනපතා පැය 20ක පමණ කාලයක් එප් එම් මෙගා හර්ට් 105
(ත්‍ඵ 1005 ඵ්‍ය‘* සහ මධ්‍යම තරංග කිලෝ හර්ට්ස් 527 (527 ණ්‍ය‘* ඔස්සේ
ස්වදේශීය වැඩසටහන් රෝමය වෙත විසුරුවා හරිනු ලබයි. විශේෂයෙන්ම
ඉදිරිපත්කරනු ලබන සියලූම වැඩසටහන් අන්තර්ගතයන් විවිධ ප‍්‍රවේශයන් වන්නේය.
විවිධ භාෂා වැඩසටහන් ජනවන්දනා, වත්පිළිවෙත්, ශුද්ධෝත්තම පියතුමාගේ සතිපතා
බැහැදැක්ම, ශාන්ති පීතර් චතුරස‍්‍රයේ උත්සව අවස්ථා ශුද්ධෝතම පියතුමාගේ
සංචාරයන් පිළිබඳ සම්පූර්ණමය ප‍්‍රවෘත්ති ආවරණයන් හා විවිධ ප‍්‍රසංග සංගීත
වැඩසටහන් ප‍්‍රධාන වශයෙන් මීට ඇතුළත් වේ. ‘‘පලස්  ඕ පියෝ හි මංගලම් කීමේ’’
දේවස්ථානයේ සිට වතිකානු ගුවන්විදුලියේ සේවය කරනු පූජා ප‍්‍රසාදි තුමන් පවත්වන
දිව්‍යපූජා ගුවන්විදුලියෙන් ශ‍්‍රවණය කරමින් ලොව පුරා බොහෝ කිතුණු බැතිමතුන්
සිය දෛනික කටයුතු ආරම්භ කරති. විශ්වසම්මත වේලාවෙන් උදෑසන 6.30ට සජීවීව
මෙම වැඩසටහන් විසුරුවා හැරේ. විශේෂයෙන්ම කතෝලික සභාවේ නිල භාෂාව
වන ලතින් භාෂාවෙන් දිව්‍ය පුජාව පැවැත්වේ. අනෙක් ජන වන්දනා විකාශනයන්
ආමේනියන් භාෂාව මැරොප්නයිට් බයිසෙන්ටයින්, රුමේනියන්, යුක්රේනියන් සහ
ස්ලේවෝනික් සම්ප‍්‍රදායන්ගේ භාෂාවන් මඟින් ජනවන්දනාවන් ඇතුළත් වේ.
මෙලෙසින් සෑම දිනකම විශ්වසම්මත වේලාවෙන් පැය 16ක සන්ද්‍යා යැදුම්
මෙහෙය ලතින් භාෂාවෙන් විසුරුවා හැරේ. එසේම ‘‘ජපමාල යෙදුම’’සමගින්
ගුවන්විදුලියේ කිතුනුදිනය අවසන් වේ. දෛනිකව විශ්ව සම්මත වේලාවෙන් සවස
7. 40ට සජීවි ලෙස විකාශය කෙරෙන මෙම වැඩසටහන විවිධ කණ්ඩායම් 12ක් විසින්
නිවේදනය කරනු ලැබේ. සැබැවින්ම වතිකානු ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය ක්‍ෂේත‍්‍රයේ හුදෙකලා
වූවක් ලෙස සැලකිය නොහැකිය. එය ස්වකීය ක්‍ෂේත‍්‍රයේ සෑම සියලූ ජන කොටසක්
හා සම්බන්ධ වෙමින් ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් කටයුතු කරන අතර ලොව පුරා
වෙසෙන කතෝලික ජනයාගේ හදවත් දිනා ගැනීමට මෙම ගුවන්විදුලියට හැකිවී
තිබේ. ඒ ඒ කලාප වල ඒ ඒ ජනකොටස් ක‍්‍රමාණුකූලව ග‍්‍රහණය කර ගනිමින් ඔවුනට
ගැළපෙන ආකාරයේ වැඩසටහන් සම්පාදනය කිරීමත් නව ආකෘතීන් හරහා ඔවුන්ගේ
88
අවශ්‍යතාවය වෙනුවෙන් කැපවීමටත් කි‍්‍රයාකර තිබේ. ඒ ඒ කලාප වල කතෝලික
ජනයා වෙනුවෙන් ඔවුනට වෙන්වූ වයස් සීමාවන් තුළද ඔවුනට වෙන්වූ විෂය
සීමාවන් තුළද නව නිර්මාණාත්මක වැඩසටහන් හරහා ශ‍්‍රාවකයාට ලගාවීමට කටයුතු
කර තිබේ. එමෙන්ම මුල් කාලීනව ප‍්‍රබල ජන සන්නිවේදන මාධ්‍යක් ලෙස
කටයුතුකළත් පසු කාලීනව ඒ ඒ ජනතාවගේ අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් ඔවුනගේ
හදවත් දිනා ගැනීමටත් පුද්ගල විෂමතාවය හා භාෂා විවිධත්වය මතත් ජන
සන්නිවේදන මාධ්‍ය ඉක්මවා නැරෝ කාස්ටින් හෙවත් පුද්ගල අවශ්‍යතා වෙනුවෙන්
මෙන්ම ඒ ඒ කණ්ඩායම් වල අවශ්‍යතා උදෙසා කටයුතු කිරීමට වතිකානු
ගුවන්විදුලියට හැකිවී තිබේ. උදාහරණයක් වශයෙන් පාප් වහන්සේගේ දිවුරුම්දීමේ
සම්ප‍්‍රාප්තිය මෙන්ම පාප් වහන්සේ කෙනෙකු ස්වර්ගස්ථ වීම වැනි අවස්ථාවලදී සියළු
ජනසන්නිවේදන වැඩසටහන් නවතා දමා ජාතික වැදගත්කමකින් යුත් වැඩසටහන්
සඳහා ප‍්‍රමුඛත්වය ලබාදෙමින් ආගමික නායකයා පිළිබඳව මතවාදය පමණක් දින
ගණනාවක් රැුගෙන යාම නූතන ගුවන්විදුලි කලාව තුළ දැකිය හැකි ප‍්‍රබල සාධකයක්
බවට පත්ව තිබේ. ලෝක ව්‍යසනයන් ගංවතුර වැනි සුනාමි භූමිකම්පා ගිනිකඳු වැනි
පාරසරික හා භූගෝලීය විභේදනයන් තුළදී ජාතික ආරක්ෂාව හා ඒ ඒ ජනකොටස්
වල අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් කැපවෙමින් දින ගණනාවක් ඉලක්ක ගත ශ‍්‍රාවකයා
වෙනුවෙන් තම කාර්යය භාර්යය මනාව ඉටුකරන මාධ්‍යක් බවට ගුවන්විදුලිය පත්ව
තිබේ.
ඩොයිෂවෙල ගුවන්විදුලි සේවය (ජර්මන් හඩ*
ජර්මන් හ`ඩ හෙවත් ඩොයිෂවෙල ජර්මනියේ ජාත්‍යන්තර රූපවාහිනී
ගුවන්විදුලි සේවාවයි. පොදු ගුවන්විදුලි සේවාවක් වන මෙහි නිත්‍යානුකුල
ව්‍යවස්ථාවට අනුව වැඩසටහන් තුළින් ජාත්‍යන්තර ග‍්‍රාහකයන් වෙත ජර්මනියේ
ආර්ථික සමාජ දේශපාලන හා සංස්කෘතික තත්ත්වයන් පිළබඳව නිරවද්‍ය වූත්
පැහැදිලි වූත් චිත‍්‍රයක් ඇති කිරීමට සමත්ව තිබේ. ඒවාගේම ජර්මනියේ ජනතාවට
නව දෘෂ්ටිවාදයක් ඉදිරිපත් කිරීමට ඩොයිෂවෙල ගුවන්විදුලියට හැකිවී තිබේ.
විශේෂයෙන්ම ජර්මන් හඩ රජයේ පාලනයෙන් තොරස්වාධීන එකකි. එය මණ්ඩල
89
දෙකකින් පාලනය වේ. මෙහිදී එක් මණ්ඩලයක් විසින් පරිපාලන කටයුතු සිදුකරන
අතර අනෙක සන්නිවේදන කටයුතු පරීක්ෂා කරනු ලබයි. එසේම මෙම මණ්ඩලයේ
සාමාජිකත්වයෙන් 1/3ක් ජර්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ සහ රජයේ නියෝජිතයන්ගෙන්
සමන්විත වේ. මේ වනවිට ව්‍යවස්ථාන කූලව විවිධ රාජ්‍යන් 40ක පමණ ප‍්‍රමාණයක්
වෙත ගුවන්විදුලි වැඩසටහන්ද ඉංග‍්‍රීසි ස්පාඥඤ ජර්මන් භාෂාවෙන් රූපවාහිනී
වැඩසටහන්ද ගුවන්ගත කෙරේ. මෙහිලා ප‍්‍රමුඛත්වය ලැබෙන්නේ ප‍්‍රවෘත්ති විචාර
දේශපාලනික වාණිජ්‍ය ක‍්‍රීඩා සංස්කෘතික හා විද්‍යා වැඩසටහන් කෙරෙහිය.
විශේෂයෙන්ම ග‍්‍රාහකයන් වෙත තොරතුරු සම්පාදනය මෙන්ම විනෝදාස්වාදය
කෙරෙහිද අවධානය යොමු කෙරේ.
ජර්මන් හඩ වැඩසටහන් නිදහස් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී මූලධර්මයන්ගෙන් යුක්ත වන
අතර එහි අරමුණු අපක්ෂපාතී ලෙස ජනතාවට ස්වයංනිර්ණ අවස්ථා ලබාදෙමින් තම
විඥානය පුළුල් කිරීමට අවශ්‍ය පසුබිම සකස් කරනු ලැබේ. විශේෂයෙන් කිසිදු
දේශපාලන පක්ෂයකට ආගමකට නිකායකට හෝ වෘත්තීයකට විශේෂත්වයක්
නොදක්වයි. ජර්මන් හඩෙයි ව්‍යවස්ථා බලතල අනුව ජර්මනිය වෙනුවෙන් සේවය
කරනු විනා ෆෙඞ්රල් රජයට සේවය කිරීමට බැඳී නොමැත. එම අදාල නෛතික
තත්ත්වයන් යටතේ අවශය කටයුතු කරගෙන යාමේ පූර්ණ නිදහස තිබෙන්නා සේම
සියලූ කටයුතු පිළිබඳ වගකීම් ඔවුන් විසින් බාර ගනු ලැබේ. ජාත්‍යන්තර සබඳතා
ජාලයට ජර්මනියේ භූමිකාව ඉදිරිපත් කරමින් ලෝක සාමය හා ජාත්‍යන්තර
අවබෝධය සඳහා සම්මාදන් වීම ඩොයොෂ වෙල හි ඉලක්කයයි. මෙය සාක්ෂාත්
කරගනු පිණිස 2500 ඉක්මවා යන සේවකයන් පිරිසකට විශේෂයෙන්ම
ජනමාධ්‍යවේදීන්ට අත්‍යවශ්‍ය කාරණා දෙකකට මුහුණ දීමට සිදුවේ. මින් පළමු වැන්න
ජර්මනිය පිළිබඳ වඩාත් යථාර්තවාදී වූත් පැහැදිලි චිත‍්‍රයක් යුරෝප හා අනෙකුත්
රාජ්‍යයන්හි ගුවන්විදුලි ශ‍්‍රාවකයන් හා රූපවාහිනී පේ‍්‍රක්ෂකයන් තුළ ජනිත කිරීමට
සමත් තොරතුරු අත්දැකීම් සහ හැඟීම් ප‍්‍රකාශ කිරීම අවහ්‍ය වේ. මෙහිලා වැඩසටහන්
මඟින් යුරෝපයේ හදවත බඳු ජර්මනිය පිළිබඳවත් එයට සුවිශේෂිත දේශපාලනික සහ
භූ දේශපාලනික ප‍්‍රශ්න පිළිබඳවත් මහජනතාව තුළ අවබෝධයක් ඇතිකළ යුතුවේ.
එමෙන්ම විකාශන සේවාවන් විවිධ ප‍්‍රතිවිරුද්ධ අදහස් ආකල්ප එක් කිරීමට
90
ජර්මානුවන් විසින් කරනු ලබන උත්සාහයන් පෙරදිග සහ බටහිර උතුර සහ දකුණ
අතර මිත‍්‍ර සම්බන්ධතාවයක් ඇති කිරීමට ජර්මන් හඩ විසින් නොපිරිහෙලා
ඉටුකරන්නකි. දෙවන කාරණය වන්නේ ‘‘කෝලෝන් හි’’ පිහිටා ඇති අන්තර්ජාතික
ගුවන්විදුලි සේවයේ කාර්යයන් බහුමික ජනවාර්ගික සහ පරමාදර්ශ දර්ශනයක්
ඉක්මවා සියලූ දෙනා වෙත තොරතුරු හුවමාරුවට අයිතියක් ඇතැයි යන ප‍්‍රතිපත්තිය
මත පදනම් වේ. ජර්මන් හෙ`ඩහි සේවයකරන්නන් ඔවුන්ගේ ශක්‍යතාවයන්ගේ
උපරිම කටයුතු කිරීමටත් ජනතාවගේ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය හා අධ්‍යාපනය
විනෝදාස්වාදය මෙන්ම මානව හිමිකම් පිළිබඳව විශ්වයේ සෑම කොනක් දක්වාම සිය
මාධ්‍යවේදී වෘත්තීය භාවයේ බලය හා අධිෂ්ඨානය තහවුරු කර තිබේ.
මෙම කරුනු සාධනය සඳහා කෙටි තරංග මාලා ඔස්සේ කෙරන ප‍්‍රචාර
විශේෂයෙන් වැදගත්වේ. රූපවාහිනී හා ගුවන්විදුලි විකාශන සඳහා චන්ද්‍රිකා
තාක්ෂණයද යොදාගැනෙන අතර සුවිශේෂ ස්ථානයක් හිමි වන්නේ සෑම දිනකම
භාෂා ගණනාවකින් නාලිකා සිය ගණනකින් විෂය මූලික වාර්තා කරණයක් මෙන්ම
තොරතුරු සම්පාදනයක් සඳහා ඩොයිෂ වෙල රූපවාහිනී හා ගුවන්විදුලි සේවාවන්
පුළුල් කර තිබීමයි. දිනපතා සහ සතිපතා වැඩසටහන් විසුරුවා හැරීමේදී පැය 20ට
හෝ 24කට යටත්වන අතර ඉංග‍්‍රීසි ප‍්‍රංශ ස්පාඥ්ඥ සේවාවන් ඔස්සේ විසුරුවා හැරේ.
ඩොයොෂ වෙල ගුවන්විදුලිය ඒ ඒ කලාප වල ජනතාවගේ මානව අයිතිවාසිකම් හා
කලාපීය අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් ඒ ඒ ජනකොටස් සඳහා වෙනවෙනම ආමන්ත‍්‍රණය
කෙරේ. ලොව පුරා මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවකට දෛනිකව ආමන්ත‍්‍රණය කරන
ඩොයිෂ වෙල ගුවන්විදුලිය රුමේනියාවෙන් යුගොස්ලාවියාවෙන් ආරම්භ වී
ඇනටගුවාව මොසැම්බික් මෙන්ම ග‍්‍රීසිය බෙල්ජියම හා යුරෝපය දක්වාත් හංගේරියාව
බල්ගේරියාව ඇතුළු අපි‍්‍රකානු ආසියානු මහද්වීම හරහාත් ශ‍්‍රී ලංකාව බංගලදේශය
ඉන්දුනීසියාව වැනි රාජ්‍යයන් දක්වාත් ව්‍යාප්තව තිබේ. ලොව පුරා භාෂා 57කින් සිය
සේවාවන් සපයන ඩොයොෂ වෙල ගුවන්විදුලය ජර්මන් භාෂාව, ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව
මධ්‍යම හා ලතින් ඇමෙරිකානු භාෂාව අපි‍්‍රකාව මැදපෙරදිගටත් ආම් හරීක් අරාබි ප‍්‍රංශ
හවුසා කිස්වාහිනී පෘතුගීසී ඩාරී පැස්ටෝ පර්සියන් යන භාෂාත් යුරෝපය තුළ
ඇල්බේනියම් බල්ගේරියන් ඩෙනිෂ් ප‍්‍රංශ ග‍්‍රීක ඉතාලියන් ක්‍රොයේෂින් මැකඩොනිස්
91
ඩවු නෝවේජියන් පෝලිෂ් පෘතුගීසී රොමේනියන් රුසියන් ස්ර්බියන්
ස්ලෝවෙකීනියන් ස්ලෝවේනියන් ස්පාඥ්ඤ සීච් තුර්කි හංගේරියන් යනුවෙන් ද
ආසියානු කලාපය තුළ බෙංගාලි චීන ඉන්දි ඉන්දුනීසියන් ජපන් සංස්කෘති වෘදු යන
භාෂා තුළින් සමස්ත ලෝකවාසී ජනතා වෙත සිය විකාශන සේවාවන් ආරම්භ කර
ඇත. මුල් කාලයේදී ඩොයොෂ වෙල ගුවන්විදුලිය භාෂා කීපයකින් ලොව පුරා
ජනසන්නිවේදන මාධ්‍යක් ලෙස කටයුතු කරමින් ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාවකට එකවර
ආමන්ත‍්‍රණය කළද නූතනයේ ඒ ඒ කලාප වල ජීවත් වන ජනතාව ගේ අවශ්‍යතා
හඳුනාගනිමින් ඒ ඒ කලාප වල ජනතාවගේ භාෂාවන්ට උචිත ලෙස මෙන්ම
අධ්‍යාපන සංස්කෘතීක සදාචාරාත්මක චාරිත‍්‍ර වරිත‍්‍ර ආගමික අභිචාර ක‍්‍රම ආර්ථික
දේශපාලන භාවය මෙන්ම උගත්කම වැනි සාධක මුල්කරගනිමින් ඔවුන් එකිනෙකා
ඉලක්ක කරගනිමින් ඔවුන් සඳහා ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට කෙටි තරංග මධ්‍යම තරංග
මෙන්ම අන්තර් ජාල ගුවන්විදුලි සේවාවන්ද කි‍්‍රයාත්මක වෙයි. මෙහිදී ප‍්‍රධාන
ඉලක්කය වනනේ සමස්ත ලෝකවාසී ජනතාව නොව ඒ ඒ කලාප වල ඒ ඒ
රාජ්‍යයන්වල ජීවත් වන ජනතාවයි. ඔවුනගේ අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් ඔවුන්
වෙනුවෙන් කටයුතු කිරීම නූතන ලෝක ගුවන්විදුලි සේවාවන්හි ප‍්‍රධාන ලක්ෂණයක්
ලෙස පෙන්වාදිය හැකිය. සද මත පා තැබීම දෙවන ලෝක යුද්ධය ගල්ෆ් යුද්ධය,
ආගමික යුධ ගැටුම් මෙන්ම දේශපාලන ගැටුම් රාජ්‍ය නායකයන්ගේ ඉවත්වයාම්
මෙන්ම පාරිසරික හා කාලගුණික වෙනස්වීම් ගංවතුරු සුනාමි භූමි කම්පා වැනි
ස්වභාවික හේතුන් වලදීත් ඒ ඒ සංස්කෘතීන්වලට බලපාන ප‍්‍රධාන පෙලේ කරුණු
ජාතික ව්‍යසනයන්හිදී මෙම සේවාව ලෝක සන්නිවේදන සේවාවක් ලෙස නොව ඒ
ඒ ජනතාවගේ ආරක්ෂාව සහ සහජීවනය උදෙසාත් ඈත ලොව පුරා වෙසෙන
ජනතාවගේ ආරක්ෂකයා වශයෙන්ද ඍජුවම ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා ඉටුකරන්නෙකු
වශයෙන්ද මාධ්‍ය මෙහෙරව දියත් කිරීමට සිය මාධ්‍යවෘත්තීය භාවය සහ ලොව පුරා
සිටින ප‍්‍රාදේශීය වාර්තා කරුවන් 10000කට පමණ මාධ්‍යවේදීන්ගේ සහයෝගය ලබා
ගැනීම අද දවසේ කටයුතු කරමින් සිය සන්නිවදේන මෙහෙවරෙදී යෙදී සිටියි.
ප‍්‍රංශ ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි සේවාව
92
ප‍්‍රංශයේ කීර්තිමත් ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි සේවාව ආර් එෆ් අයි යන කෙටි
නාමයෙන් හඳුන්වයි. එය ඍ්ාසද රේබ ෂබඑැරබ්එසදබ්කැ යන්න කෙටි කිරීමෙන්
සකස්කර ගත්තෙකි. 1931 වසරේදී අරඹන ලද මෙම ගුවන්විදුලිය නාලිකා කීපයක්
ඔස්සේ ග‍්‍රාහකයන් වෙත සමීප වී තිබේ. ආර්. එප් අයි යනු ප‍්‍රංශ භාෂාවෙන් පමණක්
කි‍්‍රයාත්මක කරනු ලබන ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලි සේවාවකි. එය දෛනිකව පැය 24
පුරා අඛණ්ඩව ප‍්‍රවෘත්ති සපයන අතර ම මෙම නාලියෙන් ප‍්‍රංශයේන ්බැහැර ව
වෙසෙන ස්වදේශීයක් සහ ප‍්‍රංශ බස ඇළුම් කරන සෙසු ජාතීන් සම්බන්ධ කර
ගැනීමට උත්සාහවත් වේ. ප‍්‍රංශ භාෂාව භාවිත වන අපි‍්‍රකානු රාජ්‍යයන්ගේ වෙසනෙ
ජනතාව අතර පි‍්‍රයතම නාලිකාවකි. ආර්. එෆ්. ආයි 1 ආර්.එෆ්.අයි 2 යනුවෙන්ද තවත්
සේවාවක්ද කි‍්‍රයාත්මක වේ. මෙය විවිධ භූගෝලීය කලාපයන්හි වෙසෙන සෙසු
ජාතීන් වෙත සමීප වීම සඳහාද කටයුතු සිදුකරන අතර විවිධ ජාතීන් භාවිත කරනු
ලබන අතර භාෂා 18ක් අතර ඉලක්කගත ග‍්‍රාහකයන් වෙත වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කිරීම
විශේෂත්වයකි. භාවිත කරනු ලබන භාෂාවන් වන්නේ අරාබි ජර්මන් බ‍්‍රසීලියන්
බල්ගේරියන් කාම්බෝජ් චීන කි‍්‍රයෝල් ඉංග‍්‍රීසි ලා ඕසියන් පර්සියන් පොලිස් පෘතුගීසි
රුමේනියන් රුසියන් සර්බි කෙවේෂියන් ස්පාඥඤ තුර්කි වියට්නාම් වැනි භාෂා
මඟින් තම පේ‍්‍රක්ෂත්වය පුළුල් කර තිබේ. ලොව පුරා වෙසෙන විවිධ වයස් සීමාවේ
ජන කොටස් සඳහා මෙම නාලිකාව මගින් ආමන්ත‍්‍රණය සිදුකරන අතර දෛනික
වැඩසටහන් 34ක් විකාශනය කෙරේ. මෙම වැඩසටහන් විනාඩි 30ත් පැය 4ක් අතර
කාල සීමාවකට යටත් වන අතර සතියක් තුළවැඩසටහන් පැය 250ක් විකාශන
කෙරේ. කෙටි තරංග භාවිත කරමින් ආර්.එෆ්.අයි 2 විකාශන කටයුතු සිදුකරන අතර
විසග සංඥා මූර්ධන මධ්‍යම තරංග කේබල් චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය අන්තර්ජාල
ගුවන්විදුලි සේවාවන් ඔස්සේ විකාශන තාක්ෂණ අයිතිය ලබාදී තිබේ. මේ යටතේ ඒ
ඒ සමාජ වල ජීවත් වන ජනතාවගේ පොදු හා පෞද්ගලික අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින්
ඔවුනට ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට ප‍්‍රංශ ජාත්‍යන්තර ගුවන්විදුලියට හැකිවී තිබේ. මෙහිදී
ලොව පුරා ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන 700ට අධික ප‍්‍රමාණයක් මඟින් වාර්තා වැඩසටහන්
සාකච්ඡුාමය වැඩසටහන් සඟරාමය වැඩසටහන් කාන්තා වැඩසටහන් ගුවන්විදුලි
නාට්‍ය මෙන්ම අධ්‍යාපනය සංගීතය විනෝදාස්වාදය වැනි වැඩසටහන් මඟින්
93
ශ‍්‍රාවකත්වය වෙතට ළගා වීමට කටයුතු කර තිබේ. මේ අතර භූගෝලීය වශයෙන්
ඔවුන් ඒකරාශී කර ගැනීමත් හුදෙකලා ජන කණ්ඩායම් හි අවශ්‍යතා හඳුනාගෙන
ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාවෙනුවෙන් කටයුතුකිරීමත් මෙම ගුවන්විදුලි සේවාවේ ප‍්‍රධාන
කාර්ය වේ. ඒ ඒ සමාජ වල ආදි වාසි ජනකොටස් ප‍්‍රාථමික ජන මානවයන් මෙන්ම
ශිෂ්ඨාචාර ගත මානවයන් උදෙසා අපි‍්‍රකානු මහද්වීපය පුරා විසිරී ඇති විවිධ
ජනකොටස් හි අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් ඔවුන් ඉලක්ක කරගත් ප‍්‍රධාන ධාරාවේ
වැඩසටහන් 300ක් පමණ විකාශය කිරීම මෙම සේවාවේ පවත්වනා සුවිශේෂිතම
තත්ත්වය වන්නේය. මෙහිදී ඒ ඒ සමාජවල ජීවත් වන ප‍්‍රාථමික ජනකොටස් වල
අයිතිවාසිකම් හා අවශ්‍යතාත වෙනුවෙන් කැපවීමක් ඔවුන්ට මහා සමාජය හා
සම්බන්ධ වීමට අවශ්‍ය භාෂාත්මක හා ලේඛණාත්මක ශක්‍යතාවයන් ලබාදීමත්
සමාජානුයෝජන කි‍්‍රයාවලියේ පෙර ගමන්කරුවා වීමටත් මාධ්‍ය අති දැවැන්ත
කාර්යභාර්යක් සිදුකරතිබේ. ප‍්‍රාථමික මානව කණ්ඩායම් තුළ පවත්නා පාරම්පරික
ආකල්පයන්වෙනස් කරමින් ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා ඉටු කිරීම උදෙසා දවසේ පැය 24ම
වැඩසටහන් පෙළගැස්වීම මෙහිදී විශේෂ වේ. උදා ඇබෝජනිස්, රෙඞ් ඉන්දියන්ස්,
දකුණු අපි‍්‍රකානු ගෝති‍්‍රක ජනවාසීන්, ප‍්‍රාථමික රීවා ජනකණ්ඩායම්, ලෙසෝබියන්,
සොලොමොට්, මොරොට්ස් යන ජන කණ්ඩායම් සඳහා විශේෂ වූ ගුවන්විදුලි සජීවි
වැඩසටහන් මේ යටතේ විකාශ කෙරේ. මෙහිදී ජන සන්නිවේදන මාධ්‍ය කාර්යභාර්ය
ඉක්මවා පොදු බිවන් තොර වූ කණ්ඩායම් ඉලක්කර ගත් ඒ ඒ ජනකොටස් වල
ස්වධීන්තවය ආරක්ෂා කිරීමටත් ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් ගොඩනැගනීමටත් තොරතුරු
සම්පාදනය සමාජානුයෝජනය ජනමතය නිර්මාණය කිරීම සමාජ ආරක්ෂණය
විනෝදාස්වාදය යන කාරණා කෙරෙහි මූලිකත්වය ගෙන කටයුතු කිරීම තුළින් මෙම
ගුවන්විදුලි සේවාවද නැරෝ කාස්ටින් හෙවත් පුද්ගලානුභාවය සමාජ ඉලක්කගත
කණ්ඩායම් භාවය මුල්කොටගත් ගුවන්විදුලි සේවාවක් වශයෙන් ලොව පුරා ව්‍යාප්තව
තිබේ. ගෝත‍්‍රික හා ප‍්‍රාථමික මානව කණ්ඩායම් අතර පවත්නා සාමූහිකත්වය ආරක්ෂා
කරමින් ඔවුන්ගේ දෛනික අවශ්‍යාත සඳහා මග පෙන්වන්නෙකුද
සමාජානුයෝජකයෙක් වශයෙන්ද මෙම මාධ්‍ය පැය 24 පුරා සිය සේවාවන් ඉටු
කරමින් පවතී.
94
සමාලෝචනය
මෙලෙසින් ලොව පුරා විකාශනය වන ප‍්‍රධාන පෙළේ ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය ජාලා
මඟින් ඒ ඒ සමාජයන්ට හා භූගෝලීය කලාපයන් වශයෙන් වෙන්වූ ජනකොටස් වෙත
ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට මාධ්‍ය භාවිතාව ප‍්‍රබලව යොදා ගනී. ආගමික ආකෘතිය වතිකානු
ගුවන්විදුලිය තුළද, අධ්‍යාපනික ආකෘතිය ප‍්‍රංශ ගුවන්විදුලිය තුළද, සංස්කෘතික
එකාබද්ධතාවය එන්.එච්.කේ ජපාන ගුවන්විදුලිය තුළද, දිළිඳු කම පිටුදැකීමේ ජාතික
ඒකාබද්ධතාවය ඉන්දීය ¥ර්දර්ශන් ගුවන්විදුලිය තුළද, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය හා මානව
අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම ඇමරිකානු ආකෘතිය තුළින්ද විවිධ වාණිජ වාදී
මතවාදයන් මෙන්ම බහුජන සමාජ නිර්මාණය කිරීම බි‍්‍රතාන්‍ය ගුවන්විදුලි සේවය
තුළින්ද දැකිය හැකිය. මෙලෙසින් ලොව පුරා මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවකගේ
අවශ්‍යතා උදෙසා සුවිශේෂ මාධ්‍ය මෙහෙරවර යෙදෙන ලොව ප‍්‍රබලම ගුවන්විදුලි
සේවාවන් අතර ඉහත ගුවන්විදුලි සේවා පෙන්වා දිය හැකිය. ගුවන්විදුලි නව
ආකෘතීන් මෙන්ම තාක්ෂණය උපයෝගී කරගනිමින් නව මාධ්‍ය සාක්ෂරතාවය තුළින්
ඉලක්ක ග‍්‍රාහකයා ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමටත් ඒ හරහා ඔහු පෙළඹවීමටත් මෙම මාධ්‍ය
සුවිශේෂ දායකත්වයක් ලබාදෙයි. මත රෝපණය නව්‍යතාවය ඇති කිරීම පොදු
අපේක්ෂා ඉක්මවා පෞද්ගලික අපෙක්ෂා මුදුන්පත්කරලීමට ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය
නූතනයේ කි‍්‍රයාත්මක වනු පෙනේ. අන්තර්ජාල ගුවන්විදුලි සේවා මගින් ලොව
දිනකට පුරා මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවක් සහභාගී වන අතර ගුවන්විදුලි
වැඩසටහනේ අන්තර්ගතය වෙනස් කිරීම හා ඒ සඳහා මැදිහත් වීමට ශ‍්‍රාවකයාට
හැකිවීම නව මාධය තුළ තිබෙන ප‍්‍රබල සක්‍යතාවයයි. ජනසන්නිවේදන මාධය
සේවාවන් අතික‍්‍රමණය කරමින් ඒ ඒ සමාජ වල, ඒ ඒ කලාප වල භාෂාවන්ට ජාතීන්ට,
ආගමික හා සාමාජීය ජනකොටස් ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය තවදුරටත්
පුළුල් කිරීමට මෙම ලෝක ගුවන්විදුලි සේවාවන්ට හැකිවී තිබේ.
ලොව පුරා බහුවාර්ගිකත්වය බහු ආගමිකත්වය හා බහු ජාතිකත්වය සහිත
සමාජයන්හි ආගමික අධ්‍යාපනික, සංස්කෘතීක දිලිදුකම සමාජීය දේශපාලන ආර්ථික
ආරක්ෂණ යන සේවාවන් සඳහා ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය ප‍්‍රබලව කි‍්‍රයාත්මක කිරීම නව
95
සියවස තුළ දක්නට ලැබේ. මුල් කාලීන මාධ්‍ය තුළ දක්නට ලැබුණේ සුවිශාල ජන
සංඛ්‍යාවට දැනුම, විනෝදය, අධ්‍යාපනය, තොරතුරු සම්පාදනය යනාදී ප‍්‍රධාන
ජනසන්නිවේදන මාධ්‍ය මෙහෙවරක යෙදීමයි. නමුත් නූතනය වන විට
ජනසන්නිවේදන මාධ්‍ය අභිබවා යෑමත් නව තාක්ෂණික මාධ්‍ය හා විද්‍යුත්
සාක්ෂරතාවයේ ප‍්‍රගමනයත් සමඟ සමූහයකට ආමන්ත‍්‍රණය කරන (භ්ඍඍධඋ*
සමූහයකට ආමන්ත‍්‍රණය කරනු ලබන මාධ්‍යක් බවට පරිවර්තනය වී තිබේ. මෙහිදී ඒ
ඒ ජනකොටස්වල අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් ඒ ඒ පුද්ගල කණ්ඩායම් වල ආරක්ෂාව
හා සාමූහිකත්වය උදෙසා ඔවන්ගේ මානුෂීය අවශ්‍යතාවල සිට නූතන තාක්ෂණික
අවශ්‍යතා සඳහා විවිධාංගීකරණය වූ මනෝ භාවයන්ට ආමන්ත‍්‍රණය කරමින්
ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය සිය මාධ්‍ය ලෝකය තුළ නව ප‍්‍රවණතා රැුසක් බිහි කර තිබේ. මත
රෝපණය හා නව්‍යතාවය තුළින් ලෝකය තුළ හුදෙකලා වූ සමාජ හා ඔවුනගේ
අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් වෙන්වූ ගුවන්විදුලි සේවාවන් හා නාලිකා නූතනයේ භාවිතා
වනු දක්නට ලැබේ. මහා සමාජයෙන් වෙන්ව ජීවත්වන ප‍්‍රාථමික මානවයාගේ
අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාවන් ඉටු කිරීම සඳහා නව මාධ්‍ය
පෙළඹවීම හා භාවිත කිරීම දක්නට ලැබේ. අපි‍්‍රකානු සමාජය තුළ බහුල වශයෙන්
දක්නට ලැබෙන ප‍්‍රාථමික මානවයන්ගේ අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් ලොව ප‍්‍රබල ගුවන්විදුලි
සේවා රැුසක් කි‍්‍රයාත්මක වීම නූතනයේ දක්නට ලැබෙන නව මාධ්‍ය සමාජයේ
ව්‍යාප්තිය පිළිබඳව මනාව කියා පායි. මෙම මාධ්‍ය තුළින් පොදු අපේක්ෂා ඉක්මවා
පෞද්ගලික අපේක්ෂාවන් මුදුන්පත් කරගැනීමට සුවිශේෂ දායකත්වයක් ලබා දී තිබේ.
ඉන්දියාව වැනි බහු ආගමික බහු ජාතික විවිධත්වයකින් යුතු රාජ්‍යයන් තුළ ඒ ඒ ජන
කොටස් වල අපේක්ෂාවන් හඳුනාගනිමින් ඔවුනගේ විඥ්ඥානයට ආමන්ත‍්‍රණය
කිරීමටත් ඔවුන්ගේ ජීවිත හැඩගස්වා ගැනීමටත්, ඒ ඒ සමාජයන් සඳහා උචිත භාෂාව
හා ප‍්‍රාදේශීය උප භාෂා භාවිත කරමින් ගුවන්විදුලි සේව රැුසක් කි‍්‍රයාත්මක වීම නූතන
ගුවන්විදුලිය ජනමාධ්‍ය ඉක්මව වූ සමූහ මාධ්‍යක් බවට පත්ව තිබේ. වෙළඳාම,
ඇඟළුම් ක්ෂේත‍්‍රය, කොටස් වෙළඳපොළ, භාණ්ඩ හුවමාරු නැව් ක්ෂේත‍්‍රය, පසු
අස්වනු තාක්ෂණය, ධීවර ක්ෂේත‍්‍රය, විශ්වවිද්‍යාල ක්ෂේත‍්‍රය, කර්මාන්ත ක්ෂේත‍්‍රය, නිමි
භාණ්ඩ නිෂ්පාදන ක්ෂේත‍්‍රය, ආහාර සකසුරුවම් කිරීමේ ක්ෂේත‍්‍රය ප‍්‍රහාන ක්ෂේත‍්‍රය
96
අභ්‍යවකාශ ක්ෂේත‍්‍රය න්‍යෂ්ටික තාක්ෂණය යුධ හා මානව සම්පත් කළමණාකරණ
ක්ෂේත‍්‍රය, මූල්‍ය කටයුතු ක්ෂේත‍්‍රය හා ආගමික අභිචාර ක්ෂේත‍්‍රයන් කෙරෙහි
වෙනවෙනම කි‍්‍රයාත්මක වන ගුවන්විදුලි නාලිකා 1200කට වඩා අධික ප‍්‍රමාණයක්
ඉන්දීය සමස්ථ සමාජය තුළ කි‍්‍රයාත්මක වේ. මෙමගින් ඒ ඒ සමාජ වල අවශ්‍යතා
හඳුනාගනිමින් ඔවුනට පෞද්ගලික මට්ටමින් ආමන්ත‍්‍රණය කොට විසල් සමාජයෙන්
වෙන්වී සිටින ජන කොටස් මහා සමාජයට එක් කිරීමත් අධ්‍යාපනය, ශීල්පීය ඥාණය
හා නව තොරතුරු සම්පාදනය යනාදි කාර්ය උදෙසා ගුවන්විදුලිය සිය සේවාවන්
පුළුල්කොට තිබේ. මෙහිදී විටක ගුරුවරයෙකු විටෙක සමාජානුයෝජකයෙකු මෙන්ම
ආර්ථික කළමණාකරුවකු හා ජීවිත මාර්ගෝපදේශකයකු මෙන්ම මිතුරකු ලෙසද
ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය ඒ ඒ පුද්ගලයාගේ අවශ්‍යතා හඳුනාගනිමින් දැඩි සමීප තාවයකට
පත්ව තිබේ. මෙමගින් නිවැරදි උත්තේජනයන් හා ප‍්‍රතාචාරයන් ලබාදීමටත්
වැඩසටහන් තුළ ආකෘතීන් හා අන්තර්ගතයන් නිර්මාණශීලී වෙනස් කිරීමටත්
මෘදුකාංග තාක්ෂණය යටතේ  ඕනෑම ජන සමාජයක සිටින ජනයාට හැකිවීමත් නව
මාධ්‍ය තුළ ප‍්‍රබල පරිණාමීය ලක්ෂණයන් ලෙස පෙන්වාදිය හැකිය.
ජනසන්නිවේදන මාධ්‍ය සේවාව අතික‍්‍රමණය කරමින් පුද්ගල විභින්නතාවයට
හා සාමූහිකත්වය ඉලක්කරගනිමින් ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය නැරෝ කාස්ටින් සේවාවක්
බවට ලොව පුරා ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාව ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට භාවිත කරනු ලැබේ.
ලෝකය පුරා ක්‍ෂණිකව සිදුවන සිදුවීම් එසැනින් සජීවීව ඉදිරිපත් කිරීමටත් ලෝකවාසී
ජනයාගේ හඳවත් සසල කළ සිදුවීම් සමස්ත ලෝකයටම ප‍්‍රචාරය කිරීමටත් එමගින්
පෙළඹවීමක් ඇති කිරීමටත් නව තාක්ෂණික ස්වරූපය මගින් පුද්ගල අවශ්‍යතා
හඳුනාගනිමින් ඔවුනට ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමටත් හැකිවී තිබේ. මෙලෙසින් ඉහත කරුණු
සැසදීමේදී මාධ්‍ය තාක්ෂණය මාධ්‍ය ස්වරූපය මාධ්‍ය ආකෘතිය තුළින් ජන විඥ්ඥානය
හා සමාජ පද්ධතිය වෙනස් කිරීම උදෙසා පුද්ගල මනෝ භාවයන් තුළට ආමන්ත‍්‍රණය
කිරීමටත් නව ගුවන්විදුලි මාධ්‍යන්ට හැකි වී තිබේ. මෙහිදී ජාතික අවශ්‍යතාවයන්
නොව ප‍්‍රාදේශීය අවශ්‍යතාවයන්ට මෙන්ම, සුවිශේෂ අවශ්‍යතාවයන්ට මුල්තැන දෙමින්
කටයුතු කිරීම නූතන ලෝක ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය අධ්‍යයනය කිරීමේදී මනාව පැහැදිලි
වේ.
97
මෙලෙසින් ගුවන්විදුලි මාධය තව දුරටත් ජනසන්නිවේදන මාධ්‍ය අභිබවා ඒ
ඒ සමාජ වල ගතික වූ ප‍්‍රජාවන්ගේ උපසංස්කෘතීන් ඉලක්කකරගත් විෂයානුබද්ධ
විචල්‍යතාවයකින් යුත් මාධය සේවාවක් ලෙස වඩාත් පුළුල් වී තිබේ. නූතන ජනමාධ්‍ය
සාක්ෂරතවාය තුළ ඒ ඒ රටට ඒ ඒ සමාජයට, ඒ ඒ ජාතියට, ඒ ඒ මානව කණ්ඩයම්
වලට ආවේණික ප‍්‍රජා ලක්ෂණයන් හදුනාගනිමින් ඔවුන්ට ආමන්ත‍්‍රණය කරනු ලබන
ඉලක්ක ගත ඍජු මාධ්‍යක් ලෙස මෙය වර්ධනය වී තිබේ.
ආශිත ගන්ථ
01ග ෙකොළඹෙග් ඩීග එම්ග :1980* ගුවන්විදුලි වංශයල ශී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවග
02ග දිසානායක විමල්ල සංවර්ධනය හා සන්නිෙව්දනයග
03ග කරුණානායක නන්දනල :1990* හැට හය වසරක ගුවන්විදුලිය
04ග කටුගම්පොල රජා, ජනසන්නිවේදන ඉතිහාසය, කර්තෘ ප‍්‍රකාශනය, 2012
05ග වල්ෙබොඩ කමල්ල :2010* ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය සම්භවය හා විකාශනයල ඇස්ග ෙගොඩෙග්
සහ සෙහෝදරෙයෝ
06ගසෙනරත් සුගත් මහින්ද, ලෝක ගුවන්විදුලි සේවාව, 1999, රත්න පොත්
ප‍්‍රකාශකයෝ,
07. නානායක්කාර ෙසේන, (2012) ගුවන්විදුලි මාධ්‍ය විවරණ, ඇස්. ෙගොඩෙග් සහ
සෙහෝදරෙයෝ
08. ජයවීර ෙකොල්වින්, (2013) පජා ගුවන්විදුලි සන්නිෙව්දනය.
09. http://vidulafm.blogspot.com/2013/07/blog-post_2124.html)
10. http://www.bbc.co.uk
11. collier's Encyclopedia